Trong phiên thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung Luật Sở hữu trí tuệ diễn ra chiều 23/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tập trung vào các chính sách mới nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo thông qua việc hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền sở hữu trí tuệ. Dự luật đề xuất Nhà nước sẽ hỗ trợ các hoạt động tạo ra, xác lập, khai thác và quản lý quyền sở hữu trí tuệ, cũng như hỗ trợ định giá và áp dụng các mô hình chuyển giao, cơ chế chia sẻ quyền này.
Một điểm đáng chú ý khác của dự luật là ưu tiên mua quyền sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm có vai trò quan trọng trong an ninh quốc gia và phát triển kinh tế – xã hội. Đồng thời, dự luật cũng bổ sung chính sách phát triển hệ sinh thái sở hữu trí tuệ, khuyến khích các tổ chức và cá nhân đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp. Dự luật cũng cho phép chủ sở hữu quyền sở hữu trí tuệ tự xác định giá trị tài sản và lập danh mục quản trị riêng, đặc biệt trong trường hợp giá trị tài sản chưa được ghi nhận trong sổ kế toán.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh rằng mục tiêu sửa đổi luật lần này là biến các kết quả nghiên cứu thành tài sản có thể giao dịch và mua bán. Ông cho rằng, chỉ khi đó mới có thể hình thành một thị trường mạnh mẽ, biến trí tuệ thành động lực phát triển.
Bộ trưởng Hùng cũng cho rằng dự luật này sẽ cho phép định giá, mua bán và sử dụng quyền sở hữu trí tuệ như một loại tài sản. Sự chuyển đổi quan trọng nhất là chuyển từ bảo vệ quyền sang tài sản hóa, thương mại hóa và thị trường hóa các kết quả nghiên cứu, qua đó biến sở hữu trí tuệ thành công cụ cạnh tranh chiến lược cho doanh nghiệp và quốc gia.
Bộ trưởng Hùng cũng lưu ý rằng, tại các quốc gia phát triển, tài sản vô hình và tài sản trí tuệ đóng vai trò chủ đạo, chiếm tới 70-80% tổng tài sản. Ông khẳng định Việt Nam cần ưu tiên phát triển tài sản trí tuệ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Về vấn đề “chủ sở hữu tự xác định giá trị” tài sản trí tuệ, Bộ trưởng Hùng giải thích rằng quá trình định giá bao gồm hai bước: doanh nghiệp tự định giá thông qua chi phí nghiên cứu và đưa vào quản trị riêng, sau đó định giá thông qua các tổ chức trung gian hoặc tư vấn. Ông cho biết, việc định giá bởi tổ chức trung gian sẽ cho phép tài sản được trao đổi, đây là kinh nghiệm quốc tế phổ biến và sẽ tiếp tục được làm rõ trong quá trình thực hiện.
Liên quan đến vấn đề bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải bày tỏ sự băn khoăn khi dự luật chưa có chính sách cụ thể. Bà cho rằng, trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, cần có khung pháp luật để điều chỉnh và khuyến khích sự phát triển của lĩnh vực này.
Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cũng đồng tình rằng Chính phủ cần xem xét việc công nhận quyền sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm do AI tạo ra, đồng thời yêu cầu cơ quan soạn thảo làm rõ nội dung này.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, việc sử dụng thông tin công khai trên mạng để huấn luyện AI là một chủ đề đang được quan tâm trên toàn cầu. AI sử dụng thông tin để suy luận và tạo ra thông tin mới, tương tự như cách con người đọc sách báo và áp dụng kiến thức vào công việc.
Ông nhấn mạnh rằng cần phân biệt rõ giữa sản phẩm do AI tự tạo ra mà không có sự tham gia của con người (không được bảo hộ) và sản phẩm do con người sử dụng AI như một công cụ (được bảo hộ). Đây là quy định đang được nhiều nước áp dụng. Bộ sẽ nghiên cứu và xây dựng Luật Trí tuệ nhân tạo để tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho vấn đề này.
Dự kiến, dự án Luật sửa đổi, bổ sung Luật Sở hữu trí tuệ sẽ được trình Quốc hội xem xét và thông qua tại kỳ họp thứ 10 vào cuối năm nay.
Admin
Nguồn: VnExpress
