NASA đang đối mặt với một giai đoạn đầy thách thức khi vừa phải đối diện với đề xuất cắt giảm ngân sách sâu rộng, vừa trải qua sự xáo trộn trong lãnh đạo. Tình hình này đã làm dấy lên lo ngại về tương lai của cơ quan vũ trụ hàng đầu nước Mỹ.
Theo đó, chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã công bố kế hoạch ngân sách chi tiết cho NASA đến năm 2026, với mức cắt giảm đáng kể gần 25%, từ 24,9 tỷ USD xuống còn 18,8 tỷ USD so với năm 2025. Đáng chú ý, các chương trình khoa học vũ trụ sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, với mức cắt giảm gần 50%, xuống còn 3,9 tỷ USD.
Các mục tiêu cụ thể của việc cắt giảm bao gồm những dự án quan trọng như nhiệm vụ Mars Sample Return, nhiệm vụ Mars Odyssey và MAVEN hiện đang hoạt động trên quỹ đạo Sao Hỏa, cùng với một số nhiệm vụ khám phá Sao Kim. Bên cạnh đó, các chương trình vật lý thiên văn, bao gồm cả Đài quan sát tia X Chandra, cũng có nguy cơ bị chấm dứt nếu đề xuất ngân sách này được thông qua.
Không chỉ các chương trình khoa học, các dự án đưa người vào không gian của NASA cũng đối mặt với nguy cơ bị thu hẹp quy mô. Ngân sách đề xuất loại bỏ Hệ thống Phóng Không gian (SLS), tàu chở người Orion và trạm Lunar Gateway sau nhiệm vụ Artemis III.
Artemis III, dự kiến diễn ra vào năm 2027, đánh dấu sự trở lại bề mặt Mặt Trăng của con người kể từ năm 1972. Nhiệm vụ này sẽ sử dụng tên lửa SLS và tàu vũ trụ Orion. Tuy nhiên, trạm vũ trụ nhỏ Lunar Gateway trên quỹ đạo Mặt Trăng có thể bị hủy bỏ hoàn toàn. Thay vào đó, ngân sách đề xuất tập trung vào một chương trình thương mại từ Mặt Trăng đến Sao Hỏa, sử dụng các hệ thống thương mại như New Glenn của Blue Origin và Starship của SpaceX để vận chuyển người lên Mặt Trăng và Sao Hỏa.
Việc cắt giảm ngân sách cũng sẽ dẫn đến giảm lực lượng lao động của NASA. Đề xuất cho thấy số lượng nhân viên có thể giảm 1/3, từ hơn 17.000 xuống còn 11.853 người.
Những người ủng hộ khoa học và khám phá vũ trụ đã lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ kế hoạch cắt giảm này. Tổ chức The Planetary Society cho rằng việc cắt giảm ngân sách khoa học vũ trụ sẽ chấm dứt khả năng nghiên cứu khoa học có ý nghĩa của NASA. Đảng Dân chủ cũng bày tỏ sự phản đối, cho rằng đề xuất này sẽ cản trở khả năng thực hiện các nhiệm vụ của Mỹ.
Quyết định cuối cùng về ngân sách của NASA thuộc về Quốc hội, cơ quan này hiếm khi phân bổ nhiều tiền hơn so với yêu cầu của tổng thống.
Trong bối cảnh đó, Tổng thống Trump đã thông báo rút đề cử tỷ phú Jared Isaacman, người từng được kỳ vọng sẽ lãnh đạo NASA. Mặc dù lý do chính thức không được công bố, nhưng trước đó, ông Isaacman đã từng công khai chỉ trích đề xuất cắt giảm ngân sách của NASA. Tổng thống Trump cam kết sẽ sớm công bố một ứng viên mới “phù hợp” để đưa nước Mỹ dẫn đầu trong lĩnh vực hàng không vũ trụ.
Theo nhà nghiên cứu Paul Byrne tại Đại học Washington ở St. Louis, Missouri, việc cắt giảm ngân sách sẽ gây “tàn phá” cho khoa học của NASA. Các cơ quan khoa học khác ở Mỹ cũng đang đối mặt với những khó khăn tương tự, như Quỹ Khoa học Quốc gia có thể phải đóng cửa một trong hai đài quan sát sóng hấp dẫn LIGO.
Tương lai của NASA đang trở nên bất định hơn bao giờ hết, khi cơ quan này phải đối mặt với những thách thức lớn về tài chính và lãnh đạo. Liệu NASA có thể vượt qua giai đoạn khó khăn này và tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc khám phá vũ trụ hay không, vẫn còn là một câu hỏi mở.
Admin
Nguồn: VnExpress
