Đoạn video được truyền thông Trung Quốc công bố vào ngày 22/9 vừa qua đã hé lộ khả năng vận hành ấn tượng của tàu sân bay Phúc Kiến. Các máy bay chiến đấu, bao gồm tiêm kích tàng hình J-35, chiến đấu cơ J-15 và máy bay cảnh báo sớm KJ-600, đã thực hiện thành công các hoạt động cất cánh nhờ hệ thống máy phóng điện từ (EMALS) và hạ cánh trên tàu.
Sự kiện này đã thu hút sự chú ý lớn từ giới chuyên gia quân sự quốc tế. Biên tập viên Thomas Newdick của chuyên trang quân sự War Zone (Mỹ) đánh giá đây là một “bước nhảy vọt” mang tính lịch sử đối với ngành công nghiệp quốc phòng Trung Quốc. Với thành công này, Trung Quốc chính thức trở thành quốc gia thứ hai trên thế giới làm chủ công nghệ phóng máy bay từ tàu sân bay bằng hệ thống EMALS hiện đại.
Chuyên gia về Trung Quốc Matthew Funaiole từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) nhận xét: “Trung Quốc đã có những bước tiến đáng kinh ngạc, từ chỗ không có tàu sân bay nào, đến việc sở hữu tàu sân bay sử dụng thiết kế cầu nhảy kiểu cũ, và giờ là EMALS.”
Hệ thống EMALS hoạt động bằng cách sử dụng dòng điện để tạo ra từ trường mạnh, đẩy móc kéo gắn với máy bay di chuyển trên đường băng. Ưu điểm của EMALS là khả năng triển khai máy bay với tải trọng lớn hơn so với máy phóng hơi nước, cho phép máy bay mang nhiều vũ khí và nhiên liệu hơn. Bên cạnh đó, EMALS có thể phóng được nhiều loại phương tiện với kích cỡ khác nhau, từ máy bay cảnh báo sớm cỡ lớn đến máy bay không người lái (UAV) cỡ nhỏ. Về mặt kỹ thuật, EMALS có thiết kế đơn giản hơn so với máy phóng hơi nước, giúp giảm thời gian tái khởi động và tăng tần suất cất cánh.
Hiện tại, Mỹ sở hữu 11 siêu tàu sân bay, nhưng chỉ có chiếc USS Gerald R. Ford được trang bị EMALS, trong khi các tàu lớp Nimitz vẫn sử dụng công nghệ máy phóng hơi nước. Ngược lại, hai tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc, Liêu Ninh và Sơn Đông, đều sử dụng thiết kế cầu nhảy. Tàu Phúc Kiến là chiếc thứ ba và được trang bị công nghệ EMALS, bỏ qua giai đoạn sử dụng máy phóng hơi nước như các tàu sân bay của Mỹ.
Một điểm đáng chú ý khác là Hải quân Mỹ đã triển khai tiêm kích tàng hình F-35C từ các tàu sân bay lớp Nimitz, nhưng chưa thực hiện được điều này trên tàu USS Gerald R. Ford. Theo Chris Panella của Business Insider, lý do là vì “nó chưa được cấu hình hoặc chứng nhận để triển khai F-35C”. Trong khi đó, Trung Quốc đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới phóng thành công chiến đấu cơ tàng hình từ EMALS trên tàu sân bay, vượt trội hơn so với Mỹ. Ông Newdick thừa nhận: “F-35C có thể chưa thể cất cánh từ EMALS trong vài năm tới.”
Sự xuất hiện của máy bay KJ-600 cũng là một điểm nhấn quan trọng. Các chuyên gia phương Tây nhận định rằng KJ-600 có khả năng phát hiện các mối đe dọa từ khoảng cách xa hơn nhiều so với trực thăng hoặc radar trên tàu sân bay. Kích thước của KJ-600 đòi hỏi nó chỉ có thể hoạt động trên các tàu sân bay được trang bị máy phóng, bao gồm tàu Phúc Kiến và các tàu tiếp theo. Phi cơ này có thiết kế tương đồng với dòng E-2 Hawkeye của hải quân Mỹ và sẽ đảm nhận các nhiệm vụ tương tự.
Theo quan điểm của Panella, KJ-600 sẽ lấp đầy khoảng trống quan trọng trong năng lực của không quân hải quân Trung Quốc, giúp các nhóm tác chiến tàu sân bay của nước này mở rộng tầm theo dõi và tiến hành các hoạt động tác chiến phức tạp hơn.
Mặc dù video chỉ cho thấy hoạt động thử nghiệm với máy bay chiến đấu và máy bay cảnh báo sớm, nhưng có khả năng tàu sân bay Phúc Kiến sẽ được tích hợp cả máy bay không người lái (UAV) trong tương lai. Một bình luận viên của War Zone nhận định: “Năng lực mà hệ thống EMALS mang lại sẽ đặc biệt phù hợp. Hải quân Trung Quốc được cho là đang phát triển các mẫu UAV trợ chiến tiên tiến, có khả năng cất cánh từ tàu sân bay và tàu đổ bộ tấn công. Phúc Kiến chắc chắn không phải là ngoại lệ.”
Tuy nhiên, tàu sân bay Phúc Kiến vẫn tồn tại một điểm yếu lớn, đó là việc không được trang bị động cơ hạt nhân như các tàu cùng loại của Mỹ. Năng lượng hạt nhân cho phép các tàu sân bay Mỹ hoạt động liên tục trong nhiều năm mà không cần nạp nhiên liệu, trong khi tàu Phúc Kiến sẽ phải cập cảng để tiếp dầu hoặc cần đội tàu hậu cần hỗ trợ.
Nhược điểm này có thể được khắc phục trên tàu sân bay thứ 4 của Trung Quốc, hiện được gọi là Type-004. Các nhà quan sát dự đoán rằng tàu này sẽ được trang bị động cơ hạt nhân và mang theo 4 máy phóng, nhiều hơn một cụm so với tàu Phúc Kiến.
Hiện vẫn chưa rõ khi nào tàu sân bay Phúc Kiến sẽ được đưa vào biên chế. Carl Schuster, cựu đại tá hải quân Mỹ và hiện là nhà phân tích quân sự, nhận định rằng các cuộc thử nghiệm thành công cho thấy thời điểm đó đang đến rất gần, có thể chỉ trong vài tuần tới.
Admin
Nguồn: VnExpress
