Giữa làn khói bom mịt mù tại Gaza, tia hy vọng mong manh vừa lóe lên rồi vụt tắt. Ngày 3/10, khi cô Arij al-Farra, 23 tuổi, giáo viên dạy tiếng Anh, nghe tin Hamas đồng ý một phần kế hoạch hòa bình do Tổng thống Donald Trump đề xuất và yêu cầu Israel ngừng bắn, một thoáng an lành chợt đến. Nhưng ngay sau đó, một vụ nổ rung chuyển Khan Younis, miền nam Gaza, nơi lều của cô Farra đặt tạm. Máy bay Israel oanh tạc khu vực.
May mắn thoát chết, nhưng cô Farra coi vụ tấn công này là điềm chẳng lành cho bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào. “Tôi cảm thấy như chúng tôi đang sập bẫy. Dù Hamas có đồng ý hay không, chúng tôi vẫn không an toàn. Các cuộc không kích không hề giảm cường độ, máy bay Israel vẫn quần thảo trên bầu trời Gaza”, cô chua xót nói.
Trước đó, Tổng thống Trump đã công bố kế hoạch hòa bình 20 điểm trong cuộc gặp với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Nhà Trắng, đồng thời cảnh báo nếu Hamas không chấp nhận các điều khoản, ông sẽ “bật đèn xanh” để Israel dứt điểm nhóm vũ trang này.
Kế hoạch yêu cầu Hamas trao trả toàn bộ con tin bị bắt giữ sau cuộc đột kích ngày 7/10/2023, trong vòng 72 giờ kể từ khi thỏa thuận có hiệu lực. Con số này bao gồm khoảng 20 người được cho là còn sống và thi thể của khoảng 25 người khác. Đổi lại, Israel sẽ phóng thích khoảng 250 tù nhân Palestine đang thụ án chung thân, thêm 1.700 người Gaza bị bắt trong xung đột, và trao trả thi thể 15 tù nhân Gaza cho mỗi thi thể con tin Israel được trao trả.
Hamas phản hồi rằng họ mong muốn “hòa bình lâu dài”, đánh giá cao nỗ lực của cộng đồng quốc tế và cá nhân Tổng thống Trump. Nhóm này tuyên bố “phê duyệt việc thả tất cả tù binh của phía chiếm đóng, cả còn sống và đã chết, theo công thức trong đề xuất”. Đồng thời, Hamas bày tỏ sẵn sàng chuyển giao quyền lực ở Gaza cho một nhóm các nhà kỹ trị Palestine, nhưng nhấn mạnh sẽ vẫn “tham gia và đóng góp có trách nhiệm” vào các cuộc thảo luận về tương lai dải đất.
Việc Hamas đồng ý thả toàn bộ con tin và từ bỏ quyền lực được Tổng thống Trump và phần lớn cộng đồng quốc tế ca ngợi là bước tiến quan trọng hướng tới hòa bình. Tuy nhiên, người dân Gaza đã chứng kiến quá nhiều lần hy vọng rồi thất vọng.
Ông Trump từng nhiều lần hứa hẹn rằng lệnh ngừng bắn chỉ còn cách Gaza vài ngày, nhưng các cuộc đàm phán lại đổ vỡ vào phút chót. Hồi tháng 3, Israel phá vỡ lệnh ngừng bắn kéo dài 6 tuần sau khi đơn phương tuyên bố tiếp tục chiến dịch tấn công và bao vây Gaza, đẩy nhiều khu vực vào nạn đói.
“Tôi không mấy tin tưởng vào thỏa thuận này, vì cứ mỗi lần chúng tôi sắp đạt được ngừng bắn, lại có chuyện xảy ra khiến kế hoạch thay đổi”, cô Farra bày tỏ sự hoài nghi.
Dẫu vậy, nhiều người dân Gaza vẫn không khỏi hy vọng rằng kế hoạch hòa bình của Tổng thống Trump lần này sẽ thực sự chấm dứt cuộc xung đột đẫm máu, vốn đã cướp đi sinh mạng của hơn 67.000 người Palestine, làm bị thương khoảng 170.000 người khác, và biến phần lớn Gaza thành đống đổ nát.
“Tôi hy vọng thỏa thuận lần này nghiêm túc hơn những lần trước”, Abu Faris, 43 tuổi, biên tập viên video sống ở miền bắc Gaza, chia sẻ. “Một đột phá trong thỏa thuận ngừng bắn sẽ là điều tốt. Nó đáp ứng mong mỏi của người dân Palestine, mang lại hy vọng và cảm giác an toàn cho dân thường ở miền bắc Gaza”.
Tuy nhiên, nếu được thực hiện đầy đủ, kế hoạch của ông Trump sẽ gây bất lợi lớn cho Hamas và các phe phái Palestine khác. “Kế hoạch rõ ràng phục vụ lợi ích của Israel và không có điều khoản nào có ý nghĩa đối với người Palestine”, Ashraf Maghari, 48 tuổi, giáo sư tại Đại học Hồi giáo ở Gaza, nhận định.
Nhưng đối với phần lớn người dân Gaza đang kiệt quệ, chính trị hay sự tồn vong của Hamas không phải là ưu tiên hàng đầu. “Ưu tiên của tôi bây giờ là chấm dứt hoàn toàn chiến sự”, Faris nói. “Nếu Hamas phải hy sinh, họ cũng nên chấp nhận vì đó là hậu quả từ hành động của họ”.
Faris đã mất nhiều người thân trong cuộc xung đột, phải di tản 4 lần, và mỗi lần trở về, nhà cửa của ông lại càng tan hoang hơn. Ông có thể mất nhiều hơn nữa nếu giao tranh không sớm kết thúc, vì ông đang ở miền bắc Gaza, nơi hứng chịu các cuộc oanh tạc dữ dội nhất từ Israel.
Trong khi đó, Phó thủ lĩnh Hamas hôm 5/10 đã đến Ai Cập để thảo luận với các bên về kế hoạch. Song, một số người dân Gaza lo ngại rằng Hamas sẽ không đồng ý với thỏa thuận, vì họ không tin rằng Hamas sẽ đặt lợi ích của người dân lên trên lợi ích của chính mình.
“Hamas phải đồng ý với đề xuất đó, chúng tôi đã quá chán cảnh sống trong địa ngục rồi”, Mahmoud Bolbol, 43 tuổi, công nhân xây dựng, người đã bám trụ tại Gaza City cùng 6 người con trong căn nhà tan hoang suốt cuộc xung đột, bức xúc nói.
Ông Bolbol kể rằng những ngày qua, hàng xóm của ông hầu như chỉ nói về kế hoạch ngừng bắn. Nếu Hamas từ chối, gia đình ông sẽ phải rời Gaza City và đi về phía nam, nơi ông hy vọng có được “an toàn tương đối”.
“Hamas cần phải hiểu rằng mọi chuyện đã quá đủ rồi”, Bolbol nói. “Hầu hết người dân Gaza không phải là thành viên Hamas, vậy tại sao lại kéo chúng tôi vào?”.
“Chúng tôi đang bỏ mạng một cách vô nghĩa và không ai quan tâm đến chúng tôi”, Nasayem Muqat, 30 tuổi, người phụ nữ đã cùng con gái sơ tán khỏi Gaza City, nghẹn ngào nói. “Hamas cần nghĩ nhiều hơn đến chúng tôi và những gì chúng tôi đã trải qua”.
Abdelhalim Awad, 57 tuổi, quản lý một tiệm bánh ở Deir al Balah, miền trung Gaza, cho biết ông chấp nhận “bất kỳ giá nào” để xung đột có thể chấm dứt. Tuy nhiên, đến tận bây giờ, ông vẫn khó tin rằng Hamas sẽ thực hiện điều tương tự.
“Họ không quan tâm đến người dân nghĩ gì hay ý kiến của công chúng ra sao”, Awad nói. “Nếu họ quan tâm, chúng tôi đã không phải lâm vào cảnh này”.
Tại Khan Younis, Mahmoud Abu Mattar, 35 tuổi, bày tỏ hy vọng rằng Mỹ có thể bằng cách nào đó buộc Hamas chấp nhận thỏa thuận, và sau đó khiến cả Hamas lẫn Israel tuân thủ mọi điều khoản.
“Tôi ước ông Trump trực tiếp áp đặt thỏa thuận với cả đôi bên mà không cho họ quyền lựa chọn”, Mattar, cựu kế toán ở Gaza City, nói.
Cả Faris lẫn Farra đều không tin rằng Israel sẽ đàm phán chấm dứt xung đột một cách thiện chí, hay thỏa thuận cuối cùng sẽ giúp người dân Palestine có quyền tự quyết. Đặc biệt đối với Farra, viễn cảnh Hamas giải giáp vũ khí là một điều khó tin.
Tuy nhiên, cả hai đều đồng ý rằng thỏa thuận vẫn đáng giá nếu nó giúp chấm dứt các cuộc ném bom gần như không ngừng nghỉ vào nhà cửa của họ.
“Đối với tôi, chấm dứt giao tranh không đồng nghĩa với việc dập tắt quyền lợi của chúng tôi. Đó là để chúng tôi có thể hít một hơi thật sâu, sắp xếp lại bản thân, cuộc sống, các ưu tiên và suy nghĩ của mình”, Farra bày tỏ, gói trọn niềm hy vọng của người dân Gaza về một tương lai hòa bình, dù mong manh.
Admin
Nguồn: VnExpress
