Cờ tướng, một bộ môn trí tuệ có lịch sử hàng trăm năm tại Việt Nam, đã ăn sâu vào đời sống văn hóa tinh thần của người dân. Bằng chứng là trong bài thơ “Đánh cờ” của “Bà chúa thơ Nôm” Hồ Xuân Hương (1772-1822) đã có những câu thơ miêu tả sinh động về trò chơi này. Điều này cho thấy cờ tướng đã phổ biến ở Việt Nam ít nhất từ hơn 200 năm trước, thậm chí có thể sớm hơn.
Cờ tướng được cho là đã hoàn thiện tại Trung Quốc vào thời nhà Tống (960-1279), với sự xuất hiện của quân Pháo. Sau giai đoạn này, Việt Nam trải qua thời kỳ bị đô hộ bởi nhà Minh (1407-1427). Do đó, không có gì ngạc nhiên khi cờ tướng du nhập vào Việt Nam từ thời điểm đó.

Trải qua nhiều thế kỷ, cờ tướng đã trở thành một thú vui quen thuộc của người Việt. Từ công viên, vỉa hè đến các quán nước, ta dễ dàng bắt gặp những bàn cờ tướng được bày ra để mọi người cùng nhau so tài. Theo một báo cáo từ Sohu (Trung Quốc), có đến một phần ba dân số Việt Nam, tương đương hơn 30 triệu người, biết chơi cờ tướng.
Mặc dù con số này có thể không hoàn toàn chính xác, nhưng một lãnh đạo trong giới cờ tướng Việt Nam từng chia sẻ với VnExpress rằng đây là môn thể thao trí tuệ có số lượng người chơi lớn thứ hai cả nước, chỉ sau câu cá giải trí. Thống kê của Cục Thể dục Thể thao năm 2006 cũng cho thấy có khoảng 370.000 người Việt Nam chơi cờ tướng thường xuyên, so với 230.000 người chơi cờ vua và 2.000 người chơi cờ vây.
Trên mạng xã hội Facebook, có hàng chục hội nhóm cờ tướng với số lượng thành viên lên đến hàng chục nghìn người. Một số nhóm chuyên về luyện khai cuộc có tới gần 100.000 thành viên, cho thấy sức hút không nhỏ của bộ môn này. Dù không thể so sánh với các môn thể thao vua như bóng đá, cầu lông hay bóng chuyền, cờ tướng vẫn là một trong những môn thể thao phổ biến nhất tại Việt Nam, có thể nằm trong top 10.

Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu mức độ phổ biến của cờ tướng có đang giảm sút hay không. Sự trỗi dậy của cờ vua, đặc biệt trong giới trẻ, là một thực tế không thể phủ nhận. Nhiều trường học từ cấp mầm non đến tiểu học đã đưa cờ vua vào chương trình ngoại khóa, thu hút đông đảo học sinh tham gia.

Lý do là cờ vua có tính quốc tế cao hơn cờ tướng, được chơi ở nhiều quốc gia trên thế giới. Sự phát triển của các nền tảng cờ vua trực tuyến như Chess.com hay Lichess.org cũng đã thu hút hàng trăm triệu người chơi trên toàn cầu. Bất kỳ ai có thiết bị điện tử kết nối internet đều có thể dễ dàng tìm được đối thủ để so tài cờ vua.
Cờ tướng cũng có một nền tảng trực tuyến lớn là Thiên Thiên Tượng Kỳ (TTTK), thu hút hàng chục triệu người chơi. Tuy nhiên, việc đăng ký tài khoản trên TTTK lại không hề dễ dàng đối với người nước ngoài, do yêu cầu số điện thoại Trung Quốc và giao diện hoàn toàn bằng tiếng Trung. Điều này đã tạo ra một rào cản lớn đối với những người muốn tiếp cận cờ tướng.
Mặc dù Việt Nam cũng có một số nền tảng chơi cờ tướng trực tuyến, nhưng số lượng người chơi còn hạn chế, dẫn đến việc khó khăn trong việc tìm kiếm đối thủ phù hợp.
Một yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến sự phổ biến của cờ tướng là việc sử dụng chữ Hán để biểu thị các quân cờ. Mặc dù điều này tạo ra sự độc đáo cho biến thể cờ úp, nhưng lại gây khó khăn cho người mới bắt đầu, đặc biệt là những người không quen thuộc với chữ tượng hình.
Trong khi đó, cờ vua liên tục có những cải tiến về luật chơi để tăng tính hấp dẫn, cờ tướng vẫn giữ nguyên luật chơi truyền thống trong gần 1.000 năm qua. Điều này có thể khiến cờ tướng gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với cờ vua trong tương lai.
Mặc dù vậy, cờ tướng vẫn giữ một vị trí quan trọng trong đời sống văn hóa Việt Nam, như một trò chơi trí tuệ truyền thống. Đây cũng là môn thể thao hiếm hoi được nhắc đến trong một bài thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh, bài “Học đánh cờ”, với hai câu thơ nổi tiếng: “Lạc nước, hai xe đành bỏ phí. Gặp thời, một tốt cũng thành công”. Những câu thơ này không chỉ mang ý nghĩa về cờ tướng mà còn chứa đựng triết lý sâu sắc về cuộc sống.
Admin
Nguồn: VnExpress