Âm thanh “bánh bao nóng đây!” vang vọng trên khắp các con phố Việt Nam đã trở thành một ấn tượng khó phai đối với nhiều du khách quốc tế, khơi gợi sự tò mò và những trải nghiệm thú vị.
Ky, một du khách người Australia, vẫn nhớ như in lần đầu tiên nghe thấy tiếng rao này khi lưu trú tại một khách sạn ở TP.HCM. Dù ở trên tầng cao, anh vẫn nghe rõ âm thanh đặc trưng vọng lên từ đường phố, khiến anh vô cùng tò mò. Từ đó, anh bắt đầu chú ý và nhận ra tiếng rao này hiện diện ở khắp mọi nơi.
Với tình yêu dành cho Việt Nam, Ky và bạn đời đã quyết định chuyển đến sinh sống tại Đà Nẵng từ tháng 4. Mang trong mình niềm đam mê khám phá văn hóa và ẩm thực Việt, anh đã rất bất ngờ khi lần đầu tiên thưởng thức món bánh bao mua từ một xe hàng rong. Anh nhận xét hương vị của món ăn này đậm đà và ngon hơn nhiều so với những gì anh tưởng tượng, gợi nhớ đến món meat pie, một món ăn nhanh phổ biến ở Australia.
Ky chia sẻ rằng văn hóa hàng rong không phổ biến ở Australia, nơi người bán hàng chủ yếu làm việc trong các cửa hàng. Do đó, tiếng rao bánh bao trở thành một trong những biểu tượng đặc trưng của Việt Nam trong mắt anh. Điều khiến Ky ấn tượng nhất là vào một ngày mưa lớn ở Đà Nẵng, đường phố ngập nước, anh vẫn thấy những người bán bánh bao rong ruổi mưu sinh. Anh vừa ngạc nhiên, vừa khâm phục sự cần cù của họ. Anh cũng từng chia sẻ những trải nghiệm “săn” tiếng rao bánh bao trên trang cá nhân và nhận được sự hưởng ứng tích cực từ cộng đồng mạng.
Ky cho biết: “Có vẻ như bất kỳ ai từng đến Việt Nam đều đã nghe thấy tiếng rao bánh bao và cảm thấy thú vị khi nhắc lại”.
Tương tự, Mae, một du khách đến từ Philippines, cũng bị cuốn hút bởi âm thanh đặc biệt này. Trước khi đến Việt Nam, cô đã xem nhiều video trên mạng xã hội có tiếng rao “bánh bao nóng đây”, phần lớn được ghi lại ở Đà Nẵng. Đến tháng 7 vừa qua, khi có dịp đến thành phố biển này, Mae đã quyết tâm “săn lùng” bằng được âm thanh đặc trưng ấy.
Theo gợi ý của bạn bè, cô thức dậy từ 5 giờ sáng và đi dạo quanh biển Mỹ Khê. Không lâu sau, cô đã bắt gặp một người đàn ông bán bánh bao bằng xe máy gắn loa phát tiếng rao quen thuộc.
Mae kể lại: “Ban đầu tôi không hiểu vì đó là tiếng địa phương. Sau khi được hướng dẫn viên giải thích, tôi mới biết đó là lời mời mua bánh bao hấp nóng, một món ăn phổ biến ở Việt Nam”.
Cô đã ghi lại trải nghiệm này và đăng tải video lên TikTok, thu hút gần 70.000 lượt tương tác. Rất nhiều người nước ngoài tỏ ra tò mò, trong khi một số người từng đến Việt Nam bày tỏ sự thích thú vì cũng đã từng nghe thấy âm thanh này.
Không chỉ ấn tượng với âm thanh, Mae còn dành lời khen ngợi cho hương vị thơm ngon và giá cả phải chăng của món bánh bao. Bánh bao nóng hổi với nhân thịt, trứng, mộc nhĩ, vỏ bánh mềm thơm có giá chỉ 15.000 đồng, đủ cho một bữa sáng. Cô cũng rất ngạc nhiên trước cách người bán hàng sắp xếp bếp củi, nồi hấp và tủ bánh trên cùng một chiếc xe máy.
“Tôi nghĩ đây là một nét văn hóa đường phố độc đáo mà chỉ Việt Nam mới có”, Mae nhận xét.
Trên TikTok, khi tìm kiếm từ khóa “banhbao”, có thể tìm thấy hàng trăm video với lượt tương tác cao, nhiều video đạt gần một triệu lượt xem, tất cả đều gắn liền với âm thanh rao đặc trưng.
Theo Tiến sĩ Nguyễn Ánh Hồng, nhà nghiên cứu văn hóa tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền, sức hút của tiếng rao bán hàng rong đến từ sự độc đáo trong ngữ âm tiếng Việt, với âm điệu phong phú khiến lời rao nghe như một câu hát. Âm điệu này không chỉ tác động đến thính giác mà còn khơi gợi cảm xúc.
Một điểm đặc biệt khác là những tiếng rao này vang lên giữa không gian đô thị nhộn nhịp, khi thành phố cuốn theo nhịp sống hối hả ban ngày hoặc chìm vào tĩnh lặng trong đêm tối. Âm thanh ấy tạo ra một khoảng lặng cân bằng, gợi nhớ về hình ảnh những người lao động lam lũ, cần cù. Chính vì thế mà nhiều người dễ bị “ám ảnh” bởi âm thanh lặp đi lặp lại có vần điệu này.
Tiến sĩ Ánh Hồng cho rằng tiếng rao hàng rong là một hình thức biểu hiện văn hóa lối sống. Nếu mất đi, đô thị sẽ trở nên khô khan, và sợi dây kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai cũng sẽ bị đứt gãy.
Ở Nhật Bản, những tiếng rao quen thuộc trong đời sống đô thị như tiếng rao của người bán cá tươi vào buổi sáng, xe hàng rong rao “yaki-imo” (khoai nướng) hay tiếng kêu mài dao, sửa xoong nồi đã dần biến mất từ những năm 1960-1970, khi các siêu thị, cửa hàng tiện lợi và các quy định về tiếng ồn ngày càng phát triển. Người Nhật gọi đó là “sự biến mất của âm thanh thị dân”.
Ngày nay, chỉ còn một số tiếng rao được bảo tồn ở quy mô nhỏ, chẳng hạn như tiếng gõ gỗ của người bán đậu hũ vào sáng sớm ở Kyoto, hoặc các lễ hội mùa hè ở Osaka tái hiện cảnh hàng rong để gợi nhớ ký ức. Nhiều bảo tàng âm thanh và các dự án như Japanese Art Sound Archive (2025) lưu trữ âm thanh nghệ thuật và đô thị, bao gồm các bản ghi âm từ quá khứ để tái hiện và giáo dục về di sản văn hóa đô thị đang dần mai một.
“Điểm khác biệt ở Việt Nam là tiếng rao vẫn còn gắn bó mật thiết với đời sống thường nhật, đặc biệt là trong các khu dân cư. Mỗi tiếng rao là một sự sáng tạo, có nhạc tính và phong thái riêng, tạo nên sự hấp dẫn đối với du khách”, bà Hồng cho biết thêm.
Tại Hà Nội, đã có nhiều tranh luận xung quanh việc nên giữ hay loại bỏ hàng rong, trong đó có những tiếng rao quen thuộc như “bánh bao nóng đây”, “xôi lạc, bánh khúc đây”. Nhiều chuyên gia cho rằng để phát triển du lịch bền vững, không chỉ cần chú trọng đến những sản phẩm lớn, mà còn cần giữ lại và tôn vinh những chi tiết nhỏ gắn liền với đời sống, bởi đó là những yếu tố tạo nên sự gần gũi nhất với du khách.
Chuyên gia văn hóa Ánh Hồng nhận định rằng tiếng rao có thể trở thành một “đặc sản tinh thần”, làm phong phú thêm trải nghiệm du lịch. Tuy nhiên, điều này cần đi kèm với những chuẩn mực ứng xử văn minh, tránh tình trạng chặt chém hoặc làm mất thiện cảm của du khách.
Bà Hồng nhấn mạnh: “Xây dựng hình ảnh văn hóa quốc gia không cần những điều quá cao siêu. Đôi khi, chính những điều nhỏ bé, bình dị lại tạo ra hiệu quả quảng bá tích cực”. Âm thanh “bánh bao nóng đây!” không chỉ là một lời mời mua hàng, mà còn là một phần của bản sắc văn hóa Việt Nam, một âm thanh gợi nhớ, một trải nghiệm đáng nhớ đối với du khách.
Admin
Nguồn: VnExpress
