Kinh nguyệt là một chỉ báo quan trọng về sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Theo bác sĩ Dương Việt Bắc từ Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, một chu kỳ kinh nguyệt bình thường kéo dài từ 21 đến 35 ngày, với thời gian hành kinh từ 3 đến 7 ngày và tổng lượng máu mất đi khoảng 50-80ml. Tình trạng kinh nguyệt ít (thiểu kinh) xảy ra khi lượng máu kinh dưới 20ml và số ngày hành kinh ngắn hơn 2 ngày. Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
**Nguyên nhân sinh lý**
Ở giai đoạn dậy thì, sự chưa ổn định của nội tiết tố có thể gây ra kinh nguyệt không đều và ít. Tuy nhiên, chu kỳ kinh nguyệt thường dần ổn định hơn khi phụ nữ bước vào độ tuổi 20-30. Khi phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh, thường là ngoài 40 tuổi, buồng trứng bắt đầu suy giảm hoạt động, dẫn đến kinh nguyệt thưa và lượng máu kinh ít dần.
Ngoài ra, phụ nữ sau sinh hoặc đang cho con bú cũng có thể gặp tình trạng kinh nguyệt ít do sự tăng cao của hormone prolactin, gây ức chế hoạt động của buồng trứng. Trong những trường hợp này, kinh nguyệt ít được coi là hiện tượng sinh lý bình thường và không đáng lo ngại.
**Mang thai và sảy thai**
Trong quá trình mang thai, kinh nguyệt sẽ ngừng hoàn toàn. Tuy nhiên, có khoảng 15-25% trường hợp có thể nhầm lẫn với hiện tượng chảy máu do phôi thai làm tổ. Đây là một dấu hiệu sớm của thai kỳ, thường xuất hiện khoảng 10-14 ngày sau khi thụ thai và kéo dài tối đa hai ngày.
Sảy thai cũng có thể gây ra chảy máu âm đạo, dễ bị nhầm lẫn với kinh nguyệt. Bác sĩ Bắc cho biết, nhiều phụ nữ không nhận biết mình đang mang thai trong giai đoạn đầu, do đó nguyên nhân gây sảy thai có thể không rõ ràng. Lượng máu khi sảy thai có thể khác nhau, tùy thuộc vào tuổi của thai kỳ.
**Tác động từ lối sống**
Chế độ sinh hoạt và ăn uống có ảnh hưởng lớn đến chu kỳ kinh nguyệt. Việc ăn kiêng quá mức, thiếu chất dinh dưỡng, đặc biệt là sắt và vitamin B, có thể dẫn đến giảm lượng máu kinh. Thói quen thức khuya, căng thẳng kéo dài và làm việc với cường độ cao cũng có thể gây rối loạn nội tiết, dẫn đến kinh nguyệt ít.
Thể trạng gầy yếu hoặc tăng giảm cân đột ngột cũng ảnh hưởng đến hoạt động của trục não – tuyến yên – buồng trứng. Khi cơ thể không đủ năng lượng dự trữ, chu kỳ kinh nguyệt có thể ngắn lại, lượng máu kinh ít hoặc thậm chí mất kinh tạm thời.
**Ảnh hưởng của thuốc và biện pháp tránh thai**
Một trong những nguyên nhân phổ biến gây kinh nguyệt ít là do sử dụng thuốc tránh thai. Thuốc tránh thai chứa hormone estrogen và progesterone, có tác dụng ức chế rụng trứng và làm mỏng niêm mạc tử cung. Điều này làm giảm đáng kể lượng máu kinh, thậm chí có người không thấy kinh nguyệt trong suốt thời gian dùng thuốc. Tương tự, việc đặt vòng tránh thai nội tiết cũng có thể gây ra tác dụng phụ là kinh nguyệt ít hoặc vô kinh.
**Bệnh lý phụ khoa và bệnh tuyến giáp**
Kinh nguyệt ít đôi khi là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý như dính buồng tử cung, thường xảy ra sau nạo phá thai hoặc phẫu thuật tử cung. Lúc này, niêm mạc tử cung bị tổn thương, không thể tái tạo bình thường, dẫn đến lượng máu kinh ít hoặc vô kinh.
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) cũng có thể gây rối loạn rụng trứng, dẫn đến kinh nguyệt thưa và lượng máu kinh ít. Suy buồng trứng sớm, u xơ tử cung, polyp nội mạc tử cung hoặc viêm nhiễm mạn tính cũng có thể làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, những bệnh lý này có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hormone điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Khi tuyến giáp hoạt động bất thường, tiết ra quá nhiều hoặc quá ít hormone, có thể dẫn đến thay đổi chu kỳ kinh nguyệt.
Bác sĩ Bắc lưu ý rằng kinh nguyệt ít do bệnh lý có thể gây khó khăn trong việc thụ thai. Hơn nữa, rối loạn kinh nguyệt kéo dài có thể ảnh hưởng đến tâm lý, giảm ham muốn tình dục và tăng nguy cơ lãnh cảm.
**Khi nào cần đi khám?**
Nếu tình trạng kinh nguyệt ít kéo dài nhiều tháng, kèm theo các triệu chứng như đau bụng dữ dội, chảy máu bất thường, khí hư có mùi hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân, phụ nữ nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Bác sĩ có thể khám phụ khoa, siêu âm tử cung buồng trứng và xét nghiệm hormone để xác định nguyên nhân. Tùy thuộc vào từng trường hợp, bệnh nhân có thể được chỉ định dùng thuốc nội tiết, phẫu thuật bóc tách u xơ, nong tách dính buồng tử cung hoặc thay đổi lối sống.
Để duy trì chu kỳ kinh nguyệt ổn định, phụ nữ nên có chế độ dinh dưỡng cân đối, giàu protein, sắt, vitamin và khoáng chất. Cần duy trì cân nặng hợp lý, tránh giảm cân quá nhanh. Ngủ đủ giấc (7-8 tiếng mỗi ngày) và tập luyện thể dục thường xuyên để cân bằng nội tiết tố. Đặc biệt, phụ nữ trong độ tuổi sinh sản cần khám phụ khoa định kỳ, nhất là khi có tiền sử nạo phá thai hoặc phẫu thuật tử cung.
Admin
Nguồn: VnExpress
