Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, bà Thiện, một bệnh nhân đặc biệt, đang trải qua quá trình lọc máu định kỳ tại khoa Nội thận – Lọc máu. Bà vừa đọc báo, vừa trò chuyện cùng bác sĩ trong lúc tay kết nối với máy lọc máu đã trở nên quen thuộc suốt một năm qua. “Bỏ chạy thận là chết, nên mưa nắng tôi cũng cố gắng đúng lịch”, bà chia sẻ về tầm quan trọng của việc điều trị.
PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên, Giám đốc Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, cho biết trường hợp của bà Thiện rất đặc biệt. Bà buộc phải cắt bỏ cả hai quả thận do khối u ác tính lớn chèn ép, nhằm ngăn chặn sự lây lan sang các cơ quan khác. Bà mắc ung thư biểu mô tế bào thận (RCC), loại ung thư thận phổ biến nhất. Thông thường, ung thư có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai thận, nhưng trường hợp ung thư ở cả hai thận và phải cắt bỏ cả hai bên như bà Thiện là rất hiếm gặp tại Việt Nam.
Việc mất cả hai quả thận khiến bà Thiện phải phụ thuộc hoàn toàn vào máy lọc máu để duy trì sự sống. BS.CKII Nguyễn Thị Huê giải thích rằng, thông thường, bệnh nhân chạy thận vẫn giữ lại hai quả thận, giúp hỗ trợ phần nào quá trình đào thải độc tố. Tuy nhiên, bà Thiện mất hoàn toàn khả năng lọc máu tự nhiên. Nếu không có sự can thiệp của máy móc, các chất độc sẽ tích tụ trong máu, gây phù nề, tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, thậm chí đe dọa tính mạng.
Những ngày đầu chạy thận, bà Thiện phải đối mặt với nhiều khó khăn như kiệt sức, buồn nôn, đau đầu và tụt huyết áp. Cảm giác chán nản và bi quan vì phải sống phụ thuộc vào máy móc luôn thường trực. Tuy nhiên, nhờ sự động viên của gia đình và sự theo sát của bác sĩ, bà dần thích nghi với cuộc sống mới.
Hiện tại, bà Thiện đến bệnh viện lọc máu ba lần mỗi tuần, mỗi lần kéo dài từ 3,5 đến 4 giờ. Trong suốt quá trình này, bà phải nằm hoặc ngồi yên để đảm bảo quá trình lọc máu diễn ra hiệu quả và an toàn. Về nhà, bà tuân thủ chế độ dinh dưỡng nghiêm ngặt, hạn chế tối đa lượng muối, và phải từ bỏ nhiều món ăn yêu thích để kiểm soát lượng kali và phốt pho trong cơ thể. Mặc dù không bị mất vị giác, bà Thiện vẫn phải kiêng khem để tránh làm tăng lượng chất độc trong máu.
Nỗi ám ảnh lớn nhất của bà Thiện là cơn khát. Đặc biệt trong những ngày nắng nóng, bà chỉ dám nhấp môi để làm dịu cơn khát. Đã có lần, vì uống quá nhiều nước, bà bị phù phổi cấp và phải nhập viện cấp cứu. Từ đó, bà luôn tự nhắc nhở mình kiểm soát lượng nước uống, thường chỉ giới hạn từ 500-800 ml mỗi ngày, và chia nhỏ lượng nước uống. Bà cũng tránh ăn đồ mặn, cay, ngọt để hạn chế cảm giác khát, và giữ cho cân nặng không tăng quá 1,5-2 kg giữa các lần lọc máu. Bà chỉ sử dụng thuốc do bác sĩ kê đơn và tuyệt đối không dùng các loại thuốc không rõ nguồn gốc.
Ngoài việc tuân thủ điều trị, bà Thiện còn dành thời gian đi bộ, tập thể dục, tham gia các hoạt động cộng đồng và thiện nguyện để giữ tinh thần lạc quan. Nhờ tuân thủ lịch lọc máu và chế độ dinh dưỡng, sức khỏe của bà ổn định, da dẻ không bị sạm đen hay phù nề. Bà hy vọng sức khỏe sẽ đủ điều kiện để có thể ghép thận trong tương lai.
Theo Globocan 2020, Việt Nam có khoảng 1.700-2.000 ca mắc mới ung thư thận mỗi năm. PGS Chuyên cho biết, việc điều trị ung thư thận phụ thuộc vào giai đoạn bệnh và sức khỏe của bệnh nhân, bao gồm phẫu thuật, liệu pháp trúng đích, liệu pháp miễn dịch, xạ trị hoặc hóa trị. Ở giai đoạn sớm, phẫu thuật cắt bỏ khối u có thể giúp loại bỏ hoàn toàn ung thư. Tuy nhiên, khi khối u phát triển lớn, bác sĩ có thể phải cắt bỏ một hoặc cả hai quả thận. Nếu chức năng thận suy giảm nặng, bệnh nhân buộc phải chạy thận nhân tạo.
Hiện nay, Việt Nam có khoảng 800.000 người cần lọc máu định kỳ, nhưng cả nước chỉ có hơn 5.000 máy lọc thận, đáp ứng khoảng 30% nhu cầu. Tại khoa Nội thận – Lọc máu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, mỗi tháng có khoảng 700-800 lượt người bệnh đến lọc máu định kỳ. Đa số bệnh nhân tuân thủ phác đồ điều trị và có thể duy trì sinh hoạt thường ngày trong quá trình chạy thận.
Admin
Nguồn: VnExpress
