Trong bối cảnh dư thừa công suất, chi phí thiết bị tăng cao và sự thay đổi thói quen tiêu dùng, các hãng vận tải hàng đông lạnh vẫn tỏ ra thận trọng về khả năng phục hồi của thị trường. Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp đặt câu hỏi liệu đây có phải là một “trạng thái bình thường mới” hay không. Tuy nhiên, những dữ liệu mới cho thấy các yếu tố chính trị có thể mang lại sự khởi sắc cho ngành vận tải đang trải qua giai đoạn suy thoái kéo dài.
Tại Hội nghị thường niên của Hiệp hội Vận tải Hàng tải lạnh (Truckload Carriers Association) diễn ra vào ngày 16/7 ở Colorado Springs, Mỹ, ông John Larkin, cố vấn chiến lược của Clarendon Capital, đã mang đến một tia hy vọng. Ông nhấn mạnh rằng các chính sách từ Washington, như nới lỏng quy định, cắt giảm thuế trong gói “Big Beautiful Bill” và khuyến khích đưa sản xuất trở lại Mỹ thông qua chính sách thuế quan, sẽ có lợi cho ngành vận tải. Ông Larkin nhận định: “Trong 18 tháng qua, các yếu tố chính trị đã có sự thay đổi đáng kể theo hướng tích cực.”
Những báo cáo gần đây cũng củng cố thêm quan điểm lạc quan của ông Larkin. Theo dữ liệu từ FTR và Truckstop.com, hoạt động vận tải ngắn hạn đã tăng 5,9% trong tuần cuối tháng 7, và giá cước lạnh giao ngay đã tăng 2,1 cent, cao hơn 2% so với cùng kỳ năm 2024. Một khảo sát của Truckstop.com và Bloomberg cho thấy 85% doanh nghiệp tin rằng khối lượng hàng hóa sẽ giữ ổn định hoặc tăng trong nửa cuối năm 2025.
Ông Todd Markusic, quản lý tại Truckstop.com, cho rằng mặc dù thị trường trong quý II không mấy khả quan và tác động của thuế quan vẫn còn khó lường, nhiều doanh nghiệp vẫn kỳ vọng vào sự phục hồi trong sáu tháng tới.
Tuy nhiên, lãnh đạo của ba doanh nghiệp vận tải lạnh hàng đầu, bao gồm Bay and Bay Transportation, Marten Transport và Erb Transport, vẫn bày tỏ sự hoài nghi. Họ cho rằng ngành đang phải đối mặt với một cuộc suy thoái kéo dài, với tình trạng dư cung tiếp tục gây áp lực lên giá cước, trong khi chi phí vận hành ngày càng tăng cao và xu hướng tiêu dùng thay đổi đang làm biến đổi thị trường vận tải đường dài. Các xu hướng như “từ nông trại đến bàn ăn”, làm việc tại nhà và sự thay đổi trong nguồn cung nông sản đang làm suy yếu nền tảng của ngành vận tải lạnh truyền thống.
Ông Sam Anderson, Chủ tịch kiêm CEO của Bay and Bay Transportation, chia sẻ: “Không có một yếu tố đơn lẻ nào gây ra cuộc suy thoái này, nhưng tất cả cộng lại khiến mọi người phải tự hỏi: ‘Đây có phải là trạng thái bình thường mới?'”
Theo ông Larkin, chính sách cắt giảm thuế và thúc đẩy sản xuất trong nước sẽ mang lại lợi ích lớn cho ngành vận tải. Ông nói: “Sản xuất công nghiệp là yếu tố gắn liền nhất với khối lượng vận tải đường bộ.” Ông tin rằng tăng trưởng công nghiệp sẽ thúc đẩy nhu cầu vận tải.
Tuy nhiên, ông Tim Kohl, lãnh đạo của Marten Transport, phản bác: “Người tiêu dùng sẽ phải trả giá. Các mức thuế quan hiện nay là vô lý, ngành của chúng tôi không còn khả năng mua sắm xe đầu kéo mới.”
Ngoài ra, lãi suất cao cũng đang làm chậm lại các khoản đầu tư, ảnh hưởng trực tiếp đến khối lượng vận tải. Ông Larkin nhấn mạnh: “Lãi suất quá cao đang kìm hãm các khoản đầu tư, qua đó làm giảm sản lượng vận tải.”
Mặc dù nhu cầu vận tải lạnh vẫn ổn định hơn so với vận tải hàng khô, các hãng vận tải vẫn phải đối mặt với những khó khăn riêng. Một hiện tượng mới nổi lên là sự phổ biến của các loại thuốc giảm cân GLP-1 như Ozempic, đang làm thay đổi thói quen ăn uống và giảm nhu cầu vận chuyển hàng đông lạnh.
Đồng thời, xu hướng ẩm thực “farm-to-table” đang khiến nhiều nhà hàng tăng tỷ lệ mua nguyên liệu tại địa phương từ 12% (năm 2020) lên 35% (năm 2024), làm giảm nhu cầu vận tải đường dài. Thêm vào đó, nhiều nông sản Mỹ đang được trồng tập trung tại Mexico và Texas, thay vì California, nơi từng là trung tâm cung cấp chính.
Làm việc tại nhà cũng góp phần làm giảm nhu cầu ăn ngoài, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Ông Kohl nhận xét: “Người dân buộc phải thắt chặt chi tiêu, và ăn uống là một khoản dễ cắt giảm.”
Các doanh nghiệp vận tải lạnh đang nỗ lực tối ưu hóa hoạt động, nhưng việc cắt giảm chi phí không thể kéo dài mãi. Ông Anderson chia sẻ: “Đến một lúc nào đó, bạn buộc phải nói với khách hàng: Đây là mức chi phí tối thiểu để hoạt động, và không thể giảm lương tài xế thêm nữa.”
Báo cáo quý II của Marten Transport cho thấy chi phí đầu kéo đã tăng 17% so với năm 2021, chi phí rơ-moóc lạnh tăng 30%, và chi phí bảo dưỡng leo thang, chiếm tới 7% doanh thu.
Ông Tim Kohl, lãnh đạo của Marten Transport, cho biết: “Không biết đây có phải là trạng thái bình thường mới hay không, nhưng nếu không coi như vậy, bạn sẽ chẳng kiếm được đồng nào.” Ông tỏ ra thận trọng về quý IV, mặc dù đã có những dấu hiệu phục hồi.
Ông John Larkin, cố vấn chiến lược của Clarendon Capital, kết luận: “Phần lớn các cuộc suy thoái vận tải kéo dài khoảng 14 tháng. Lần này đã kéo dài hơn 36 tháng, gần gấp ba. Nếu vấn đề thuế quan được giải quyết, lãi suất giảm và tình trạng dư cung dần biến mất, tôi tin rằng năm sau bức tranh sẽ tươi sáng hơn nhiều.”
Admin
Nguồn: VnExpress
