TP HCM đang đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi xanh với đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông, dự kiến triển khai từ năm 2026. Đề án này, được Liên danh tư vấn trình bày tại buổi làm việc với Sở Xây dựng TP HCM ngày 7/10, đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực cải thiện chất lượng không khí đô thị.
Theo đó, thành phố sẽ thiết lập vùng phát thải thấp (LEZ) tại khu vực trung tâm, đồng thời thí điểm tại huyện Cần Giờ và Côn Đảo. Mục tiêu là hạn chế xe xăng, dầu không đạt chuẩn khí thải, bảo vệ khu dự trữ sinh quyển và thúc đẩy du lịch bền vững.
Vùng LEZ dự kiến bao gồm các quận 1, 3, 5, 6, 8, 10, 11, Bình Thạnh, Tân Bình, Tân Phú, Phú Nhuận, được giới hạn bởi 15 cầu và 17 trục đường chính. Khu vực này tập trung khoảng 3,2 triệu dân, với 9,2 triệu lượt di chuyển mỗi ngày, nơi thường xuyên ghi nhận nồng độ bụi mịn PM2.5 và PM10 vượt ngưỡng an toàn.
Từ năm 2026, đề án sẽ kiểm soát ba nhóm xe trong vùng LEZ: xe tải nặng chạy dầu diesel (cấm hoàn toàn), ôtô thương mại dưới tiêu chuẩn Euro 4 và xe máy kinh doanh dịch vụ dưới Euro 2. Đến năm 2027, khi quy định kiểm định khí thải xe máy có hiệu lực, việc kiểm soát sẽ mở rộng cho tất cả các xe không đạt chuẩn.
Để khuyến khích người dân chuyển đổi sang các phương tiện thân thiện với môi trường, thành phố đề xuất các chính sách hỗ trợ tài chính. Các hộ gia đình thuộc diện thường được trợ cấp 10% chi phí (tối đa 5 triệu đồng), hộ cận nghèo 80% (tối đa 16 triệu đồng) và hộ nghèo 100% (tối đa 20 triệu đồng). Ngoài ra, người dân còn được giảm 50% lệ phí đăng ký, biển số và hỗ trợ lãi vay khi mua xe điện.
Các doanh nghiệp vận tải cũng sẽ được hưởng ưu đãi, bao gồm miễn 100% lệ phí trước bạ, giảm 50% phí bảo trì đường bộ và lệ phí cấp biển số, cùng hỗ trợ 50% lãi suất đầu tư xe trong năm đầu tiên. Đặc biệt, doanh nghiệp xe buýt chuyển sang xe điện sẽ được vay tối đa 85% chi phí đầu tư và hưởng ưu đãi lãi suất trong 7 năm.
Đi đôi với các chính sách hỗ trợ, TP HCM sẽ tập trung phát triển hạ tầng giao thông xanh. Kế hoạch bao gồm mở mới 72 tuyến xe buýt với hơn 1.100 xe buýt điện; đầu tư ít nhất 8.000 xe đạp công cộng; xây dựng các hành lang xanh ưu tiên người đi bộ và xe đạp; cùng với đó là lắp đặt 750-1.338 trạm sạc tại các bãi đỗ xe, trung tâm thương mại và các trục giao thông chính.
Đề án được chia thành hai giai đoạn chính. Giai đoạn 2024-2026 tập trung vào công tác chuẩn bị và hoàn thiện pháp lý, với kinh phí dự kiến hơn 733 tỷ đồng. Giai đoạn 2026-2030 sẽ triển khai toàn diện, với tổng chi phí ước tính hơn 7.300 tỷ đồng (chưa bao gồm đầu tư xe buýt), trong đó ngân sách nhà nước chiếm 80%.
Thực trạng giao thông tại TP HCM, với hơn 14 triệu dân và 13 triệu phương tiện (chưa kể xe vãng lai) sau khi sáp nhập Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, cho thấy tầm quan trọng của đề án. Theo tính toán, giao thông đường bộ chiếm tới 88% lượng bụi mịn phát sinh từ hoạt động giao thông, gây thiệt hại kinh tế hơn 3.000 tỷ đồng mỗi năm. Việc triển khai đề án kiểm soát khí thải được kỳ vọng sẽ mang lại những cải thiện đáng kể về môi trường và kinh tế cho thành phố.
Admin
Nguồn: VnExpress
