Ngày 8/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo Israel và Hamas đã đạt được thỏa thuận về “giai đoạn đầu tiên” của kế hoạch hòa bình cho Gaza do ông thúc đẩy, sau nhiều ngày đàm phán tại Ai Cập. Ông Trump bày tỏ hy vọng kế hoạch này sẽ chấm dứt xung đột kéo dài hai năm qua và mang lại hòa bình lâu dài cho khu vực.
Xung đột Gaza bùng nổ sau cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào miền nam Israel ngày 7/10/2023, khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng. Phản ứng lại, chiến dịch quân sự của Israel đã gây ra những thiệt hại nặng nề ở Gaza, nơi có hơn hai triệu dân sinh sống, và làm hàng chục nghìn người thiệt mạng. Thỏa thuận “giai đoạn một” này được kỳ vọng sẽ giúp hai bên ngừng cuộc chiến khốc liệt.
Vậy, nội dung cụ thể của thỏa thuận giữa Israel và Hamas là gì?
Thỏa thuận “giai đoạn đầu tiên” này, theo mô tả của ông Trump, đã được xác nhận bởi các quan chức Israel, Hamas và Qatar, bên đóng vai trò trung gian. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Qatar cho biết các nhà đàm phán đã thống nhất về các điều khoản của giai đoạn một lệnh ngừng bắn, bao gồm chấm dứt giao tranh, trao trả con tin và tù nhân Palestine, cùng việc cung cấp viện trợ nhân đạo cho Gaza.
Trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Trump tuyên bố “tất cả con tin” sẽ sớm được trả tự do và Israel sẽ “rút quân về ranh giới đã được thống nhất” như những bước đi đầu tiên hướng tới hòa bình lâu dài.
Hamas cũng xác nhận thỏa thuận, bao gồm việc Israel rút quân khỏi Gaza và trao đổi con tin – tù nhân, đồng thời kêu gọi ông Trump và các quốc gia bảo lãnh đảm bảo Israel tuân thủ thỏa thuận.
Theo thông tin từ AP, Hamas hiện đang giữ khoảng 48 con tin Israel, trong đó khoảng 20 người được cho là còn sống. Nhóm này dự kiến sẽ thả toàn bộ 20 con tin còn sống vào cuối tuần này. Nhà Trắng cho biết việc thả con tin sẽ bắt đầu từ ngày 13/10. Thi thể của những con tin đã thiệt mạng sẽ được bàn giao trong các giai đoạn sau.
Đổi lại, Israel dự kiến sẽ trả tự do cho khoảng 2.000 tù nhân Palestine, bao gồm cả Marwan Barghouti, chỉ huy hàng đầu của phong trào Fatah, và Ahmed Saadat, người đứng đầu Mặt trận Dân tộc Giải phóng Palestine. Cả hai đang thụ án tù chung thân vì liên quan đến các cuộc tấn công gây thương vong cho người Israel.
Barghouti vẫn là một chỉ huy Palestine được ủng hộ rộng rãi, theo một cuộc thăm dò gần đây của Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Khảo sát Palestine ở Bờ Tây, và được coi là một nhà lãnh đạo tiềm năng của Nhà nước Palestine. Hiện chưa rõ số lượng tù nhân Palestine sẽ được trao đổi trong giai đoạn đầu của thỏa thuận.
Ngoài việc trao đổi con tin – tù nhân, Israel cũng sẽ rút quân khỏi phần lớn Dải Gaza, nơi họ đã tiến hành các chiến dịch trên bộ quy mô lớn trong hai năm qua với mục tiêu “xóa sổ” Hamas.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết sẽ triệu tập nội các vào ngày 9/10 để phê chuẩn thỏa thuận. Theo một quan chức cấp cao Nhà Trắng, một khi thỏa thuận có hiệu lực, quân đội Israel sẽ rút về ranh giới đã được thống nhất trong vòng chưa đầy 24 giờ.
Ông Netanyahu phát biểu: “Một ngày tuyệt vời cho Israel”.
Về các giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận hòa bình, hiện chưa rõ các bên đã đạt được tiến triển nào đối với các vấn đề phức tạp hơn, như nỗ lực giải trừ quân bị của Hamas hoặc cơ chế quản lý Gaza hậu xung đột.
Theo kế hoạch của ông Trump, một cơ quan quốc tế do ông làm chủ tịch và có sự tham gia của cựu Thủ tướng Anh Tony Blair sẽ chịu trách nhiệm điều hành Dải Gaza sau khi xung đột kết thúc. Các nước Arab ủng hộ kế hoạch này, nhưng nhấn mạnh rằng điều này cuối cùng phải dẫn đến việc thành lập Nhà nước Palestine, một điều mà ông Netanyahu lâu nay phản đối.
Do đó, câu hỏi về việc ai sẽ cai quản Gaza hậu xung đột vẫn chưa có câu trả lời. Ông Netanyahu, ông Trump, các nước phương Tây và Arab đều loại trừ vai trò của Hamas, nhóm đã điều hành dải đất này kể từ năm 2007.
Hamas tuyên bố sẽ chỉ chuyển giao quyền quản lý Gaza cho một chính phủ Palestine do Chính quyền Palestine (PA) giám sát và được các nước Arab, Hồi giáo hậu thuẫn. Họ phản đối bất kỳ vai trò nào của ông Blair hoặc của nước ngoài đối với Gaza.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran cho biết thông tin chi tiết về thỏa thuận ngừng bắn sẽ được công bố sau.
Ngay sau khi ông Trump công bố thỏa thuận hòa bình giai đoạn một, một số người dân ở Gaza đã bày tỏ sự vui mừng, nhưng không ít người vẫn còn hoài nghi và lo lắng.
Ahmed Humaid, một cư dân 35 tuổi ở thành phố Nuseirat tại Gaza, chia sẻ: “Tôi cảm thấy thỏa thuận này có thể đổ vỡ trong các giai đoạn sau. Tôi không quá lạc quan và thậm chí lo lắng. Tôi sẽ không bất ngờ nếu Israel tiếp tục chiến dịch sau khi các con tin được thả. Tôi hiểu mọi người vui mừng vì giao tranh có thể tạm dừng, nhưng họ dường như chưa nghĩ đến những gì sắp tới”.
Admin
Nguồn: VnExpress
