Chiến dịch bí mật giải cứu mẹ của thủy thủ Mỹ từ Gaza

Xung đột Gaza, nổ ra từ tháng 10/2023 và kéo dài đến nay, đã gây ra những hậu quả nhân đạo nghiêm trọng. Hơn 67.000 người Palestine đã thiệt mạng và gần 170.000 người bị thương, phần lớn là phụ nữ và trẻ em. Trong bối cảnh giao tranh ngày càng ác liệt, việc sơ tán khỏi Gaza trở nên vô cùng khó khăn, buộc nhiều công dân Mỹ gốc Palestine phải tự tìm cách giải cứu người thân đang mắc kẹt tại dải đất này.

Một trong số đó là hạ sĩ hải quân Younis Firwana, 32 tuổi. Với sự hỗ trợ từ các mối quan hệ, anh đã tổ chức một chiến dịch bí mật và phức tạp để đưa mẹ mình, bà Ahlam Firwana, từ Dải Gaza đến Jordan một cách an toàn.

Firwana gia nhập quân đội Mỹ vào năm 2023 và được nhập tịch vào tháng 2/2024, trùng với ngày tốt nghiệp khóa huấn luyện cơ bản của hải quân. Anh chia sẻ rằng trong buổi lễ, anh được yêu cầu đứng dưới lá cờ Jordan, “vì Mỹ không công nhận cờ của Palestine”.

Sau khi cuộc chiến ở Gaza nổ ra, mẹ và sáu anh chị em của Firwana phải đối mặt với nguy hiểm và tình trạng thiếu thốn ngày càng gia tăng. Ngôi nhà bảy tầng của gia đình ở Gaza City đã bị phá hủy hoàn toàn trong các cuộc không kích. Lương thực và thuốc men trở nên vô cùng khan hiếm.

“Họ quá đói nên phải ăn thức ăn cho chim để sống sót”, Firwana kể lại.

Từ căn cứ ở California, Firwana bắt đầu lên kế hoạch đưa mẹ rời Gaza sang Jordan, đồng thời nộp đơn xin đẩy nhanh quá trình xử lý hồ sơ cho các anh chị em. Tuy nhiên, giới chức Mỹ chỉ chấp thuận cho bà Ahlam, 59 tuổi, nhập cảnh.

Firwana phải đối mặt với một thách thức lớn khác: không thể tìm được người hộ tống mẹ rời Gaza hoặc giúp bà gia hạn hộ chiếu đã hết hạn. Anh cho biết giới chức Mỹ đã trả lời rằng họ “không thể giúp gì”.

Đầu tháng 9, Firwana được kết nối với Hiệp hội Các lực lượng Đặc nhiệm Mỹ, một tổ chức gồm các cựu chiến binh đã hỗ trợ sơ tán hợp pháp cho khoảng 1.100 người khỏi Gaza kể từ khi chiến sự nổ ra.

Alex Plitsas, một thành viên của hiệp hội và là học giả tại Hội đồng Atlantic, đã tập hợp một nhóm để giúp đỡ gia đình Firwana. Trong số đó có đại tá về hưu Steve Gabavics, người từng là chánh văn phòng Điều phối viên An ninh Mỹ tại Israel và Chính quyền Palestine từ năm 2001 đến 2004.

Plitsas đã liên hệ với Morgan Ortagus, Phó đặc phái viên của Tổng thống Trump về Trung Đông, để xin hỗ trợ và được bà kết nối với các quan chức tại Đại sứ quán Mỹ ở Amman, Jordan. Một thành viên khác trong nhóm đã thông báo kế hoạch này cho Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ.

Đại tá Gabavics cho biết ông đã sử dụng các mối quan hệ từ công việc trước đây, bao gồm cả trong quân đội Israel và các cơ quan an ninh tình báo Israel như Shin Bet và Mossad, để đảm bảo bà Ahlam được tạo điều kiện thuận lợi rời khỏi Gaza.

Theo Gabavics, các cuộc trao đổi với phía Israel tập trung vào việc đảm bảo Tel Aviv không nhắm mục tiêu vào vị trí của bà Ahlam trong quá trình giải cứu. Họ cũng muốn thiết lập “một vùng đệm an ninh” xung quanh bà Ahlam để nhóm sơ tán không bị ảnh hưởng bởi chiến sự.

Trong khi đó, Đại sứ quán Jordan ở Washington nhanh chóng chấp thuận cho bà Ahlam nhập cảnh vào Jordan. Đại sứ Dina Kawar cho biết chính phủ Jordan “rất vui được tạo điều kiện” để bà Ahlam rời Gaza, và hành động này “nằm trong nỗ lực nhân đạo chung của Amman, không phải là một ngoại lệ”.

Ben Clay, một cựu binh đặc nhiệm lục quân Mỹ, là người phụ trách chiến dịch sơ tán. Clay đã sử dụng một ứng dụng do chính ông phát triển để xác định lộ trình an toàn nhất cho chiến dịch.

Theo kế hoạch ban đầu, lực lượng Israel cũng sẽ tham gia hộ tống bà Ahlam, nhưng việc này không thể thực hiện do sự chậm trễ về giấy tờ. Nhóm cựu chiến binh đã quyết định quyên góp 10.000 USD để thuê xe đưa bà Ahlam từ thành phố Gaza City đến cửa khẩu Kerem Shalom, ở phía đông nam Gaza.

Tuy nhiên, đến giữa tháng 9, Israel bất ngờ yêu cầu toàn bộ cư dân Gaza City sơ tán để họ tăng cường tấn công lực lượng Hamas tại thành phố, khiến kế hoạch thuê xe đưa bà Ahlam tới cửa khẩu bị hủy bỏ. Trong tình cảnh nguy cấp, một người con trai của bà Ahlam cuối cùng đã tìm được một chiếc xe và bắt đầu chở mẹ về phía cửa khẩu Kerem Shalom.

Họ không thể đi được xa vì các con đường đều chật kín người di tản. Con gái bà Ahlam sau đó đã giúp mẹ đi bộ khoảng 14 km cuối cùng. Họ được bảo vệ từ trên không nhờ các thiết bị giám sát và Israel tạm ngừng các cuộc không kích. Toàn bộ hành trình kéo dài 19 giờ.

Ngày 17/9, Plitsas gửi cho nhóm giải cứu một tin nhắn ngắn gọn: “Bà ấy đã ổn!”.

Bà Ahlam hiện đang ở lại Jordan trong thời gian chờ gia hạn thị thực. Firwana rất muốn giúp những người còn lại trong gia đình nhanh chóng rời khỏi Gaza, nhưng buộc phải chờ đợi theo đúng quy trình. Anh thắc mắc tại sao việc sơ tán mẹ anh lại cần đến nhiều sự can thiệp như vậy, trong khi trước đây, Mỹ đã có chính sách hỗ trợ tái định cư nhân đạo từ các vùng chiến tranh, bao gồm Ukraine và Afghanistan.

“Chính phủ Mỹ lẽ ra nên làm nhiều hơn thế này”, Firwana nói.

Maria Kari, một luật sư đại diện cho các gia đình người Mỹ gốc Palestine, hoan nghênh nỗ lực giải cứu bà Ahlam, nhưng cho rằng nó cũng làm dấy lên câu hỏi về những trường hợp khác còn mắc kẹt ở Gaza. Trong số đó có Salsabeel Elhelou, một công dân Mỹ đang tìm cách sơ tán ba người con khỏi dải đất này.

Theo Washington Post, Đại sứ quán Mỹ tại Jerusalem đã viện dẫn lý do an ninh quốc gia và lo ngại liên quan đến thủ tục thị thực để từ chối hỗ trợ các con của Elhelou.

“Chính phủ Mỹ thể hiện rõ sự ưu tiên với người thân của các quân nhân và không quan tâm đến sinh mạng của những người Palestine khác, ngay cả khi họ mang quốc tịch Mỹ”, Kari nói.

Admin

Nguồn: VnExpress