Vào 16h chiều nay (10/10, giờ Hà Nội), Ủy ban Nobel Na Uy sẽ công bố chủ nhân của giải Nobel Hòa bình năm nay. Trong số 338 ứng viên được đề cử, Tổng thống Mỹ Donald Trump nổi lên như một nhân vật gây nhiều chú ý, đồng thời cũng tạo ra không ít tranh cãi.
Từ khi trở lại Nhà Trắng hồi tháng 1, ông Trump đã tích cực xây dựng hình ảnh một “Tổng thống hòa bình”, khẳng định bản thân đã góp phần ngăn chặn 6 cuộc xung đột và xứng đáng được vinh danh. Nhiều nhà lãnh đạo thế giới, bao gồm Thủ tướng Israel và Thủ tướng Campuchia, đã đề cử ông cho giải Nobel Hòa bình 2025.
Khu vực Trung Đông, vốn chìm trong những mâu thuẫn phức tạp và xung đột dai dẳng, được ông Trump đặc biệt chú trọng trong các nỗ lực hòa giải. Dù nhiều đời tổng thống Mỹ trước đây đã cố gắng thúc đẩy hòa bình giữa Israel và các nước Arab, bạo lực vẫn liên tục tái diễn.
Trong nhiệm kỳ đầu, Tổng thống Trump đã thúc đẩy Hiệp ước Abraham, một bước đột phá được cho là giúp bình thường hóa quan hệ giữa Israel với Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất, Bahrain và Morocco vào năm 2020. Thời điểm đó, nhiều chính trị gia đã đề xuất trao giải Nobel Hòa bình cho ông, song Ủy ban Nobel lại quyết định vinh danh Chương trình Lương thực Thế giới.
Năm nay, cơ hội để ông Trump hiện thực hóa giấc mơ Nobel Hòa bình trở nên rõ ràng hơn, khi ông đạt được những thành công nhất định trong việc kiến tạo hòa bình trên thế giới. Ông từng tuyên bố: “Chúng ta đã thấy nhiều lệnh ngừng bắn diễn ra. Nếu không có tôi, các bạn sẽ chứng kiến 6 cuộc chiến lớn”.
Theo ông Trump, ông đã góp phần chấm dứt xung đột biên giới giữa Thái Lan và Campuchia, ngăn chặn leo thang chiến tranh giữa Ấn Độ và Pakistan, tháo ngòi nổ xung đột Israel – Iran, làm trung gian cho thỏa thuận hòa bình giữa Rwanda và Cộng hòa Congo, hòa giải Serbia với Kosovo và Azerbaijan với Armenia.
Tổng thống Mỹ đã nhiều lần khẳng định sự xứng đáng của mình với giải Nobel Hòa bình và không ngừng vận động cho mục tiêu này. “Mọi người đều nói tôi nên được trao Nobel Hòa bình”, ông phát biểu tại Liên Hợp Quốc hồi tháng 9.
Mới đây nhất, vào cuối tháng 9, ông Trump đã công bố kế hoạch 20 điểm nhằm chấm dứt chiến sự ở Gaza, giải cứu con tin và định hình tương lai của dải đất này. Kế hoạch này nhận được sự ủng hộ từ nhiều quốc gia, và cả Israel lẫn Hamas đều có những phản hồi tích cực. Nhóm vũ trang Hamas thậm chí đã đồng ý trao trả toàn bộ con tin theo kế hoạch và sẵn sàng đàm phán chi tiết.
Nhóm Gia đình của những con tin và người mất tích, tổ chức được thành lập để đấu tranh cho tự do của các con tin Israel ở Dải Gaza, đã gửi thư tới Ủy ban Nobel Na Uy, ca ngợi Tổng thống Trump đã “biến điều mà nhiều người cho là không thể thành có thể”. Cựu thủ tướng Australia Scott Morrison cũng nhận định: “Nếu Tổng thống Trump thực hiện được điều này, tôi không thể nghĩ ra ai xứng đáng hơn để nhận Nobel Hòa bình”.
Tuy nhiên, Kristian Berg Harpviken, thư ký của Ủy ban Nobel Na Uy, cho biết ủy ban sẽ xem xét bối cảnh thế giới, các xu hướng toàn cầu, những mối quan tâm chính và những tiến trình mang lại nhiều hy vọng nhất.
Mặc dù vậy, nhiều chuyên gia cho rằng khả năng ông Trump giành giải Nobel Hòa bình năm nay là “rất mong manh”, bởi Ủy ban Nobel thường tập trung vào tính bền vững của hòa bình, thúc đẩy đoàn kết quốc tế và những nỗ lực âm thầm của các tổ chức. Nina Graeger, giám đốc Viện Nghiên cứu Hòa bình Oslo, lưu ý rằng việc ông Trump vận động để giành giải có thể phản tác dụng, vì ủy ban không muốn bị coi là chịu áp lực chính trị.
Năm nay, giải Nobel Hòa bình có 244 cá nhân và 94 tổ chức được đề cử, tăng đáng kể so với năm ngoái. Danh sách đề cử được giữ bí mật trong 50 năm, nhưng người hoặc tổ chức đề cử được phép tiết lộ ứng viên của họ. Sau khi rút gọn danh sách và đánh giá, 5 thành viên Ủy ban Nobel Na Uy sẽ bỏ phiếu để chọn người đoạt giải. Quyết định của ủy ban này là cuối cùng và không thể kháng nghị.
Theo di chúc của Alfred Nobel, giải Nobel Hòa bình được trao cho những cá nhân nỗ lực xây dựng “tình anh em” giữa các quốc gia, giảm bớt chạy đua quân sự và tổ chức các sự kiện hòa bình. Giải thưởng sau đó được mở rộng cho các tổ chức hoặc phong trào quốc tế.
Ngoài ông Trump, các ứng viên tiềm năng khác cho giải Nobel Hòa bình năm nay bao gồm các tổ chức nhân đạo như UNHCR, UNICEF, Bác sĩ Không biên giới và Tòa án Công lý Quốc tế. Ủy ban Nobel Na Uy cũng có thể trao giải cho Ủy ban Bảo vệ Nhà báo hoặc tổ chức Nhà báo Không biên giới để thu hút sự chú ý về tình hình của các phóng viên, nhà báo trong cuộc xung đột Israel – Hamas ở Gaza.
Admin
Nguồn: VnExpress
