Giải Nobel Văn học, một trong những giải thưởng danh giá nhất thế giới, sẽ công bố chủ nhân vào 13h ngày 9/10 (giờ địa phương) bởi Viện Hàn lâm Thụy Điển. Người chiến thắng sẽ nhận được phần thưởng trị giá 11 triệu krona Thụy Điển, tương đương khoảng 30,9 tỷ đồng.
Trong khi giới mộ điệu trên toàn cầu hồi hộp chờ đợi, trang Lithub đã tổng hợp danh sách những ứng cử viên tiềm năng. Đáng chú ý, Gerald Murnane, nhà văn 86 tuổi người Australia, dẫn đầu danh sách này. Ông nổi tiếng với lối sống ẩn dật và các tác phẩm thường khai thác các chủ đề gai góc như bệnh tâm thần, tấn công tình dục, hôn nhân đổ vỡ, nỗi cô đơn cùng cực và chứng nghiện rượu. Tờ Guardian nhận xét văn chương của ông mang sắc thái “vừa u ám, vừa hài hước, vui tươi”.
Vị trí thứ hai thuộc về László Krasznahorkai, nhà văn 71 tuổi người Hungary. The Yale Review đánh giá cao phong cách độc đáo của ông với những câu văn dài, phức tạp, giàu ý nghĩa, tạo cảm giác “như một dòng dung nham”. Tác phẩm của Krasznahorkai thường đi sâu vào các vấn đề triết học, khám phá nỗi bất an, cảm giác tuyệt vọng và hành trình tìm kiếm sự cứu rỗi của con người.
Nữ tiểu thuyết gia người Mexico, Cristina Rivera Garza, 61 tuổi, đứng thứ ba trong danh sách. Các tác phẩm của bà tập trung vào các vấn đề giới tính và bạo lực đối với phụ nữ. Cuốn sách “Liliana’s Invincible Summer” kể về câu chuyện đau lòng của chị gái bà, Liliana, người đã bị sát hại bởi bạn trai vào năm 1990 tại Mexico.
Haruki Murakami, nhà văn 76 tuổi người Nhật Bản, là một cái tên quen thuộc mỗi mùa Nobel, xếp thứ tư. Tuy nhiên, theo Lithub, cơ hội đoạt giải của ông không cao vì tác phẩm của ông khó đáp ứng các tiêu chí của giải thưởng. Metropolis Japan từng nhận định tác phẩm của Murakami bị thương mại hóa quá mức, với cách quảng bá chuyên nghiệp, khiến giới phê bình không hài lòng.
Tàn Tuyết, nhà văn 72 tuổi người Trung Quốc, người từng nhiều năm nằm trong top dự đoán, đã tụt xuống vị trí thứ bảy. Theo trang Chosun của Hàn Quốc, sau khi Han Kang của Hàn Quốc đoạt giải năm ngoái, khả năng một nhà văn nữ châu Á khác giành giải là rất thấp. Thống kê cho thấy từ sau chiến thắng của Olga Tokarczuk (Ba Lan) năm 2018, giải thưởng luân phiên được trao cho các nhà văn nam và nữ, với Peter Handke (Áo) năm 2019, Louise Glück (Mỹ) năm 2020, Abdulrazak Gurnah (Tanzania) năm 2021, Annie Ernaux (Pháp) năm 2022, Jon Fosse (Na Uy) năm 2023 và Han Kang năm ngoái.
Tuy nhiên, không có gì đảm bảo quy luật cân bằng giới tính sẽ được duy trì. Kể từ khi giải Nobel Văn học được trao lần đầu năm 1901, chỉ có 18 trong số 121 người đoạt giải là nữ. Dù vậy, khả năng một tác giả nữ Đông Bắc Á khác giành chiến thắng liên tiếp là rất thấp. Các biên tập viên uy tín của Hàn Quốc gợi ý một số tác giả nữ nổi bật khác như Jamaica Kincaid (76 tuổi, người Mỹ gốc Caribe) và Lyudmila Ulitskaya (82 tuổi, người Nga).
Margaret Atwood, sau nhiều năm “trượt” giải, không còn là ứng viên hàng đầu. Tuy nhiên, Lithub nhấn mạnh rằng không thể đoán trước điều gì, bởi năm ngoái, Han Kang đã thắng dù không phải là một cái tên nổi bật trong các dự đoán.
Ngoài danh sách của Lithub, nhiều chuyên gia văn học cũng đưa ra dự đoán riêng. Yoo Sang Hoon, biên tập viên của Nhà xuất bản Minumsa (Hàn Quốc), tin rằng nhà văn Romania Cărtărescu sẽ gây bất ngờ. Cărtărescu là một nhà văn, nhà thơ và nhà nghiên cứu nổi tiếng, một trong những cây bút đương đại xuất sắc của châu Âu.
Ông Yoo nhận định Cărtărescu gần đây đã thu hút sự chú ý đáng kể, giành được hoặc lọt vào danh sách đề cử của nhiều giải thưởng văn học lớn, bao gồm Giải Quốc tế Dublin. Lựa chọn thứ hai của ông là César Aira, nhà văn, nhà thơ người Argentina. “Kể từ khi Mario Vargas Llosa của Peru giành chiến thắng năm 2010, đã đến lúc một tác giả Nam Mỹ khác được vinh danh”, ông Yoo nói. Biên tập viên này từng dự đoán chính xác chiến thắng của Annie Ernaux và Jon Fosse.
Năm ngoái, Han Kang đã trở thành người phụ nữ châu Á đầu tiên đoạt giải Nobel Văn học nhờ các tác phẩm “đề cập trực diện những chấn thương lịch sử và phơi bày sự mong manh của kiếp người”.
Giải Nobel Văn học đang dần lấy lại uy tín sau bê bối năm 2018, khi Jean-Claude Arnault, chồng của nhà thơ Katarina Frostenson (thành viên Hội đồng Viện Hàn lâm Thụy Điển), bị cáo buộc lạm dụng nhiều phụ nữ và làm rò rỉ tên người chiến thắng nhiều lần.
Giải Nobel Văn học là một trong sáu hạng mục của giải Nobel, được trao cho tác giả từ bất kỳ quốc gia nào. Viện Hàn lâm Thụy Điển không bao giờ hé lộ thông tin về người có khả năng đoạt giải cho đến khi công bố kết quả. Danh sách rút gọn các ứng viên sẽ được tiết lộ sau 50 năm. Giải thưởng này lần đầu tiên được trao cho nhà thơ Pháp Sully Prudhomme vào năm 1901. Viện Hàn lâm Thụy Điển, được thành lập năm 1786 bởi vua Gustav III, chịu trách nhiệm ra quyết định về giải Nobel Văn học theo di chúc của Alfred Nobel.
Admin
Nguồn: VnExpress
