Trong hơn một thập kỷ qua, ngành thời trang xa xỉ dường như “miễn nhiễm” với các cuộc khủng hoảng kinh tế. Ngay cả sau đại dịch, giới thượng lưu vẫn duy trì sức mua ổn định. Tuy nhiên, bức tranh toàn cảnh đã thay đổi đáng kể từ cuối năm 2023. Biên tập viên thời trang Katharine K. Zarrella của tờ New York Times nhận định vào tháng 12/2024 rằng ngành hàng xa xỉ đang rơi vào một “vòng xoáy tử thần”.
Theo báo cáo của công ty Bain & Company (Mỹ) và Quỹ Altagamma (Italy), các tập đoàn lớn như LVMH và Kering ghi nhận doanh thu toàn cầu quý I giảm lần lượt 3% và 14%. Đáng chú ý, sự sụt giảm sâu diễn ra tại thị trường Trung Quốc, vốn từng là động lực tăng trưởng chính của ngành. Năm 2023, mức tăng trưởng của thị trường hàng xa xỉ cá nhân toàn cầu chỉ đạt 4%, mức thấp nhất kể từ đại dịch, so với mức 20% của năm 2021 và 9% của năm 2022.
Bloomberg chỉ ra rằng có nhiều yếu tố dẫn đến cuộc khủng hoảng này, trong đó có sự bất ổn của kinh tế toàn cầu. Lạm phát kéo dài, lãi suất cao và triển vọng kinh tế ảm đạm đã tác động tiêu cực đến tâm lý chi tiêu của người tiêu dùng. Tại Mỹ, thị trường tiêu thụ hàng xa xỉ lớn nhất thế giới, người dân đang thắt chặt chi tiêu và ưu tiên các nhu yếu phẩm. Trong khi đó, châu Âu phải đối mặt với chi phí năng lượng tăng cao và bất ổn chính trị, làm giảm sức mua nội địa.
Bên cạnh đó, sự bất ổn về thuế quan cũng là một thách thức lớn. Chính quyền của ông Donald Trump đã áp thuế 15% đối với hàng hóa từ Liên minh châu Âu và 39% đối với hàng hóa từ Thụy Sĩ. Reuters nhận định đây là một “cơn ác mộng”, vì nhiều mặt hàng xa xỉ được sản xuất tại Pháp và Italy, còn đồng hồ cao cấp chủ yếu đến từ Thụy Sĩ. Quyết định này đẩy giá hàng hóa lên cao, gây áp lực lớn cho cả nhà cung cấp và người tiêu dùng.
Sự suy giảm của thị trường Trung Quốc cũng là một yếu tố quan trọng. Quốc gia này từng đóng góp tới 25% doanh thu toàn cầu của ngành xa xỉ. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế chậm lại, tỷ lệ thất nghiệp cao ở giới trẻ và tâm lý bất an đã làm giảm sức mua. Reuters cho biết doanh số hàng xa xỉ tại Trung Quốc giảm 8% trong năm 2024, mức giảm mạnh nhất trong hơn một thập kỷ. Sự đình trệ của thị trường trọng điểm này đã gây ra những chao đảo lớn cho toàn ngành.
Thêm vào đó, hành vi tiêu dùng của thế hệ trẻ đang thay đổi nhanh chóng. Thế hệ Z và Millennials ngày càng chú trọng đến các giá trị bền vững, trải nghiệm cá nhân và bản sắc riêng thay vì chỉ phô trương địa vị xã hội. Một khảo sát của McKinsey cho thấy 70% thế hệ Z tin rằng thời trang cao cấp cần gắn liền với trách nhiệm xã hội và môi trường, nếu không họ sẽ không sẵn lòng chi tiền.
Ngoài ra, sự bão hòa và thiếu đổi mới trong nội tại ngành cũng là một nguyên nhân. Thị trường xa xỉ ngày càng trở nên đồng dạng khi các thương hiệu lớn liên tục ra mắt sản phẩm nhưng thiếu đi sự đột phá. Nhiều mẫu “IT bag” hay “phiên bản giới hạn” không còn tạo được hiệu ứng khan hiếm như trước. Khi yếu tố độc quyền, vốn là cốt lõi của sự xa xỉ, bị xói mòn, sức hút của các sản phẩm cũng giảm đi đáng kể.
Tình trạng thiếu đổi mới đi kèm với việc tăng giá mạnh khiến khách hàng giàu có quay lưng. Theo Financial Times, giá hàng xa xỉ ở châu Âu đã tăng trung bình hàng chục phần trăm kể từ năm 2019. Khách hàng bắt đầu đặt câu hỏi về sự tương xứng giữa giá bán, chất lượng và trải nghiệm mà họ nhận được.
Các thương hiệu xa xỉ còn phải đối mặt với sự trỗi dậy của thị trường đồ cũ và dịch vụ cho thuê. Theo Boston Consulting Group, thị trường đồ xa xỉ đã qua sử dụng dự kiến đạt 60 tỷ USD trong năm nay, tăng gấp đôi so với năm 2019. Giới trẻ ưa chuộng việc mua hoặc thuê đồ đắt đỏ để thỏa mãn nhu cầu thời trang mà không cần chi quá nhiều tiền, làm giảm sức hút của hàng mới.
Nhiều chuyên gia đặt câu hỏi về tương lai của ngành xa xỉ và các biện pháp để ngăn chặn đà giảm. Tạp chí Vogue cho rằng các thương hiệu cần tái định nghĩa giá trị xa xỉ, tập trung vào chất lượng, tay nghề thủ công, sự hiếm có và tính bền vững thay vì chỉ chú trọng vào logo và sự phô trương. Người tiêu dùng trẻ tuổi không còn bị thu hút bởi sự hào nhoáng mà tìm kiếm những giá trị tinh thần và tính xác thực.
Các nhà mốt cũng cần đẩy mạnh cá nhân hóa và trải nghiệm cho khách hàng để kích cầu. Theo Deloitte, 57% khách hàng sẵn sàng chi trả nhiều hơn nếu trải nghiệm mua sắm mang tính cá nhân hóa cao. Việc ứng dụng AI, dữ liệu lớn và công nghệ tương tác số sẽ giúp các thương hiệu thiết kế dịch vụ “đo ni đóng giày” cho từng khách hàng.
Để thu hút thế hệ Z, các nhãn hàng cần tăng tốc chuyển đổi xanh. Trách nhiệm xã hội và phát triển bền vững không còn là một lựa chọn mà là điều kiện bắt buộc. Các thương hiệu cần đầu tư vào vật liệu tái chế, chuỗi cung ứng minh bạch và các cam kết giảm phát thải. Vogue nhận định tính bền vững sẽ trở thành thước đo mới của hàng xa xỉ trong thập niên tới.
Theo Reuters, để giảm sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc, các thương hiệu nên mở rộng sang Mỹ, Nhật Bản, Trung Đông và đặc biệt là Ấn Độ, nơi tầng lớp giàu có mới nổi đang tăng nhanh. Đa dạng hóa địa lý không chỉ giúp ổn định doanh số mà còn mở ra cơ hội định nghĩa lại hình ảnh thương hiệu trong bối cảnh văn hóa khác nhau.
Các chuyên gia dự báo ngành xa xỉ sẽ trải qua giai đoạn “lọc máu” khắc nghiệt trong 5 năm tới. Những thương hiệu dựa dẫm quá nhiều vào hào quang quá khứ sẽ khó tồn tại, trong khi những thương hiệu biết thích ứng, gắn kết văn hóa, chú trọng đến tính bền vững và đổi mới sẽ dẫn dắt thị trường.
Bain & Company dự đoán rằng năm 2025 có thể là một năm “tối tăm”, nhưng về lâu dài, thị trường xa xỉ vẫn có thể đạt giá trị 580-600 tỷ Euro vào năm 2030 nếu các thương hiệu biết tái cấu trúc để phù hợp với kỳ vọng của thế hệ khách hàng mới.
Admin
Nguồn: VnExpress
