Thành phố Huế vừa triển khai thí điểm mô hình đặt cọc – hoàn trả (DRS), một giải pháp tiên tiến nhằm giảm thiểu rác thải nhựa và thúc đẩy tái chế. Máy hoàn vỏ đầu tiên đã được lắp đặt tại Trường Đại học Khoa học Huế, đánh dấu bước khởi đầu quan trọng cho nỗ lực này.
Mô hình DRS hoạt động bằng cách yêu cầu người tiêu dùng trả một khoản tiền nhỏ khi mua đồ uống đóng chai hoặc lon. Khoản tiền này sẽ được hoàn lại khi họ trả lại vỏ chai hoặc lon đã qua sử dụng. Đây là một công cụ hiệu quả trong việc thực thi trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) và đã được áp dụng thành công tại hơn 40 quốc gia trên thế giới, bao gồm Mỹ, các nước châu Âu và Trung Đông. Tại Na Uy, mô hình DRS đã giúp đạt tỷ lệ quay vòng ấn tượng, lên đến 92,3% đối với lon nhôm và chai nhựa.
Huế là thành phố đầu tiên ở Đông Nam Á triển khai thí điểm mô hình đầy tiềm năng này. Singapore cũng dự kiến sẽ thử nghiệm DRS vào năm tới, với mức phí đặt cọc dự kiến là 10 cent (khoảng 2.000 đồng Việt Nam).
Trong hệ thống thí điểm tại Huế, người tiêu dùng sẽ trả thêm 1.000 đồng khi mua mỗi chai nước có mã vạch tham gia chương trình. Khi hoàn trả vỏ chai nhựa, họ sẽ nhận lại 1.000 đồng tiền đặt cọc, cùng với 100 đồng tiền “bán ve chai”. Máy hoàn vỏ do Công ty TNHH Botol Việt Nam phát triển có khả năng chấp nhận cả chai và lon không thuộc chương trình. Trong trường hợp này, người dùng sẽ chỉ nhận được tiền “bán ve chai”. Theo kế hoạch, máy hoàn vỏ thứ hai sẽ được đặt tại chung cư Nera Garden và bắt đầu hoạt động từ ngày 20/9.
Theo một báo cáo của Đại sứ quán Na Uy công bố hồi tháng 6, chai nhựa và lon nhôm chiếm đến 98% bao bì đồ uống dùng một lần tại Việt Nam. Mặc dù đây là những nguyên liệu tái chế có giá trị cao, tỷ lệ thu gom và tái chế hiện tại còn thấp, chỉ khoảng 50%. Một vấn đề khác là các vật liệu này thường bị nhiễm bẩn do lẫn với rác sinh hoạt.
Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra rằng nếu mức tiền cọc được quy định ở mức 1.000-2.000 đồng cho mỗi bao bì, tỷ lệ thu gom tại Việt Nam có thể đạt 80-90%. Các chuyên gia ước tính rằng Việt Nam có thể thu gom và tái chế thêm 21.000-77.000 tấn bao bì đồ uống đã qua sử dụng, từ đó giảm đáng kể lượng rác thải chôn lấp và đốt, cũng như hạn chế tình trạng xả rác bừa bãi. Điều này có thể giúp giảm 265.000 tấn CO2 tương đương mỗi năm, đồng thời góp phần giảm ô nhiễm nhựa đại dương.
Dự án thí điểm DRS tại Huế nằm trong khuôn khổ dự án “Huế – Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam” do Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam WWF-Na Uy tài trợ. Kết quả của chương trình thí điểm này sẽ là cơ sở quan trọng để nhân rộng mô hình trên toàn quốc, nâng cao nhận thức cộng đồng, thay đổi hành vi phân loại rác tại nguồn, tăng tỷ lệ thu gom, tái chế và giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường.
Admin
Nguồn: VnExpress
