Nằm cách Thành Cổ Quảng Trị khoảng một km về hướng tây nam, trên đường Trần Hưng Đạo, phường Quảng Trị, trường Bồ Đề là một chứng tích lịch sử mang đậm dấu ấn chiến tranh. Ngôi trường này được xây dựng vào năm 1959 nhờ sự phát tâm quyên góp của Hội Phật giáo tỉnh Quảng Trị, cùng sự chung tay của phật tử và người dân địa phương thông qua phong trào tiết kiệm gạo Bồ Đề.
Vào thời điểm đó, trường Bồ Đề là nơi đào tạo học sinh hệ đệ nhị, tương đương với chương trình lớp 10-12 của hệ Trung học phổ thông ngày nay.
Trong suốt 81 ngày đêm khốc liệt (từ 28/6 đến 16/9/1972), Thành Cổ Quảng Trị và thị xã lân cận, với diện tích hơn 3 km2, đã phải hứng chịu một lượng bom đạn khổng lồ từ quân đội Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng hòa. Theo số liệu từ Bảo tàng Thành Cổ Quảng Trị, tổng sức công phá của số bom đạn này tương đương với 7 quả bom nguyên tử, bao gồm 328.000 tấn bom, 552.000 viên đạn pháo 105 mm và 55.000 viên đạn 155 mm. Không quân Mỹ đã thực hiện 1.650 lượt oanh kích, trong khi máy bay của Việt Nam Cộng hòa cũng thực hiện 594 lượt.
Sự tàn phá khủng khiếp đã san phẳng gần như hoàn toàn Thành Cổ và thị xã Quảng Trị. Giữa cảnh đổ nát đó, trường Bồ Đề là một trong số ít công trình còn sót lại dấu tích. Dù phần lớn đã bị phá hủy, người ta vẫn có thể nhận ra tên trường với chữ “Ê” còn sót lại.
Sau chiến tranh, khung nhà hai tầng của trường Bồ Đề vẫn đứng vững, dù mái và lan can đã bị hư hại nặng nề. Ngôi trường này từng là mái nhà chung của hàng nghìn học sinh, trong đó niên khóa 1969-1970 có tới 1.400 em, phần lớn là trẻ mồ côi và có hoàn cảnh khó khăn.
Ngày nay, những vết đạn loang lổ trên bảng và tường phòng học vẫn còn đó, như một minh chứng hùng hồn về sự khốc liệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ, đặc biệt là trong trận chiến bảo vệ Thành Cổ Quảng Trị.
Hiện tại, trường chỉ còn lại 6 phòng học, nhưng tất cả đều bị thủng tường lớn, có thể nhìn xuyên ra khu dân cư xung quanh.
Những trần nhà bê tông bị bom đạn phá hủy nay trở thành nơi trú ngụ của chim chóc.
Cầu thang lên xuống bị phá hủy một phần, cỏ cây dại mọc um tùm. Trong cuộc chiến 81 ngày đêm, trường Bồ Đề đã trở thành một cứ điểm quan trọng của quân giải phóng miền Nam Việt Nam.
Để tưởng nhớ các liệt sĩ đã hy sinh tại nơi đây, một bàn thờ được lập ở tầng 1 của trường để người dân và du khách có thể đến dâng hương.
Hiện nay, trường Bồ Đề đang được tu bổ, gia cố để chống xuống cấp, đồng thời cải tạo sân vườn, xây mới cổng, tường rào và các công trình phụ trợ khác.
Với những giá trị lịch sử to lớn, năm 2013, trường Bồ Đề đã được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt. Ngày nay, nơi đây trở thành một điểm dừng chân không thể thiếu của du khách khi đến thăm Thành Cổ Quảng Trị, để tưởng nhớ về một thời kỳ lịch sử hào hùng và bi tráng của dân tộc.
Admin
Nguồn: VnExpress
