Vào một buổi chiều hè oi ả tại Boyle’s Thirty Acres, sân vận động tạm bợ ở Jersey City, New Jersey, trận đấu giữa võ sĩ người Pháp lịch lãm Georges Carpentier và “gã đồ tể” đường phố người Mỹ Jack Dempsey đã diễn ra. Carpentier, nhà vô địch hạng dưới nặng và là một phi công được huân chương trong Thế chiến thứ nhất, đối đầu với Dempsey, người bị nhiều người căm ghét vì trốn quân dịch.
Sự đối lập giữa “hiệp sĩ châu Âu” và “tay đấm nhà nghèo” đã biến trận đấu thành một sự kiện bom tấn. Hơn 80.000 khán giả đã mua vé, mang lại doanh thu hơn 1,5 triệu USD, biến nó trở thành sự kiện thể thao đầu tiên vượt mốc triệu đô.
Khi Carpentier gục xuống sàn ở hiệp thứ tư sau một loạt đòn tấn công như vũ bão của Dempsey, đám đông đã hò reo, đơn giản vì họ vừa được chứng kiến một trận đấu lớn. Nhưng ít ai ngờ rằng chính khoảnh khắc đó đã thay đổi lịch sử truyền thông thể thao.
Ngay sát võ đài, Major J. Andrew White, một sĩ quan yêu thích radio, đang cầm chiếc điện thoại nóng ran sau bốn giờ tường thuật trận đấu dưới ánh nắng mặt trời. Ông đang thử nghiệm việc biến một trận quyền Anh thành chương trình phát thanh trực tiếp đầu tiên tại Mỹ.
Ý tưởng này nảy sinh vài tháng trước đó, khi White còn là Chủ tịch Hiệp hội Vô tuyến Quốc gia (NAWA). Ông muốn chứng minh rằng radio không chỉ phục vụ mục đích quân sự mà còn có thể mang âm nhạc, tin tức và thể thao đến với mọi gia đình. White đã chọn trận đấu Dempsey – Carpentier để phát sóng nhằm gây quỹ từ thiện cho cựu chiến binh do Anne Morgan, con gái của tỷ phú J.P. Morgan, sáng lập.
Chi phí lên tới 15.000 USD đã khiến nhiều nhà tài trợ e ngại, họ cho rằng đây là một “ý tưởng điên rồ”. Cơ hội chỉ mở ra khi White gặp lại kỹ sư trẻ David Sarnoff của RCA, người từng đề xuất ý tưởng phát nhạc qua radio từ năm 1916. Sarnoff chỉ có 1.500 USD, nhưng ông đã đồng ý góp sức.
Để phủ sóng hơn 300 km, White cần một máy phát cực mạnh. Khi biết tin Hải quân Mỹ sở hữu một bộ phát 3,5 kW do General Electric chế tạo, ông đã nhờ Franklin D. Roosevelt, Chủ tịch Câu lạc bộ Hải quân, người sau này trở thành Tổng thống Mỹ, giúp đỡ và được chấp thuận. White thuê một sà lan để vận chuyển thiết bị nặng nề này, với kích thước tương đương một buồng điện thoại, vượt 160 km xuôi dòng sông Hudson về Hoboken, sau đó dựng một ăng-ten khổng lồ nối từ một tháp cao 137 mét đến tháp đồng hồ của ga tàu hỏa.
Cùng lúc đó, White đã gửi 7.500 lá thư kêu gọi những người yêu thích radio trên khắp miền Đông tham gia. Đến giữa tháng 6, 58 rạp hát, trường học, trạm cứu hỏa và nhiều hộ gia đình đã lắp đặt loa công cộng để chờ ngày phát sóng.
Tuy nhiên, chỉ 24 giờ trước trận đấu, AT&T bất ngờ cấm kết nối vị trí tường thuật tại võ đài với mạng điện thoại, nhằm ngăn chặn RCA hưởng lợi. White đã ứng biến bằng cách kéo một đường dây riêng dài 4 km từ sân đấu đến máy phát Hoboken, tạo ra một “tuyến điện thoại cá nhân” nằm ngoài tầm kiểm soát của AT&T.
Chiều ngày 2 tháng 7 năm 1921, khán giả xếp hàng dài hàng kilomet trước sân vận động mới khánh thành. Khi ban nhạc cất lên quốc ca Pháp, “La Marseillaise”, Carpentier bước lên võ đài trong chiếc áo choàng màu xám nhạt, tươi cười vẫy chào. Dempsey, với gương mặt lạnh lùng, chỉ chờ đợi thời khắc để tung đòn.
Tại Hoboken, một kỹ thuật viên gõ điện tín tốc độ cao để White đọc từng câu tường thuật. Chuông báo hiệu hiệp đấu được gõ thủ công để đồng bộ nhịp trận đấu. Tín hiệu được truyền đi phủ sóng hơn 400 km, lan tỏa đến ít nhất 350.000 người, một con số kỷ lục đối với bất kỳ hình thức truyền thông nào vào thời điểm đó.
Khi Carpentier gục ngã ở hiệp thứ tư, White kết thúc bản tường thuật bằng câu nói: “Dempsey vẫn là nhà vô địch hạng nặng thế giới”. Ngay sau đó, đường dây điện thoại bị ngắt do hết pin, và ống khuếch đại của máy phát cũng phát nổ.
Tuy nhiên, nhiệm vụ đã hoàn thành.
Sau trận đấu, văn phòng của White nhận được hơn 4.000 lá thư và hàng trăm bức điện chúc mừng. Người nghe xác nhận rằng họ đã nắm bắt kết quả nhanh hơn bất kỳ phương tiện truyền tin nào khác. Lần đầu tiên, radio đã chứng minh được khả năng đưa tin tức và thể thao đến công chúng một cách tức thì.
Từ đó, “cơn sốt radio” lan rộng khắp nước Mỹ. Nhu cầu mua máy thu tăng vọt, từ 60 triệu USD năm 1922 lên 358 triệu USD chỉ sau hai năm. Các đài phát sóng thương mại mọc lên ở hầu hết các thành phố, hình thành một ngành công nghiệp quảng cáo gắn liền với âm nhạc, tin tức và thể thao. RCA nhanh chóng xin giấy phép phát sóng cố định, mở đài WJZ tại New York, tiền thân của hệ thống NBC sau này.
Andrew White, “người kể chuyện” mở ra kỷ nguyên mới, dần rút lui khỏi ánh đèn sân khấu. Khi ông qua đời vào giữa những năm 1960, hầu như không có tờ báo nào đưa tin. Ngược lại, David Sarnoff đã tận dụng thành công này để xây dựng RCA thành một đế chế phát thanh – truyền hình hùng mạnh, khai sinh ra NBC vào năm 1939, và sau đó đi tiên phong trong lĩnh vực truyền hình màu vào những năm 1960. Ông được mệnh danh là “cha đẻ của truyền thông hiện đại”.
Trận đấu giữa Dempsey và Carpentier không chỉ là “trận đấu thế kỷ” mà còn là khoảnh khắc thể thao bước vào kỷ nguyên truyền thông hiện đại. Từ những đường dây tạm bợ và chiếc máy phát khổng lồ trên sông Hudson, một ngành công nghiệp trị giá hàng tỷ đô la đã ra đời, định hình cách nhân loại theo dõi thể thao trong suốt hơn 100 năm qua.
Admin
Nguồn: VnExpress
