Làn sóng biểu tình do thế hệ Gen Z dẫn dắt tại Nepal đã leo thang thành bạo loạn, gây ra những hậu quả nghiêm trọng và đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của quốc gia này.
Giữa trưa ngày 9/9, một đám đông biểu tình, phần lớn là thanh niên thuộc thế hệ Gen Z, đã tập trung trước nhà của cựu thủ tướng Nepal, ông Jhala Nath Khanal, ở thủ đô Kathmandu. Một hành động gây sốc đã xảy ra khi một người trong đám đông mở chai xăng, tưới lên rèm cửa của dinh thự và châm lửa. Ngọn lửa nhanh chóng bùng phát và lan rộng trong tòa nhà.
Vào thời điểm xảy ra vụ việc, cựu thủ tướng Khanal không có mặt tại nhà. Tuy nhiên, các thành viên khác trong gia đình ông đã bị mắc kẹt trong đám cháy. Con trai ông Khanal đã phải nhảy từ ban công để thoát thân, trong khi mẹ anh, giáo sư khoa học Ravi Laxmi Chitrakar, bị kẹt lại ở tầng 4 giữa khói lửa.
Đội cứu hộ đã tìm thấy bà Chitrakar với những vết bỏng nghiêm trọng trên tay và mặt. Đường thở và phổi của bà cũng bị tổn thương nghiêm trọng do hít phải khói độc. Bà đã được chuyển đến Bệnh viện Kirtipur, cơ sở điều trị bỏng chuyên biệt duy nhất của Nepal.
Trong lúc tình hình còn hỗn loạn, nhiều tờ báo đưa tin bà Chitrakar đã qua đời tại bệnh viện. Tuy nhiên, trong một cuộc phỏng vấn với BBC News Nepali vào ngày 11/9, ông Khanal xác nhận rằng vợ ông vẫn còn sống, mặc dù trong tình trạng “nguy kịch” và phải thở máy.
Theo số liệu từ Bộ Y tế Nepal công bố ngày 14/9, làn sóng biểu tình bạo lực của Gen Z đã khiến ít nhất 72 người thiệt mạng và 2.113 người bị thương. Phát ngôn viên Bộ Y tế, ông Prakash Budathoki, cho biết: “Chúng tôi đã tìm thấy thi thể của nhiều người trong các trung tâm mua sắm, nhà dân và các tòa nhà bị đốt phá hoặc tấn công.”
Cuộc biểu tình ban đầu của thanh niên Nepal chỉ nhằm phản đối lệnh cấm mạng xã hội và tình trạng tham nhũng. Tuy nhiên, nó đã nhanh chóng biến thành đợt bạo loạn chết chóc nhất trong nhiều thập kỷ. Đám đông từ ôn hòa đã chuyển sang đụng độ bạo lực, đốt phá Tòa án Tối cao, nhà Quốc hội, đồn cảnh sát, cũng như tư dinh của các chính trị gia và cơ sở kinh doanh tư nhân.
Ujjwal Bikram Thapa, một nhà hoạt động vì các nạn nhân bị bỏng ở Nepal, cho biết ông đã liên lạc với những người biểu tình và họ bày tỏ sự hối tiếc vì bạo lực đã vượt khỏi tầm kiểm soát. “Tôi nói với họ rằng ‘các bạn đã đốt cháy đất nước này'”, ông chia sẻ.
Một số nhóm Gen Z dẫn đầu các cuộc biểu tình cho rằng họ không chủ trương gây ra bạo lực, mà phong trào của họ đã bị “những kẻ cơ hội” lợi dụng để tiến hành các cuộc đốt phá và cướp bóc.
Bà Chitrakar, 70 tuổi, có thể phải đối mặt với nhiều tháng, thậm chí nhiều năm điều trị bỏng đầy gian khổ, bao gồm cả các ca phẫu thuật. Ông Khanal hiện vẫn chưa thể gặp vợ.
Không chỉ những người có mối quan hệ với giới lãnh đạo Nepal, nhiều dân thường cũng trở thành nạn nhân trong các cuộc phóng hỏa.
Birendra Kumar Sah và người anh em họ của mình, Sibam Sah, điều hành một cửa hàng photocopy nhỏ bên cạnh tòa nhà chính phủ ở Sirah, miền nam Nepal. Vào sáng sớm ngày 9/9, họ thấy một nhóm sinh viên biểu tình gần đó. Ban đầu, mọi thứ diễn ra bình thường, nhưng đến trưa, tình hình leo thang thành bạo lực nghiêm trọng khi hàng nghìn người kéo xuống đường.
Khi đám đông phóng hỏa, hai anh em đã cố gắng cứu cửa hàng của mình, nhưng một bình gas bên trong đã phát nổ. Họ bị mắc kẹt trong biển lửa, bị bỏng và cuối cùng được đưa đến bệnh viện. Khuôn mặt và cơ thể của Birendra Kumar Sah bị tàn phá nghiêm trọng vì những vết bỏng. “Tôi ủng hộ biểu tình vì nghĩ nó sẽ giúp thay đổi hệ thống. Nhưng cuối cùng, tôi mới là người bị thay đổi,” anh nói.
Sibam Sah nằm bên cạnh Birendra Kumar Sah trong phòng bệnh đơn sơ, rên rỉ mỗi khi mẹ anh bôi thuốc trị bỏng lên mặt. Cửa hàng photocopy của hai anh em đã bị thiêu rụi, giống như nhiều cơ sở kinh doanh khác trên khắp Nepal.
Bệnh viện Kirtipur dự kiến sẽ xây dựng thêm một đơn vị điều trị bỏng với 70 giường, dự kiến hoàn thành trong hai năm. Dự án này được tài trợ bởi một trong những doanh nhân giàu nhất thủ đô Kathmandu. Tuy nhiên, tương lai của dự án và khoản quyên góp 6 triệu USD hiện đang trở nên bấp bênh. 27 siêu thị của doanh nhân này trên toàn Nepal đã bị đốt cháy. Ông bị nhắm mục tiêu có thể là vì có mối quan hệ thân cận với giới tinh hoa của đất nước. Nhiều hồ sơ lưu trữ của quốc gia cũng bị thiêu rụi trong các vụ đốt phá, khiến việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản gặp nhiều khó khăn.
“Mọi thứ đã hóa thành tro bụi. Bạo loạn chỉ xảy ra trong chốc lát, nhưng chúng ta sẽ phải trả giá cho điều đó trong rất nhiều năm,” ông Thapa nói.
Nhiều lãnh đạo Nepal đã từ chức sau khi bạo loạn nổ ra. Cựu chánh án Sushila Karki đã được chọn làm Thủ tướng lâm thời của Nepal, trở thành người phụ nữ đầu tiên lãnh đạo quốc gia trên dãy Himalaya này. Bà có nhiệm vụ tổ chức cuộc bầu cử quốc hội mới, dự kiến vào ngày 5/3 năm sau.
Quyết định bổ nhiệm bà Karki, 73 tuổi, là kết quả của quá trình đàm phán khẩn cấp giữa Tổng thống Ram Chandra Paudel và Tổng tư lệnh quân đội Ashok Raj Sigdel, với sự tham gia của đại diện phong trào biểu tình Gen Z ở Nepal. Bà Karki, người nhậm chức ngày 14/9, cho biết chính phủ sẽ bồi thường 1 triệu rupee (khoảng 7.100 USD) cho mỗi gia đình nạn nhân thiệt mạng trong vụ bạo loạn và chi trả viện phí cho những người bị thương.
Kathmandu đang dần trở lại nhịp sống bình thường. Tuy nhiên, trên khắp Nepal, người dân hiện đối mặt với câu hỏi làm thế nào đất nước của họ lại lâm vào tình cảnh này và điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.
“Gen Z có thể đã đạt được mục tiêu của họ, nhưng với một cái giá rất đắt cho đất nước,” Pranaya Rana, nhà báo đưa tin về các cuộc biểu tình cho tờ Kalam Weekly, nhận định. Những vết sẹo của bạo loạn sẽ còn ám ảnh Nepal trong một thời gian dài, đặt ra những thách thức lớn cho quá trình phục hồi và xây dựng lại đất nước.
Admin
Nguồn: VnExpress
