**Quy trình thống kê thiệt hại do thiên tai được thực hiện nhiều tầng, đảm bảo tính chính xác và kịp thời**
Tại xã Quảng Điền, TP Huế, sau trận lốc xoáy cuối tháng 9, trưởng thôn An Xuân đã nhanh chóng sử dụng điện thoại để ghi lại hình ảnh thiệt hại của từng hộ dân và gửi lên nhóm chat của xã. Ông Nguyễn Ánh Cầu, Chủ tịch xã, cho biết việc này giúp địa phương vừa hỗ trợ người dân lợp lại mái nhà, vừa thống kê chi tiết để báo cáo lên cấp trên một cách nhanh chóng và chính xác.
Ông Cầu nhấn mạnh phương châm “4 tại chỗ” (chỉ huy, lực lượng, phương tiện và hậu cần tại chỗ) đã giúp địa phương chủ động thống kê thiệt hại ngay từ những giờ đầu tiên. Trưởng thôn có trách nhiệm lập danh sách các hộ dân bị ảnh hưởng và báo cáo lên UBND xã. Ngay khi nhận được thông tin về hàng chục ngôi nhà bị tốc mái, xã đã lập tức báo cáo lên Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và lãnh đạo thành phố.
Tại Hải Phòng, quy trình thống kê được phân cấp đến từng tổ dân phố. Ông Phạm Hoàng Tuấn, Phó chủ tịch thường trực UBND phường Đồ Sơn, cho biết mỗi tổ dân phố chịu trách nhiệm rà soát các công trình công cộng, nhà dân và cây xanh. Thông tin nhanh chóng được chuyển qua nhóm làm việc của Ban chỉ đạo phòng thủ dân sự, sau đó cán bộ sẽ xuống hiện trường để chụp ảnh và xác minh mức độ hư hỏng.
Ông Đặng Văn Hòa, Chánh văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai TP Huế, cho biết việc áp dụng mô hình chính quyền hai cấp đã giúp rút gọn quy trình, cập nhật dữ liệu nhanh chóng và sát với thực tế hơn. Xã, phường báo cáo lên ban chỉ huy, ban chỉ huy tổng hợp và gửi lên Sở Nông nghiệp và Môi trường, sau đó trình lên lãnh đạo thành phố.
Tại Thanh Hóa, theo ông Nguyễn Văn Chính, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, báo cáo nhanh hằng ngày chủ yếu để nắm bắt tình hình, chưa mang tính pháp lý cao do có thể bị gián đoạn bởi mất điện, mất sóng hoặc chưa kiểm đếm đầy đủ. Báo cáo chi tiết, có tính pháp lý cao nhất, sẽ được Chủ tịch UBND tỉnh ký khoảng 15 ngày sau khi thiên tai xảy ra. Người ký báo cáo này phải chịu trách nhiệm về số liệu.
Tại Quảng Trị, ông Trần Quốc Tuấn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, cho biết việc thống kê thiệt hại được thực hiện theo mẫu biểu thống nhất của Ban chỉ huy phòng thủ dân sự tỉnh, bao gồm các hạng mục như nhà cửa, hoa màu, vật nuôi, số người chết và bị thương. Dữ liệu từ thôn, xã được tổng hợp và nhập lên hệ thống điện tử của Ban chỉ huy tỉnh.
Ông Tuấn cho biết toàn tỉnh có 79 xã, phường thực hiện quy trình báo cáo hằng ngày: báo cáo sơ bộ vào 5h30 sáng và báo cáo chính thức vào cuối ngày. Các địa phương phải chịu trách nhiệm về số liệu đã gửi, và xã phải ban hành văn bản đóng dấu để làm căn cứ hỗ trợ thiệt hại sau này. Xã nào báo cáo sai sẽ phải chịu trách nhiệm.
Theo Luật Phòng chống thiên tai 2023, các tổ chức và cá nhân phải báo cáo thiệt hại trong phạm vi quản lý cho Ban chỉ huy phòng thủ dân sự cấp xã hoặc cơ quan chủ quản. Ban chỉ huy các cấp tổng hợp và gửi báo cáo lên UBND cùng cấp và Ban chỉ đạo phòng thủ dân sự quốc gia. UBND các cấp chịu trách nhiệm thống kê, kiểm tra, đánh giá trước khi chuyển báo cáo lên cấp trên.
Sau khi thẩm định, UBND tỉnh gửi báo cáo lên Thủ tướng và Bộ Nông nghiệp và Môi trường – cơ quan đầu mối tổng hợp và công bố số liệu toàn quốc. Bộ Công an, Tổng cục Thống kê và các bộ ngành liên quan cũng tổng hợp thiệt hại trong lĩnh vực mình phụ trách để đối chiếu, đảm bảo tính chính xác và thống nhất.
Thông tư liên tịch giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường và Bộ Tài chính quy định việc thống kê thiệt hại phải khách quan, minh bạch và phản ánh đúng thực tế. Báo cáo nhanh được lập ngay sau khi thiên tai xảy ra và gửi hằng ngày cho đến khi kết thúc đợt thiên tai. Báo cáo tổng hợp được hoàn thiện sau khi rà soát và xác minh đầy đủ.
Các hạng mục thống kê bao gồm số người chết, mất tích, bị thương; nhà ở, trường học, bệnh viện bị hư hại; diện tích lúa, hoa màu bị thiệt hại; số lượng vật nuôi bị chết hoặc mất tích; và tình trạng các công trình giao thông, thủy lợi, đê điều, hồ đập, khu neo đậu tránh trú bão. Mỗi nội dung có biểu mẫu riêng, yêu cầu mô tả cụ thể vị trí, quy mô, mức độ hư hỏng và ước tính giá trị thiệt hại.
Báo cáo nhanh được gửi trước 19h mỗi ngày qua điện thoại, tin nhắn, email hoặc văn bản. Số liệu được cộng dồn, điều chỉnh hoặc bổ sung đến thời điểm báo cáo cuối cùng. Nếu phát hiện sai sót, cơ quan cấp trên có quyền yêu cầu địa phương sửa và xác minh lại.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết quy trình thống kê thiệt hại được thực hiện liên tục từ khi thiên tai bắt đầu đến khi có báo cáo tổng hợp toàn quốc. Bộ là đầu mối tổng hợp dữ liệu, trình lên Thủ tướng và công bố công khai.
Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai cho biết thống kê được thực hiện bằng hai phương pháp: điều tra trực tiếp tại hiện trường và tổng hợp thông qua báo cáo nhanh từ cơ sở. Số liệu sau đó được đối chiếu và xác minh ngẫu nhiên giữa các cấp để đảm bảo tính thống nhất và trung thực.
Bộ Công an, cơ quan thường trực phòng thủ dân sự trong lĩnh vực an ninh, trật tự, phối hợp thống kê, cứu hộ và vận chuyển hàng cứu trợ. Tính đến đầu tháng 10, hơn 32.000 cán bộ, chiến sĩ và hàng nghìn lượt phương tiện đã được huy động để hỗ trợ người dân vùng bị ảnh hưởng.
Tổng cục Thống kê duy trì hệ thống “Số vụ thiên tai và mức độ thiệt hại” kết nối dữ liệu từ Bộ Nông nghiệp và các địa phương, cho phép kiểm tra và đối chiếu tự động trước khi trình lên Chính phủ.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết hệ thống báo cáo hiện nay đã được rút gọn còn hai cấp – xã và tỉnh – giúp tăng tốc độ tổng hợp. Nhiều địa phương đã áp dụng biểu mẫu điện tử có ảnh và định vị GPS, tuy nhiên ở vùng sâu vùng xa, báo cáo vẫn chủ yếu được thực hiện qua điện thoại, dễ gây chậm trễ.
Cục Phòng chống thiên tai đang triển khai ứng dụng báo cáo ngoại tuyến và phần mềm tích hợp bản đồ, cho phép xác nhận hình ảnh hiện trường để đảm bảo số liệu khách quan. Đại diện Cục nhấn mạnh rằng mỗi con số không chỉ là dữ liệu, mà còn là căn cứ pháp lý để Nhà nước hỗ trợ đúng người, đúng mức.
Từ đầu năm 2025 đến nay, thiên tai đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng: 238 người chết và mất tích, 367 người bị thương, hơn 258.000 ngôi nhà bị hư hỏng hoặc tốc mái, 555.000 ha lúa và hoa màu bị ngập úng, và tổng thiệt hại ước tính hơn 33.500 tỷ đồng. Riêng bão Bualoi đã khiến 15 người chết và mất tích, 7 người bị thương, gần 17.000 ngôi nhà bị ngập, chủ yếu ở Cao Bằng, Thái Nguyên, Lạng Sơn và Hà Nội.
Nhờ hệ thống thống kê nhiều tầng và quy định rõ ràng về trách nhiệm, mọi thiệt hại sau thiên tai đều được ghi nhận một cách đầy đủ, giúp Chính phủ có căn cứ để hỗ trợ tái thiết và hoạch định chính sách phòng chống thiên tai hiệu quả hơn.
Admin
Nguồn: VnExpress
