**Nguy cơ chính phủ Mỹ đóng cửa cận kề do bế tắc ngân sách tại Thượng viện**
Chính phủ Mỹ đang đối mặt với nguy cơ đóng cửa từ ngày 1/10 sau khi Thượng viện không thể thông qua dự luật gia hạn ngân sách do đảng Cộng hòa hậu thuẫn. Với 55 phiếu chống và 45 phiếu thuận trong cuộc bỏ phiếu ngày 30/9, dự luật không đạt được số phiếu cần thiết để thông qua. Bế tắc này cho thấy sự chia rẽ sâu sắc giữa hai đảng, khi cả Cộng hòa và Dân chủ đều không có dấu hiệu nhượng bộ.
Theo đó, trừ các hoạt động thiết yếu như hành pháp, các cơ quan chính phủ sẽ phải tạm ngừng hoạt động từ 0h ngày 1/10 (giờ địa phương). Việc đóng cửa có thể gây gián đoạn đến nhiều dịch vụ quan trọng, từ hoạt động hàng không đến việc công bố các báo cáo kinh tế như tỷ lệ thất nghiệp.
Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) của Nhà Trắng đã lên tiếng chỉ trích các thượng nghị sĩ đảng Dân chủ, cho rằng họ đã ngăn chặn việc thông qua dự luật bằng những “yêu sách chính sách điên rồ”, bao gồm cả khoản chi tiêu mới trị giá 1.000 tỷ USD.
Lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện, ông John Thune, cho biết cơ quan này sẽ tiến hành bỏ phiếu lại dự luật trong ngày 1/10. Tuy nhiên, để đạt được thỏa thuận cuối cùng, dự luật cũng cần phải được Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát thông qua.
Những bất đồng về ngân sách đã trở nên phổ biến hơn trong bối cảnh chính trị Mỹ ngày càng phân cực. Lần này, đảng Dân chủ kiên quyết yêu cầu mọi dự luật chi tiêu phải bao gồm các khoản trợ cấp bổ sung cho chăm sóc sức khỏe, trong khi đảng Cộng hòa lại cho rằng hai vấn đề này nên được xem xét riêng rẽ. Trong các cuộc đàm phán trước đó, phe Dân chủ đã đề xuất gắn việc gia hạn ngân sách với việc gia hạn các khoản trợ cấp bảo hiểm y tế theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng (ACA).
Phó Tổng thống JD Vance thậm chí còn gay gắt chỉ trích lập trường của đảng Dân chủ, ví nó như “chĩa súng vào đầu người Mỹ”.
Hiện tại, tâm điểm của cuộc tranh luận là khoản ngân sách 1,7 nghìn tỷ USD, chiếm khoảng 1/4 tổng ngân sách 7.000 tỷ USD, được dùng để tài trợ cho hoạt động của các cơ quan chính phủ. Phần lớn ngân sách còn lại được phân bổ cho các chương trình y tế, hưu trí và trả lãi cho khoản nợ công đang ngày càng tăng, hiện ở mức 37,5 nghìn tỷ USD.
Trước tình hình bế tắc hiện tại, các cơ quan liên bang đã công bố kế hoạch chi tiết cho việc đóng cửa, bao gồm việc tạm ngừng hoạt động của các văn phòng nghiên cứu khoa học, dịch vụ khách hàng và các hoạt động “không thiết yếu” khác, đồng thời cho hàng chục nghìn nhân viên nghỉ việc không lương. Mặc dù quân đội, lực lượng biên phòng và những người làm nhiệm vụ thiết yếu vẫn sẽ tiếp tục làm việc, nhưng họ sẽ không được trả lương cho đến khi Quốc hội đạt được thỏa thuận.
Trong lịch sử, chính phủ Mỹ đã trải qua 15 lần đóng cửa kể từ năm 1981, phần lớn chỉ kéo dài một hoặc hai ngày. Lần đóng cửa dài nhất diễn ra trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump, kéo dài 35 ngày vào năm 2018-2019, khiến khoảng 340.000 nhân viên liên bang phải tạm thời nghỉ việc. Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội, sự kiện này đã gây thiệt hại khoảng 3 tỷ USD cho nền kinh tế Mỹ, tương đương 0,02% GDP.
Với việc không có dấu hiệu nào cho thấy sự thỏa hiệp sắp xảy ra, thời gian chính phủ đóng cửa lần này vẫn còn là một dấu hỏi lớn. Trước cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện, cựu Tổng thống Trump thậm chí còn đe dọa sẽ hủy bỏ các chương trình được đảng Dân chủ ủng hộ và sa thải thêm nhiều nhân viên liên bang nếu chính phủ đóng cửa.
Admin
Nguồn: VnExpress
