Ngày 13/9, tại Las Vegas, trận so găng giữa Terence Crawford và Canelo Alvarez đã đi vào lịch sử khi Crawford giành chiến thắng, trở thành võ sĩ nam đầu tiên vô địch tuyệt đối ở ba hạng cân khác nhau trong kỷ nguyên bốn đai lớn. Sự kiện này, được mệnh danh là “cuộc so găng thế kỷ”, đã thu hút 41 triệu người xem trên toàn cầu qua Netflix, mang về doanh thu hơn 100 triệu USD.
Chiến thắng này không chỉ củng cố vị thế số một thế giới của Crawford với kỷ lục 42 trận bất bại, mà còn đánh dấu bước khởi đầu trong tham vọng lớn của Arab Saudi nhằm xây dựng một đế chế quyền Anh toàn cầu thông qua các “siêu đại chiến”.
Ngay sau trận đấu, Turki al-Sheikh, Chủ tịch Cơ quan Giải trí Saudi, đã công bố dự án Zuffa Boxing, một sự hợp tác với TKO Group, công ty mẹ của UFC và WWE, dưới sự điều hành của Chủ tịch UFC Dana White.
Zuffa Boxing dự kiến tổ chức khoảng 12 sự kiện mỗi năm, xây dựng một hệ thống giải đấu khép kín với 12 hạng cân và hơn 200 võ sĩ ký hợp đồng. Điểm đặc biệt của hệ thống này là mỗi hạng cân chỉ có một đai vô địch duy nhất, nhằm loại bỏ tình trạng “loạn đai” đang làm giảm sức hấp dẫn của quyền Anh.
Dana White nhấn mạnh rằng, tương tự như UFC, Zuffa Boxing sẽ buộc các võ sĩ giỏi nhất phải đối đầu nhau, loại bỏ tình trạng né tránh và chia rẽ do sự tồn tại của nhiều tổ chức khác nhau. Người hâm mộ sẽ được chứng kiến những trận đấu đỉnh cao thường xuyên hơn. Bên cạnh các sự kiện định kỳ, Zuffa Boxing vẫn sẽ tổ chức các “siêu đại chiến” như Canelo – Crawford để thu hút khán giả và tạo hiệu ứng thương mại lớn.
Trong gần một thập kỷ qua, Saudi Arabia đã đầu tư hàng chục tỷ USD vào thể thao nhằm quảng bá hình ảnh quốc gia, từ golf (LIV Tour), F1 đến World Cup 2034. Với quyền Anh, Riyadh đã tổ chức nhiều trận đấu lớn như Anthony Joshua – Andy Ruiz Jr., Oleksandr Usyk – Joshua và Tyson Fury – Deontay Wilder.
Tháng 11/2024, Turki al-Sheikh tiếp tục thâu tóm tạp chí Ring, một ấn phẩm quyền Anh lâu đời và uy tín, đồng thời nắm quyền kiểm soát hệ thống đai và bảng xếp hạng của tạp chí này. Điều này cho thấy Saudi Arabia không chỉ đóng vai trò là nhà tổ chức mà còn có khả năng định đoạt ai là người giỏi nhất trong làng quyền Anh.
Zuffa Boxing, với nguồn vốn khổng lồ từ Riyadh, trở thành một mắt xích quan trọng trong chiến lược này, không chỉ tổ chức sự kiện mà còn định hình cấu trúc vận hành của quyền Anh trên toàn cầu.
Tuy nhiên, tham vọng này đã vấp phải sự chỉ trích. Nhiều bản hợp đồng mà Zuffa đưa ra bị cho là bất lợi cho võ sĩ, với thời hạn dài, mức thù lao thấp hơn so với quyền Anh truyền thống, trong khi quyền khai thác thương mại và truyền thông thuộc về công ty.
Một số điều khoản thậm chí còn bị cáo buộc vi phạm Đạo luật Ali (Muhammad Ali Boxing Reform Act) của Mỹ, một đạo luật được ban hành để bảo vệ quyền lợi của võ sĩ. TKO và Zuffa đang vận động hành lang để sửa đổi đạo luật này, mở đường cho mô hình kinh doanh của họ.
Những người phản đối lo ngại rằng nếu luật được nới lỏng, Zuffa sẽ nắm giữ mọi quyền lực, từ tổ chức, quản lý đến xếp hạng, điều chưa từng có trong lịch sử quyền Anh.
Mô hình UFC đã chứng minh hiệu quả thương mại, nhưng cũng gây tranh cãi về việc võ sĩ bị trả thù lao thấp và không có quyền tự do lựa chọn trận đấu. Nhiều võ sĩ MMA đã công khai chỉ trích Dana White về vấn đề này.
Với Zuffa Boxing, nguy cơ tương tự đang xuất hiện. Quyền Anh vốn nổi tiếng với việc các siêu sao có thể tự thương lượng và hưởng phần lớn doanh thu từ lượt xem (pay-per-view). Nếu chuyển sang mô hình khép kín, họ sẽ mất đi lợi thế tài chính và trở thành “nhân viên” trong hệ thống của TKO và Saudi Arabia.
Bên cạnh vấn đề hợp đồng, còn có những nghi ngờ về tính minh bạch tài chính. Tờ Athletic đưa tin rằng nhiều đối tác và nhà cung cấp chưa nhận đủ thù lao sau các sự kiện tại Riyadh. Một số người thậm chí đã đến Las Vegas trong tuần diễn ra trận Canelo – Crawford để đòi tiền nhưng không thành công.
Nguồn tiền từ Saudi Arabia rất lớn, nhưng cũng bị cáo buộc là thiếu bền vững và tập trung vào mục đích quảng bá hình ảnh hơn là xây dựng một hệ thống lâu dài.
Bất chấp những tranh cãi, Zuffa Boxing và Saudi Arabia đã trở thành trung tâm của làng quyền Anh thế giới. Các võ sĩ hàng đầu khó có thể bỏ qua những khoản thù lao khổng lồ từ Riyadh, trong khi khán giả bị thu hút bởi các siêu đại chiến được quảng bá rộng rãi.
Câu hỏi đặt ra là liệu mô hình “giải đấu khép kín” này có mang lại công bằng và thu nhập xứng đáng cho võ sĩ hay chỉ biến họ thành quân cờ trong ván cờ quyền lực của các tập đoàn và nhà đầu tư toàn cầu.
Chiến thắng của Terence Crawford trước Canelo không chỉ là đỉnh cao sự nghiệp của một võ sĩ huyền thoại, mà còn mở ra một kỷ nguyên mới, nơi quyền Anh có thể không còn thuộc về võ sĩ mà nằm trong tay các tập đoàn và nhà đầu tư quốc gia.
Admin
Nguồn: VnExpress
