Cột sống của chúng ta được cấu tạo từ các đốt sống xếp chồng lên nhau. Khi bị ngã mạnh, đặc biệt là ngã ngồi, lực tác động có thể dồn thẳng từ vùng chậu lên cột sống, gây ra tình trạng nứt, lún đốt sống, hay còn gọi là xẹp đốt sống. Những người lớn tuổi, đặc biệt là người bị loãng xương, có nguy cơ cao hơn do xương trở nên xốp và yếu theo thời gian, không còn đủ khả năng nâng đỡ cột sống.
Sau chấn thương xẹp đốt sống, bệnh nhân thường bị giảm chiều cao, đau lưng dữ dội, cơn đau tăng lên khi đứng hoặc đi lại và giảm khi nằm nghỉ. Khả năng vận động của cột sống cũng bị hạn chế. Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định chụp X-quang để kiểm tra chiều cao đốt sống, chụp CT để đánh giá mức độ xẹp lún và các mảnh vỡ (nếu có). Chụp MRI giúp thấy rõ các tổn thương như phù tủy xương, chèn ép ống sống, tủy sống, rễ thần kinh, hoặc các tổn thương khác như đứt dây chằng, thoát vị đĩa đệm.
Với trường hợp xẹp đốt sống nhẹ và đốt sống còn vững, điều trị bảo tồn thường được áp dụng. Phương pháp này bao gồm nằm bất động, đeo áo nẹp cột sống, sử dụng thuốc giảm đau, thuốc chống viêm không steroid, thuốc giãn cơ, thuốc chống loãng xương và thuốc ức chế hủy cốt bào. Tuy nhiên, điều trị bảo tồn kéo dài có thể gây ra các biến chứng như mất xương tiến triển, yếu cơ, loét do tì đè, viêm phổi ứ đọng, và thuyên tắc mạch, đặc biệt ở người lớn tuổi.
Đối với các trường hợp xẹp đốt sống vừa đến nặng, khi đốt sống đã mất vững, bác sĩ có thể chỉ định thủ thuật bơm xi măng sinh học. Thủ thuật này sử dụng một kim nhỏ để đưa xi măng sinh học vào đốt sống bị xẹp. Xi măng này sẽ nhanh chóng cứng lại, giúp ổn định đốt sống và ngăn ngừa tình trạng xẹp thêm. Ưu điểm của phương pháp này là ít xâm lấn, giảm đau hiệu quả do ổ gãy được cố định. Bệnh nhân có thể tập vận động, ngồi dậy và đi lại ngay trong ngày.
Hiện nay, kỹ thuật bơm xi măng sinh học được hỗ trợ bởi các công nghệ hiện đại như cánh tay robot và hệ thống màn hình huỳnh quang tăng sáng (C-arm), giúp định vị chính xác và đảm bảo an toàn trong quá trình phẫu thuật. Nếu được chỉ định, bệnh nhân không nên chần chừ thực hiện thủ thuật này, vì phẫu thuật sớm sẽ mang lại hiệu quả điều trị và phục hồi tốt hơn. Để lâu, đốt sống xẹp có thể biến dạng, khiến việc bơm xi măng không còn tác dụng giảm đau, thậm chí gây đau thêm và có nguy cơ biến chứng như rò rỉ xi măng, chèn ép thần kinh.
Để phòng ngừa xẹp đốt sống, cần duy trì chế độ ăn uống, tập luyện và lối sống lành mạnh để giữ cho xương chắc khỏe. Tránh hút thuốc lá, hạn chế rượu bia và không lạm dụng các loại thuốc chứa corticoid kéo dài.
Người lớn tuổi, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh, nên tầm soát loãng xương định kỳ để phát hiện và điều trị bệnh kịp thời. Cần thận trọng để tránh té ngã, không mang vác vật nặng, và hạn chế cúi gập người quá mức. Ngay cả khi ho hoặc hắt hơi, người bị loãng xương nặng cũng cần lưu ý vì có thể gây xẹp đốt sống.
Admin
Nguồn: VnExpress
