Trong tuần từ 1 đến 7/9, Cổng Góp ý kiến tạo của VnExpress đã nhận được nhiều đề xuất giá trị từ độc giả, tập trung vào các vấn đề cấp thiết như chia sẻ lợi ích từ nghiên cứu khoa học, quy định an toàn khi sử dụng máy phát điện trong không gian kín, và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khoa học công nghệ. Những ý kiến đóng góp này thể hiện sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng đối với các vấn đề thực tiễn, và có vai trò quan trọng trong việc định hình chính sách.
**Đề xuất cơ chế chia sẻ lợi ích để thúc đẩy nghiên cứu khoa học**
Tiến sĩ Trương Xuân Khiêm đã gửi đến Cổng Góp ý một đề xuất quan trọng về việc chia sẻ lợi ích từ các công trình nghiên cứu khoa học. Mục tiêu của đề xuất này là biến khoa học công nghệ trở thành động lực chính cho sự phát triển kinh tế của đất nước. Ông Khiêm nhấn mạnh sự cần thiết của một văn bản pháp luật quy định rõ ràng quyền lợi và trách nhiệm của những người làm công tác nghiên cứu.
Cụ thể, ông đề xuất một cơ chế phân chia lợi ích minh bạch, trong đó nhà khoa học được hưởng 30% lợi nhuận từ các phát minh, 10% đóng góp vào Quỹ phát triển khoa học, và được miễn thuế trong vòng 10 năm. Theo ông, cơ chế này sẽ tạo động lực mạnh mẽ để các nhà nghiên cứu tiếp tục đầu tư chất xám vào các dự án khoa học.
Ông Khiêm cũng dẫn chứng kinh nghiệm quốc tế, nhiều quốc gia đã áp dụng cơ chế “royalty sharing” (chia sẻ bản quyền) để khuyến khích sáng tạo. Ví dụ, tại Mỹ, một giáo sư đại học có thể nhận 30-40% lợi nhuận bản quyền khi phát minh của họ được thương mại hóa thành công. Mô hình này không chỉ giúp các nhà khoa học có thể sống bằng tri thức mà còn khuyến khích sự gắn kết giữa các trường đại học, viện nghiên cứu với doanh nghiệp.
**Cần quy định bắt buộc về cảnh báo an toàn khi sử dụng máy phát điện**
Một vấn đề nhức nhối khác được độc giả Cao Tân đề cập là những tai nạn thương tâm do người dân sử dụng máy phát điện trong không gian kín, dẫn đến ngạt khí CO. Tình trạng này đặc biệt nghiêm trọng sau các đợt mưa bão, khi mất điện kéo dài.
Ông Tân đề xuất các bộ quản lý cần ban hành quy định bắt buộc các nhà sản xuất phải gắn cảnh báo rõ ràng trên máy phát điện, ví dụ như: “Không để thiết bị hoạt động trong phòng ngủ hay không gian kín”. Ông cho rằng đây nên là một tiêu chuẩn bắt buộc, tương tự như cảnh báo “Không hút thuốc” trên bao thuốc lá.
Theo ông, một cảnh báo trực quan sẽ giúp nâng cao ý thức của người sử dụng, đặc biệt là ở các vùng nông thôn hoặc những nơi người dân ít có điều kiện tiếp cận thông tin. Ông dẫn chứng vụ việc đau lòng xảy ra năm 2023 tại Quảng Bình, khi một gia đình bốn người tử vong vì chạy máy phát điện trong phòng kín do mất điện vì bão. Những bi kịch này hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu có các cảnh báo bắt buộc và tuyên truyền rộng rãi.
Ông cũng gợi ý Việt Nam có thể tham khảo mô hình của Nhật Bản, nơi tất cả các thiết bị đốt nhiên liệu đều đi kèm cảnh báo an toàn in nổi bật bằng nhiều ngôn ngữ.
**Chính sách nuôi dưỡng doanh nghiệp công nghệ tầm cỡ**
Nghị quyết 57 đã đặt ra mục tiêu đến năm 2045 Việt Nam phải có ít nhất 10 doanh nghiệp công nghệ số ngang tầm các nước tiên tiến, đồng thời thu hút thêm 5 tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới đặt trụ sở nghiên cứu và sản xuất tại Việt Nam.
Độc giả Nguyễn Bình đặt câu hỏi về các chính sách cụ thể để hiện thực hóa mục tiêu này, và doanh nghiệp cần làm gì để tham gia.
Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết Chính phủ đã giao các bộ, ngành, địa phương xây dựng và triển khai các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể. Trong đó, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ xây dựng và trình Thủ tướng ban hành Bộ tiêu chí xác định Doanh nghiệp công nghệ số ngang tầm các nước tiên tiến.
Các bộ, ngành, địa phương sẽ công bố danh mục các bài toán lớn về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam tham gia giải quyết. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng sẽ xây dựng và trình Thủ tướng công bố danh mục các nhiệm vụ trọng điểm về chuyển đổi số, đồng thời đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các doanh nghiệp công nghệ số thực hiện.
Ngoài ra, các bộ, ngành cũng sẽ xây dựng các chương trình đẩy mạnh sản xuất thông minh, chuyển đổi số trong các lĩnh vực trọng điểm. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng sẽ xây dựng các đề án hình thành các doanh nghiệp công nghệ chiến lược quy mô lớn, hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp công nghệ số vươn ra toàn cầu, và xây dựng cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các doanh nghiệp công nghệ số thực hiện các nhiệm vụ trọng điểm về chuyển đổi số.
Bộ Tài chính sẽ chủ trì rà soát, xây dựng cơ chế thu hút doanh nghiệp công nghệ hàng đầu thế giới đặt trụ sở, đầu tư nghiên cứu, sản xuất tại Việt Nam, với các nguyên tắc ưu tiên các lĩnh vực Việt Nam đang ưu tiên, phát triển công nghiệp phụ trợ, và đầu tư trung tâm nghiên cứu và phát triển tại Việt Nam.
Những đề xuất và phản hồi này cho thấy sự chung tay của cộng đồng và các cơ quan quản lý trong việc xây dựng một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của khoa học công nghệ và doanh nghiệp tại Việt Nam.
Admin
Nguồn: VnExpress
