Ngày càng có nhiều doanh nghiệp Việt Nam chuyển từ cam kết sang hành động thực tế trong việc thực hiện các sáng kiến ESG (môi trường, xã hội và quản trị). Theo báo cáo “Tiến trình thực hành ESG 2025” của PwC Việt Nam, số lượng doanh nghiệp triển khai các sáng kiến ESG đã tăng từ 28% lên 44% trong vòng ba năm. Đáng chú ý, 57% doanh nghiệp tham gia khảo sát đã thực hiện báo cáo ESG.
Báo cáo cũng cho thấy 89% doanh nghiệp đã hoặc đang lên kế hoạch cam kết ESG trong 2-4 năm tới, tăng đáng kể so với mức 80% vào năm 2022. Tỷ lệ doanh nghiệp chưa có kế hoạch ESG giảm gần một nửa, chỉ còn 11%. Hơn một nửa số doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết họ đã triển khai các cam kết ESG.
Ông Nguyễn Hoàng Nam, Phó tổng giám đốc, Lãnh đạo Dịch vụ ESG PwC Việt Nam, nhận xét rằng các doanh nghiệp Việt Nam đang ngày càng hành động thay vì chỉ lập kế hoạch bền vững. “Các doanh nghiệp Việt đang bước vào một giai đoạn mới trong hành trình trưởng thành ESG”, ông nói.
Vậy điều gì thúc đẩy sự thay đổi này? Theo khảo sát của PwC, áp lực từ bên ngoài và định hướng từ lãnh đạo cấp cao là hai động lực chính. 70% doanh nghiệp cho biết tuân thủ pháp lý là động lực hàng đầu, tiếp theo là áp lực từ các bên liên quan (40%) và chỉ đạo từ lãnh đạo cấp cao (39%).
Một ví dụ điển hình là De Heus (Hà Lan), công ty đã có 15 năm hoạt động tại Việt Nam. Khoảng một thập kỷ trước, De Heus bắt đầu sử dụng xe bồn để vận chuyển thức ăn chăn nuôi, thay vì đóng gói trong các bao 20-25 kg như trước đây. Bà Nguyễn Thu Thủy, Giám đốc Phát triển Bền vững khu vực châu Á và Việt Nam của De Heus, cho biết giải pháp này giúp loại bỏ việc sử dụng bao bì, từ đó tiết kiệm chi phí.
Trong ngành vận tải biển, PVTrans, một thành viên của Tập đoàn Công nghiệp năng lượng quốc gia Việt Nam, đang tập trung tối ưu hóa hiệu suất sử dụng năng lượng của đội tàu hơn 63 chiếc để giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu. Bà Bùi Lan Anh, Trưởng phòng Ban Tổng hợp, thành viên nhóm điều phối chung Ủy ban ESG PVTrans, cho biết sáng kiến này xuất phát từ thực tế lượng phát thải trên tàu chiếm 99% tổng lượng phát thải của công ty. PVTrans đã tối ưu hóa tốc độ và hành trình vận chuyển, thường xuyên làm sạch và sơn phủ thân tàu để giảm ma sát. “Năm rồi chúng tôi tiết kiệm khoảng 6% nhiên liệu so với 2023, tạo động lực cho những chuyển đổi bền vững xa hơn”, bà Lan Anh chia sẻ.
Các doanh nghiệp đang nhận ra hiệu quả kinh tế thực sự của việc thực hiện ESG. Với cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050, Việt Nam cần đáp ứng các tiêu chuẩn ESG quốc tế để duy trì khả năng cạnh tranh hàng hóa, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế định hướng xuất khẩu.
Ông Văn Công Bình, Giám đốc Môi Trường và xã Hội -Ngân hàng doanh Nghiệp của HDBank, cho biết sau khi ngân hàng phát hành báo cáo phát triển bền vững vào năm 2023, nhiều định chế tài chính quốc tế đã chủ động tìm đến hợp tác, thay vì việc HDBank phải tổ chức các buổi giới thiệu để kêu gọi vốn như trước đây.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện các sáng kiến ESG vẫn còn nhiều thách thức. PwC cho biết các doanh nghiệp đang trong giai đoạn phát triển thường gặp khó khăn do thiếu chiến lược ESG rõ ràng (70%), thiếu chuyên môn ESG (60%) và hệ thống đo lường chưa hoàn thiện (54%). Trong khi đó, các doanh nghiệp trưởng thành đối mặt với các yếu tố bên ngoài như khoảng trống trong chính sách pháp lý (45%) và bất ổn kinh tế (38%).
Ông Bình cũng cho biết thêm rằng, khi ngân hàng và doanh nghiệp thẩm định các dự án cho vay bền vững, họ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm các đơn vị tư vấn có đủ kiến thức và chuyên môn để thẩm định dữ liệu và giải pháp.
Hiện tại, các doanh nghiệp FDI vẫn dẫn đầu trong việc triển khai cam kết ESG (71%), chủ yếu là để tuân thủ các tiêu chuẩn toàn cầu. Khoảng 57% công ty niêm yết cũng thực hiện kế hoạch ESG, do áp lực từ nhà đầu tư và quy định pháp lý. Trong khi đó, chỉ có 27% doanh nghiệp tư nhân triển khai cam kết bền vững.
Bà Lan Anh và bà Thu Thủy chia sẻ kinh nghiệm rằng bước khởi đầu quan trọng là lựa chọn các chủ đề trọng yếu và đánh giá hiện trạng hệ thống dữ liệu để đối chiếu với các tiêu chuẩn bền vững của ngành, quốc gia và thị trường quốc tế. Các doanh nghiệp cần xây dựng quy trình thu thập, kiểm tra và kiểm định số liệu, đồng thời đảm bảo sự phối hợp giữa các phòng ban.
Các doanh nghiệp cũng mong muốn nhận được hỗ trợ từ các chính sách tài trợ tài chính gắn với phát triển bền vững (59%), tiêu chuẩn xanh và chứng nhận (56%), cũng như các quy định pháp lý liên quan đến phát triển bền vững kèm theo ưu đãi (55%).
“Chặng đường phía trước vẫn yêu cầu một chiến lược ESG tích hợp sâu rộng cùng dữ liệu thông minh và sự hợp tác chặt chẽ. ESG không chỉ là tuân thủ các tiêu chuẩn mà là xây dựng doanh nghiệp sẵn sàng cho tương lai”, ông Nam nhấn mạnh.
Admin
Nguồn: VnExpress
