Khoai tây là một loại thực phẩm quen thuộc, giàu dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ, giảng viên khoa Y học cổ truyền tại Trường Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết khoai tây cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất thiết yếu, góp phần hỗ trợ sức khỏe toàn diện.
Theo Bảng thành phần thực phẩm Việt Nam, 100g khoai tây chứa 93 kcal, 2g protein, 20,9g carbohydrate, 1g chất xơ, cùng nhiều khoáng chất và vitamin quan trọng như canxi, sắt, kali, phốt pho, vitamin C, B1, B2, B5, B6, E, K, folate, magie, đồng và selen.
Hàm lượng kali và chất xơ dồi dào trong khoai tây có tác dụng giảm huyết áp và bảo vệ tim mạch. Bên cạnh đó, các chất chống oxy hóa và chống viêm giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim, bảo vệ tế bào và hỗ trợ phòng chống ung thư. Chất xơ còn tạo cảm giác no lâu, giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả, đặc biệt hữu ích cho những người muốn giảm cân, do khoai tây có lượng calo thấp hơn khoai lang.
Ngoài ra, khoai tây còn chứa nhiều vitamin B6, hỗ trợ quá trình trao đổi chất và chức năng thần kinh. Sắt trong khoai tây tốt cho máu, canxi và magie củng cố xương khớp, trong khi vitamin C tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại bệnh tật.
Tuy nhiên, bác sĩ Vũ cũng lưu ý rằng một số cách chế biến và sử dụng khoai tây không đúng cách có thể gây hại cho sức khỏe.
Cần hạn chế các món chiên xào từ khoai tây. Khi chiên ở nhiệt độ cao, khoai tây có nguy cơ tạo ra acrylamide và glycoalkaloid, làm tăng nguy cơ ung thư và béo phì. Bên cạnh đó, việc luộc khoai quá lâu hoặc ở nhiệt độ cao cũng làm mất dần các thành phần dinh dưỡng quan trọng như folate và vitamin B.
Theo CNN, quá trình làm nóng khoai tây chiên có thể tạo ra acrylamide, một chất độc thần kinh. Chất này thường xuất hiện khi chiên ngập dầu một số loại rau củ và được sử dụng trong sản xuất giấy, nhựa. Acrylamide có khả năng gây ung thư và bệnh Alzheimer do ảnh hưởng đến các tế bào thần kinh.
Khoai tây chiên cũng chứa nhiều đường dextrose, một loại đường đơn làm tăng lượng đường huyết nhanh hơn so với đường ăn thông thường. Chỉ số đường huyết của đường ăn là 65, trong khi dextrose có chỉ số là 100.
Tuyệt đối không ăn khoai tây đã mọc mầm vì mầm khoai tây chứa solanin, một chất độc có thể gây buồn nôn và tiêu chảy. Ngay cả khi đã gọt sạch mầm và nấu chín, solanine vẫn không bị phân hủy hoàn toàn và có thể gây ra các triệu chứng ngộ độc.
Ngoài ra, không nên ăn khoai tây khi đã chuyển sang màu xanh. Màu xanh này có thể là một quá trình tự nhiên, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của sự hình thành hợp chất độc hại solanine. Solanine có thể ức chế enzyme liên quan đến quá trình phá hủy chất dẫn truyền thần kinh, phá hủy màng tế bào và ảnh hưởng đến tính thấm của ruột.
Thông thường, solanine có mặt ở mức độ thấp trong vỏ và thịt khoai tây, tập trung nhiều ở các bộ phận khác của cây. Tuy nhiên, khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc bị hư hại, củ khoai tây sẽ sản sinh ra nhiều chất này hơn. Các giống khoai tây khác nhau có độ nhạy với ánh sáng và khả năng tạo ra độc tố khác nhau. Củ có vỏ màu sáng thường dễ chuyển sang màu xanh hơn củ màu nâu nhạt.
Các triệu chứng ngộ độc solanine bao gồm buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đổ mồ hôi, nhức đầu và đau dạ dày. Các triệu chứng nhẹ thường biến mất sau khoảng 24 giờ. Trong trường hợp nặng, người ngộ độc có thể bị tê liệt, co giật, khó thở và hôn mê.
Những người mắc bệnh tiểu đường, vốn có lượng đường trong máu cao, không nên ăn quá nhiều khoai tây vì loại thực phẩm này ngọt, béo và giàu tinh bột. Người mắc bệnh thận cũng nên hạn chế ăn khoai tây vì có thể gây tăng kali máu.
Nhìn chung, khoai tây là một thực phẩm bổ dưỡng và dễ chế biến, phù hợp với chế độ ăn lành mạnh. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng cách và không lạm dụng để tối ưu hóa lợi ích sức khỏe. Kết hợp với lối sống khoa học và vận động hợp lý, khoai tây có thể hỗ trợ sức khỏe một cách hiệu quả.
Admin
Nguồn: VnExpress
