Bộ quy tắc về sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) có trách nhiệm vừa được giới thiệu tại hội thảo cùng tên diễn ra ngày 30/9 tại Hà Nội, nhằm tạo ra sự cân bằng giữa tự do sáng tạo và trách nhiệm xã hội trong bối cảnh AI ngày càng được ứng dụng rộng rãi.
Bộ quy tắc này bao gồm sáu nguyên tắc chính: minh bạch, đáng tin cậy, tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ, bảo vệ quyền riêng tư, tôn trọng phẩm giá con người và có trách nhiệm. Kèm theo đó là 29 hướng dẫn chi tiết dành cho người sử dụng AI và 5 lưu ý quan trọng đối với hoạt động quảng cáo trực tuyến.
Ông Nguyễn Minh Hồng, Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam (VDCA), nhấn mạnh sự cần thiết của các quy tắc tự nguyện, mang tính đồng thuận bên cạnh các quy định pháp lý bắt buộc. Ông so sánh khung pháp lý như bộ khung còn bộ quy tắc như kim chỉ nam, có giá trị tham khảo trong thực tiễn công việc hàng ngày. Theo ông, giá trị thực sự của bộ quy tắc nằm ở khả năng được cộng đồng truyền thông số chấp nhận và áp dụng rộng rãi.
Đại diện VDCA cho biết, bộ quy tắc phiên bản 1.0 này được xây dựng dựa trên Luật Công nghiệp công nghệ số 2025, Luật Quảng cáo 2012 (sửa đổi 2025) và các nguyên tắc đạo đức quốc tế của UNESCO, OECD.
Ông Nguyễn Đức Lam, đại diện IPS, cho biết nhiều quốc gia trên thế giới đã ban hành các quy tắc ứng xử hoặc khung quản lý AI để giải quyết những mặt trái của công nghệ này. Đơn cử như Liên minh châu Âu (EU) với Nguyên tắc điều chỉnh AI, Australia với 8 nguyên tắc đạo đức, Nhật Bản với hướng dẫn AI cho doanh nghiệp, Malaysia với bộ quy tắc quốc gia và Mỹ với khung quản lý rủi ro AI. Tại Việt Nam, hành lang pháp lý về AI cũng đang dần được hoàn thiện.
IPS nhận định rằng, dù đã có khung pháp lý và các nguyên tắc quốc tế, chúng vẫn còn xa lạ với phần lớn người dùng AI. Nhiều người sáng tạo nội dung độc lập vẫn còn lúng túng trong việc xác định hành vi hợp pháp. Do đó, cần có những hướng dẫn trực quan, dễ hiểu và gần gũi hơn để AI có thể phát huy tối đa khả năng sáng tạo, đồng thời vẫn đảm bảo các chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
Theo các thống kê trước đây, Việt Nam đứng thứ sáu trong số 40 quốc gia về mức độ sẵn sàng cho AI, với tỷ lệ ứng dụng cao: 42% dân số và 65% doanh nghiệp vừa và nhỏ sử dụng công nghệ này. Tuy nhiên, khoảng cách đầu tư cho AI so với các nước phát triển vẫn còn lớn. Chính phủ đã ban hành Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào năm 2021 và dự kiến sẽ cập nhật vào cuối năm nay, song song với việc xây dựng Luật Trí tuệ nhân tạo.
Tại Hội thảo khoa học cấp quốc gia về AI diễn ra giữa tháng 9, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh sự cần thiết phải cập nhật chiến lược AI do lĩnh vực này thay đổi nhanh chóng. Ông cũng đưa ra quan điểm về quản lý AI theo mức độ rủi ro, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình, đặt con người ở vị trí trung tâm, khuyến khích phát triển AI trong nước như một nguồn lực tăng trưởng nhanh và bền vững.
Admin
Nguồn: VnExpress
