Ngày 29/9, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã chính thức xin lỗi người đồng cấp Qatar, Mohammed bin Abdulrahman bin Jassim al-Thani, về vụ tấn công nhắm vào các mục tiêu của Hamas tại thủ đô Doha hồi đầu tháng.
Mặc dù cuộc tập kích không thành công trong việc tiêu diệt các thủ lĩnh chủ chốt của Hamas như dự kiến, nó đã gây ra cái chết của ít nhất 5 thành viên cấp thấp của nhóm này và một thành viên của lực lượng an ninh Qatar. Sự việc này đã khiến Qatar, một quốc gia đóng vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas, từ chối tiếp tục làm trung gian hòa giải.
Lời xin lỗi được Thủ tướng Netanyahu đưa ra trong chuyến công tác tại Mỹ. Ông đã thực hiện cuộc gọi cho Thủ tướng Qatar ngay tại Phòng Bầu dục, với sự chứng kiến của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Sau cuộc điện đàm, Nhà Trắng công bố kế hoạch 20 điểm nhằm mục tiêu chấm dứt xung đột giữa Israel và Hamas ở Gaza. Trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Netanyahu, Tổng thống Trump khẳng định rằng cả Israel và các quốc gia Arab đều ủng hộ kế hoạch này.
Nhà Trắng cũng thông báo rằng ông Netanyahu đã bày tỏ “hối tiếc sâu sắc” về việc cuộc tấn công tên lửa của Israel nhằm vào mục tiêu Hamas ở Qatar đã vô tình gây ra cái chết của một quân nhân Qatar. Thủ tướng Israel thừa nhận hành động này đã vi phạm chủ quyền của Qatar và cam kết Tel Aviv sẽ không tái diễn các cuộc tấn công tương tự trong tương lai.
Về phía Qatar, quốc gia này xác nhận cuộc gọi với lãnh đạo Israel và cho biết Doha sẵn sàng tiếp tục tham gia vào các nỗ lực nhằm chấm dứt xung đột ở Gaza trong khuôn khổ kế hoạch mới do Tổng thống Trump đề xuất.
Động thái này của ông Netanyahu đánh dấu một sự thay đổi lớn so với những phát biểu trước đó, khi ông nhiều lần khẳng định Israel có quyền tấn công các thủ lĩnh Hamas ở bất cứ đâu, kể cả thủ đô Doha. Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News vào ngày 28/9, ông Netanyahu thậm chí còn so sánh cuộc tấn công ở Doha với chiến dịch tiêu diệt Osama bin Laden của Mỹ ở Pakistan. Được biết, đây là cuộc tấn công đầu tiên của Israel nhằm vào Qatar, một đồng minh của Mỹ và là nơi đặt căn cứ quân sự lớn nhất của quân đội Mỹ ở Trung Đông.
Trong một bài bình luận đăng trên trang Nournews của Iran ngày 30/9, các nhà phân tích chỉ ra rằng lời xin lỗi của Thủ tướng Israel cùng với cam kết không lặp lại hành động này không chỉ đơn thuần là một cử chỉ ngoại giao. Theo họ, đây là kết quả của áp lực trong khu vực và sự cân nhắc lợi ích của chính phủ Israel, bao gồm lo ngại về phản ứng mạnh mẽ từ các nước láng giềng, áp lực từ các đồng minh của Mỹ trong khu vực và nhu cầu khôi phục uy tín của Mỹ trong quan hệ với các đối tác vùng Vịnh.
Những hành động gần đây của Israel, đặc biệt là vụ tấn công Doha và cuộc tấn công trên bộ ở Gaza City, đã vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ ở cả Trung Đông và trên thế giới. Những bình luận cứng rắn và gay gắt của Israel sau những hành động này càng khiến nước này bị cô lập.
Các nhà phân tích cũng cho rằng cuộc tấn công vào Qatar làm suy yếu niềm tin vào các cam kết đảm bảo an ninh của Mỹ tại khu vực. Các quốc gia Arab có thể cho rằng Washington sẽ không can thiệp vào các chiến dịch của Tel Aviv ở Trung Đông, ngay cả khi chúng diễn ra trên lãnh thổ có chủ quyền của đồng minh.
Bộ Ngoại giao Qatar cho biết cuộc gọi của ông Netanyahu là một phần trong nỗ lực của Mỹ nhằm giải quyết những hậu quả từ hành động gây hấn của Israel. Theo một nguồn tin am hiểu vấn đề, chính Tổng thống Trump đã yêu cầu đồng minh Netanyahu xin lỗi Qatar, tin rằng “một lời xin lỗi đơn giản sẽ có tác dụng lớn”.
Sultan Barakat, giáo sư tại Đại học Hamad Bin Khalifa ở Qatar, nhận định cuộc điện thoại của ông Netanyahu là một bước đi quan trọng, bởi Qatar đã tuyên bố từ đầu rằng họ sẽ không thể tiếp tục nỗ lực hòa giải nếu không có một lời xin lỗi công khai và sự xác nhận từ ông Netanyahu rằng Israel sẽ không lặp lại hành động tương tự.
Khi Nhà Trắng công bố kế hoạch 20 điểm về Gaza, Tổng thống Trump bày tỏ sự lạc quan rằng “tôi hy vọng chúng ta sẽ có một thỏa thuận hòa bình”. Việc Qatar đồng ý trở lại vai trò trung gian đàm phán có thể mở đường cho một thỏa thuận như vậy giữa Hamas và Israel. Ông Trump kỳ vọng đây cũng sẽ là một bước tiến để cải thiện quan hệ giữa hai đồng minh chủ chốt của Mỹ ở Trung Đông.
Giới quan sát cho rằng, đổi lại lời xin lỗi Qatar, Thủ tướng Netanyahu thực tế cũng nhận về những lợi ích chiến lược khác. Các nhà phân tích của Nournews nhận xét rằng các đề xuất về Gaza của ông Trump phần lớn có lợi cho Israel. Tổng thống Trump thậm chí tuyên bố, nếu Hamas không chấp nhận đề xuất hoặc khiến kế hoạch đổ vỡ, “Israel sẽ nhận được sự ủng hộ hoàn toàn của tôi để hoàn thành mục tiêu xóa sổ nhóm này”.
Mặc dù những người theo đường lối cứng rắn trong liên minh cầm quyền của ông Netanyahu có thể phản đối việc chấp nhận đề xuất của Tổng thống Trump, giới quan sát cho rằng công chúng Israel sẽ coi đây là một thành tựu, giúp ông Netanyahu giành đủ sự ủng hộ để tái đắc cử nhiệm kỳ mới.
Yaakov Katz, thành viên Viện Chính sách Nhân dân Do Thái ở Jerusalem, nhận định rằng “Netanyahu đã làm rất xuất sắc”. Ông cho rằng những lời chỉ trích từ các đồng minh phương Tây chủ yếu xoay quanh việc Israel từ chối chấm dứt xung đột. Trong nước, các cuộc thăm dò cũng cho thấy hầu hết người Israel tin rằng ông Netanyahu từ chối chấm dứt cuộc chiến ở Gaza xuất phát từ những tính toán chính trị. Tuy nhiên, động thái xin lỗi Qatar và chấp nhận đề xuất của ông Trump sẽ xoa dịu những chỉ trích này.
“Những lời chỉ trích sẽ không còn phù hợp nữa, bởi Israel đang nói rằng chúng tôi sẵn sàng chấm dứt chiến tranh, thúc đẩy hợp tác với Mỹ và mọi quốc gia Arab”, Katz kết luận.
Admin
Nguồn: VnExpress
