Một nghiên cứu mới đây trên Live Science cảnh báo rằng kênh đào Panama, huyết mạch của thương mại hàng hải toàn cầu, đang đối mặt với nguy cơ suy giảm lượng mưa và gia tăng bốc hơi do biến đổi khí hậu, trừ khi lượng khí thải nhà kính được cắt giảm đáng kể.
Nghiên cứu tập trung vào hồ Gatún, nguồn cung cấp nước ngọt жизненно cần thiết cho hoạt động của các âu tàu trên kênh đào. Nhóm nghiên cứu, dẫn đầu bởi Tiến sĩ Samuel Muñoz từ Đại học Northeastern (Mỹ), dự báo rằng nếu lượng khí thải nhà kính tiếp tục tăng cao, mực nước hồ Gatún sẽ giảm đáng kể trong vòng 75 năm tới.
Việc bổ sung nước ngọt từ mưa rất quan trọng để tàu thuyền có thể di chuyển giữa Thái Bình Dương và Đại Tây Dương qua kênh đào Panama. Khi một con tàu đi qua kênh đào, hệ thống ba âu tàu sẽ nâng nó lên độ cao 26 mét so với mực nước biển. Tàu sau đó di chuyển qua hồ Gatún ở độ cao này, trước khi được hạ xuống mực nước biển nhờ một hệ thống ba âu tàu khác.
Quá trình vận hành các âu tàu này tiêu tốn một lượng nước đáng kể. Mỗi lần tàu đi qua toàn bộ sáu âu tàu, khoảng 190 triệu lít nước được sử dụng. Nước từ hồ chứa nhân tạo Gatún chảy vào buồng âu tàu để nâng tàu lên ngang mực nước hồ, và một lượng lớn nước bị mất đi khi xả để hạ tàu xuống mực nước biển. Theo Observador, Ricaurte Vásquez, quản trị viên của Cơ quan Kênh đào Panama (ACP), cho biết hoạt động hàng ngày của kênh đào tiêu tốn lượng nước gấp 2,5 lần mức sử dụng của thành phố New York.
Hồ Gatún không chỉ quan trọng cho hoạt động của kênh đào mà còn là nguồn cung cấp nước ngọt chính cho khu vực đô thị Panama City, đáp ứng nhu cầu nước uống của khoảng 55% dân số cả nước. Năm 2016, hạn hán nghiêm trọng đã khiến mực nước hồ Gatún xuống mức thấp kỷ lục, gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và buộc ACP phải áp đặt hạn chế về mớn nước (khoảng cách từ đáy tàu đến mặt nước) đối với các tàu đi qua kênh đào từ tháng 4 đến tháng 6. Tình trạng hạn hán tương tự cũng xảy ra vào cuối năm 2023 và đầu năm 2024, dẫn đến các biện pháp hạn chế tương tự.
Trong nghiên cứu mới, Tiến sĩ Muñoz và các cộng sự đã sử dụng các dự báo dựa trên năm kịch bản phát thải carbon khác nhau trong thế kỷ 21. Họ sử dụng dữ liệu mực nước trung bình và lượng mưa từ năm 1965 đến 2023, kết hợp với các ước tính về lượng mưa và bốc hơi để xây dựng mô hình mực nước tương lai của hồ. Mô hình này sau đó được sử dụng để dự báo mực nước trong các kịch bản biến đổi khí hậu khác nhau.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, trong kịch bản lượng phát thải thấp, mực nước hồ Gatún có thể duy trì tương đối ổn định. Tuy nhiên, khi lượng phát thải tăng cao, tình trạng mực nước thấp sẽ trở nên phổ biến hơn trong thế kỷ 21. Ở mức phát thải cao nhất, xác suất mực nước hồ xuống thấp như năm 2016 hoặc thậm chí thấp hơn sẽ tăng gấp đôi vào cuối thế kỷ 21, từ 2,5% lên 5%.
Nghiên cứu chỉ ra rằng nguyên nhân chính dẫn đến giảm lượng mưa là do nhiệt độ tăng ở Thái Bình Dương, một đặc điểm của các năm El Niño mạnh. Theo Climate.gov, hiện tại, các nhà khoa học vẫn chưa rõ biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến El Niño và chu kỳ El Niño – Dao động phương Nam (ENSO) như thế nào trong tương lai.
Để giải quyết vấn đề này, ACP đang xây dựng một hồ nhân tạo gần sông Indio, phía tây hồ Gatún, nhằm mở rộng khả năng chứa nước. Dự án này ước tính tiêu tốn 1,5 tỷ USD và cần 10 năm để hoàn thành, nhưng được kỳ vọng sẽ giúp mở rộng nguồn cung cấp nước cho cả kênh đào và khu vực đô thị Panama City.
Admin
Nguồn: VnExpress
