**Chủ trương một bộ sách giáo khoa thống nhất được tái khởi động**
Sau 5 năm thực hiện chương trình “một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa”, chủ trương về một bộ sách giáo khoa thống nhất trên cả nước đang được tái khởi động. Quyết định này được đưa ra sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 71 vào cuối tháng 8, và Chính phủ yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) thực hiện ngay trong năm học tới (tháng 9/2024).
Chủ trương “một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa” được Quốc hội thông qua vào năm 2014, với mục tiêu xóa bỏ độc quyền xuất bản. Bộ GD&ĐT được giao biên soạn một bộ sách chung, nhưng không thực hiện được. Đến năm 2020, chương trình mới bắt đầu áp dụng cho lớp 1, với 5 bộ sách giáo khoa được phê duyệt, sau đó còn 3 bộ.
Thời điểm đó, lãnh đạo Bộ GD&ĐT kỳ vọng việc có nhiều sách giáo khoa sẽ khuyến khích giáo viên sáng tạo, không còn tình trạng áp đặt kiến thức. Việc đa dạng sách giáo khoa được cho là sẽ phát huy trí tuệ của các nhà khoa học và thúc đẩy đổi mới giáo dục, theo xu hướng thế giới.
Tuy nhiên, thực tế triển khai đã bộc lộ nhiều bất cập.
Một trong những bất cập lớn nhất là năng lực đáp ứng của giáo viên. TS Hoàng Anh Đức (Đại học RMIT) cho rằng, việc yêu cầu giáo viên tự phát triển các hoạt động dạy và học dựa trên nhiều nguồn tài nguyên là một thách thức lớn đối với gần hai triệu giáo viên trên cả nước. PGS.TS Đỗ Ngọc Thống (chủ biên chương trình giáo dục phổ thông 2018 môn Ngữ văn) cũng đồng tình, cho rằng nhiều giáo viên còn lúng túng khi phải thay đổi phương pháp giảng dạy.
Việc tập huấn chương trình và sách giáo khoa mới chủ yếu diễn ra trực tuyến do ảnh hưởng của dịch Covid-19, khiến nhiều giáo viên chưa nắm vững tinh thần của chương trình mới.
Một vấn đề khác là giá thành sách giáo khoa mới cao hơn nhiều so với sách cũ, tạo gánh nặng cho phụ huynh. Việc các trường, địa phương sử dụng sách khác nhau cũng gây lãng phí, hạn chế khả năng tái sử dụng sách.
Thạc sĩ Nguyễn Thành Hưng (Đại học Fulbright Việt Nam) nhận định, chương trình và sách giáo khoa mới đi vào thực tiễn khi chưa có sự chuẩn bị chu đáo, làm suy giảm niềm tin của người dân vào chủ trương “một chương trình, nhiều bộ sách”.
TS Hồ Sỹ Anh cho rằng việc quay lại dùng chung một bộ sách giáo khoa sẽ khắc phục được những bất cập trên, giúp giảm chênh lệch giữa các địa phương, đồng bộ việc kiểm tra, thi cử, và tiết kiệm chi phí xã hội. Ông cũng cho rằng, việc này sẽ thuận lợi hơn khi hướng đến mục tiêu miễn phí sách giáo khoa từ năm 2030.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng, điều quan trọng là cần có giải pháp để đảm bảo chất lượng giáo dục khi quay về một bộ sách, tránh tình trạng “đóng khung” sự sáng tạo của giáo viên và học sinh.
TS Hoàng Anh Đức cho rằng, sách giáo khoa nên được xem là tài liệu tham khảo, và việc kiểm tra đánh giá cần xoay quanh chương trình chứ không phải sách giáo khoa. Ông Hồ Sỹ Anh lo ngại việc kiểm tra, đánh giá theo nội dung sách sẽ hạn chế tư duy của học sinh, và cho rằng giáo viên cần có năng lực tự xây dựng giáo án, học liệu.
Các chuyên gia cũng đề xuất Bộ GD&ĐT rà soát, đánh giá lại chương trình 2018, cập nhật những nội dung lỗi thời và chi tiết hóa chương trình các môn học. Ông Đặng Tự Ân gợi ý Bộ xây dựng và ban hành các tiêu chí về chuẩn kiến thức, năng lực của chương trình.
Đối với ba bộ sách hiện hành, các chuyên gia đề xuất Bộ mua bản quyền để số hóa và đưa vào kho học liệu mở, tạo nguồn tài liệu tham khảo cho giáo viên và học sinh.
Admin
Nguồn: VnExpress
