Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gần đây đã thừa nhận những thách thức ngày càng tăng mà Israel phải đối mặt trên trường quốc tế do cuộc chiến ở Gaza. Ông nhấn mạnh sự cần thiết phải tự lực cánh sinh hơn trong những năm tới.
Sự thừa nhận này, theo các nhà phân tích của CNN, Nic Robertson và Florence Davey-Attlee, là một dấu hiệu đáng chú ý cho thấy sự thay đổi trong quan điểm của một nhà lãnh đạo vốn nổi tiếng cứng rắn, phản ánh sự phẫn nộ của cộng đồng quốc tế đối với các hành động của Israel ở Dải Gaza.
Trong bối cảnh kỳ họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc diễn ra tại New York, một số quốc gia phương Tây, bao gồm cả các đồng minh lâu năm của Israel, đã đồng loạt tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine. Động thái này thể hiện sự thất vọng của họ đối với ban lãnh đạo Israel và báo hiệu những khó khăn tiềm tàng phía trước.
Israel là một nước xuất khẩu vũ khí lớn, tuy nhiên quân đội nước này vẫn phụ thuộc vào việc nhập khẩu máy bay, bom dẫn đường và tên lửa để thực hiện các chiến dịch không kích trên khắp Trung Đông.
Các tổ chức vận động và một số chính trị gia ở các nước đồng minh phương Tây đã kêu gọi ngừng xuất khẩu vũ khí sang Israel để phản đối cách nước này tiến hành chiến dịch quân sự ở Gaza. Họ không muốn vũ khí do nước họ sản xuất được sử dụng để chống lại người dân Palestine và xem đây là một biện pháp trừng phạt vì Israel đã không bảo vệ dân thường cũng như đảm bảo viện trợ nhân đạo cho khu vực.
Đức, nước xuất khẩu vũ khí lớn thứ hai cho Israel sau Mỹ, đã có động thái phản đối bằng cách ngừng xuất khẩu vũ khí có thể được sử dụng ở Dải Gaza. Đây là lần đầu tiên Đức công khai từ chối hỗ trợ quân sự cho đồng minh lâu năm của mình. Quyết định này được đưa ra sau áp lực ngày càng tăng từ dư luận trong nước và các đối tác liên minh về cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Gaza. Thủ tướng Friedrich Merz cho rằng các quyết định quân sự của Israel đang gây khó khăn cho việc đạt được các mục tiêu đề ra, mặc dù thừa nhận quyền của Tel Aviv trong việc giải giáp Hamas và giải cứu con tin.
Mặc dù Đức từ lâu đã là một trong những nước ủng hộ nhiệt thành nhất của Israel, một cuộc thăm dò dư luận gần đây cho thấy phần lớn người Đức ủng hộ việc kiểm soát chặt chẽ việc xuất khẩu vũ khí sang Israel, thậm chí một số người còn ủng hộ lệnh cấm hoàn toàn. Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, Đức là nhà cung cấp 30% lượng vũ khí nhập khẩu chính của Israel trong giai đoạn 2019-2023, chủ yếu là các thiết bị hải quân.
Theo Reuters, trong những tháng sau cuộc tấn công của Hamas vào Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, Đức đã tăng gấp 10 lần xuất khẩu vũ khí sang Israel.
Anh, một đồng minh khác của Israel, đã cấp giấy phép xuất khẩu vũ khí trị giá hàng trăm triệu đô la sang Israel kể từ năm 2008, phần lớn là các bộ phận sử dụng trong máy bay chiến đấu. Tuy nhiên, chính phủ Anh gần đây đã tạm dừng một số giấy phép xuất khẩu thiết bị quân sự cho Israel sử dụng trong chiến dịch ở Gaza. Anh cũng cấm các quan chức Israel tham dự Triển lãm Quốc phòng và An ninh quốc tế (DSEI) và Bộ Quốc phòng Israel không được phép trưng bày vũ khí tại triển lãm.
Quyết định này đã vấp phải sự phản đối từ những người ủng hộ Palestine, những người đã biểu tình bên ngoài triển lãm và cáo buộc Anh “đồng lõa” với Israel. Chính phủ Anh cũng đang phải đối mặt với áp lực từ các nghị sĩ kêu gọi loại công ty Elbit Systems UK khỏi hợp đồng huấn luyện với Bộ Quốc phòng Anh do liên quan đến Israel.
Theo CAAT, quân đội Israel đang sử dụng một số lượng lớn tiêm kích tàng hình F-35 và đã đặt hàng thêm. Các máy bay này đã được sử dụng để ném bom xuống Gaza.
Thủ tướng Anh Keir Starmer gần đây đã tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine, đồng thời chỉ trích các cuộc tập kích của Israel và chiến dịch trên bộ ở Dải Gaza, cho rằng chúng đã gây ra nạn đói và mức độ tàn phá “hoàn toàn không thể chấp nhận được”.
Pháp cũng đã đóng cửa gian hàng của một số công ty vũ khí lớn của Israel tại Triển lãm Hàng không Paris. Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đã cấm các quan chức chính phủ và các công ty quốc phòng Israel tham dự Triển lãm Hàng không Dubai sau khi Israel phóng tên lửa tập kích ban lãnh đạo Hamas ở Doha, Qatar.
Các nhà sản xuất vũ khí Israel từ lâu đã nổi tiếng với các công nghệ tiên tiến, nhưng làn sóng chỉ trích quốc tế về cuộc xung đột ở Gaza ngày càng tăng đang khiến Tel Aviv có nguy cơ mất vị thế tại một số thị trường.
Tây Ban Nha gần đây đã hủy một đơn hàng vũ khí trị giá hàng trăm triệu đô la với các công ty Israel và Thủ tướng Pedro Sanchez đã mô tả cuộc chiến của Israel ở Gaza là “man rợ” và kêu gọi các biện pháp trừng phạt hơn nữa.
Oded Yaron, một phóng viên chuyên về công nghiệp vũ khí và công nghệ, cảnh báo Israel không thể để các quốc gia phương Tây khác hành động tương tự Tây Ban Nha. Ông cho rằng nền kinh tế Israel không đủ sức để tự chủ và việc không thể bán vũ khí cho các nước khác chắc chắn sẽ gây tổn hại cho nền quốc phòng của Israel.
Bộ Quốc phòng Israel cho biết kim ngạch xuất khẩu vũ khí của nước này đã tăng lên đáng kể trong năm nay, với phần lớn hợp đồng là với các nước châu Âu. Ông Yaron cho rằng doanh số bán hàng lớn của ngành công nghiệp vũ khí Israel là do các thiết bị quân sự của họ đã “chứng minh hiệu quả trong chiến đấu thực tế”.
Hai năm chiến tranh ở Gaza, cùng với các chiến dịch ở các khu vực khác, đã củng cố vị thế của Israel như một nhà cung cấp vũ khí hàng đầu thế giới. Một nhân viên bán hàng tại triển lãm DSEI cho biết công việc kinh doanh đang “bùng nổ” vì khách hàng muốn “những thiết bị đã được kiểm nghiệm trong thực tế chiến đấu”.
Tuy nhiên, ông Yaron cảnh báo rằng sự bùng nổ này có thể nhanh chóng hạ nhiệt khi áp lực chính trị ngày càng gia tăng ở các quốc gia phương Tây mua vũ khí của Israel, và cuộc chiến ở Gaza càng kéo dài, nó sẽ càng trở thành một vấn đề lớn.
Admin
Nguồn: VnExpress
