Nhân dịp kỷ niệm 800 năm vương triều Trần lên ngôi (1225-2025), nhà văn Trần Thanh Cảnh ra mắt ấn phẩm đặc biệt, tập hợp và bổ sung chi tiết từ ba cuốn tiểu thuyết lịch sử đã xuất bản của ông: “Trần Quốc Tuấn,” “Trần Thủ Độ,” và “Trần Nguyên Hãn.” Ấn phẩm còn bao gồm phần phụ lục “Lược sử 12 triều vua Trần,” cung cấp thông tin chọn lọc về các nhân vật và sự kiện tiêu biểu của triều đại này.
Nhà văn Trần Thanh Cảnh, một người con của dòng họ Trần, nảy sinh ý tưởng về bộ sách này từ năm 2020, sau khi xuất bản cuốn “Trần Thủ Độ.” Ông chia sẻ mong muốn vinh danh tổ tiên thông qua tác phẩm của mình. Với sự hiểu biết rằng đã có nhiều tác phẩm viết về triều đại Trần, ông đặt mục tiêu tạo ra một cuốn sách thu hút độc giả, đặc biệt là giới trẻ, khơi gợi ở họ niềm hứng thú tìm hiểu lịch sử. Tác giả chọn cách tiếp cận gần gũi, khắc họa các nhân vật lịch sử như những con người bình thường, với những cung bậc cảm xúc và sự cống hiến cho đất nước, tạo nên những kỳ tích nhờ phẩm chất thiên bẩm.
Theo nhà văn Trần Thanh Cảnh, một thuận lợi lớn khi viết về đề tài lịch sử là sự tồn tại của những nhân vật có thật, với nhiều ghi chép về chiến công hiển hách. Tuy nhiên, ông cũng đối mặt với không ít khó khăn, bởi sử sách thường ít đề cập đến cuộc đời riêng của họ. “Đó là thách thức lớn nhất khi tôi muốn xây dựng hình tượng các nhân vật anh hùng của mình, với đầy đủ sắc thái hỉ, nộ, ái, ố,” ông tâm sự.
Trong số các nhân vật lịch sử, Trần Thủ Độ là người mà tác giả Trần Thanh Cảnh đặc biệt tâm đắc. Ông lý giải rằng Trần Thủ Độ sở hữu những phẩm chất đặc sắc: dám yêu, dám hành động, luôn tận tâm và chí công vô tư, đặt lợi ích của dòng họ và đất nước lên trên hết. Hơn nữa, nhân vật này am hiểu quy luật tạo hóa và số mệnh con người, một lòng gây dựng triều Trần từ những ngày sơ khai đến khi trở thành một vương triều hùng mạnh.
Để hoàn thành tác phẩm, nhà văn Trần Thanh Cảnh chủ yếu dựa vào bộ “Đại Việt sử ký toàn thư.” Tuy nhiên, ông tiếp cận sử sách bằng con mắt của người hiện đại, chắt lọc và lược bỏ những yếu tố bị ảnh hưởng bởi điều kiện khách quan và tư duy của thời đại đó. Ông đưa ra ví dụ về việc Trần Thái Tông gả vợ cũ là Chiêu Thánh cho cấp dưới. Trong khi sử sách xưa phê phán hành động này, tác giả cho rằng dưới góc nhìn ngày nay, độc giả có thể thấy đây là một quyết định khó khăn, xuất phát từ hoàn cảnh chính trị lúc bấy giờ.
Bên cạnh “Đại Việt sử ký toàn thư,” nhà văn Trần Thanh Cảnh còn tham khảo nhiều nguồn tài liệu khác, bao gồm sử Trung Quốc viết về Việt Nam và cuốn “An Nam chí lược” của Lê Tắc. Ông cũng dành thời gian đến những địa điểm gắn liền với các nhân vật lịch sử như đền Ngừ, đình Ngừ, lăng mộ vợ chồng Trần Thủ Độ (Hưng Hà, Hưng Yên), đền thờ Trần Thủ Độ (đồi Lim, Bắc Ninh), và bãi cọc Bạch Đằng. Tại những nơi này, ông cảm nhận và hình dung không khí thời xưa, từ đó khơi gợi cảm hứng sáng tạo cho tác phẩm.
Viết về tổ tiên, nhà văn Trần Thanh Cảnh luôn giữ thái độ thận trọng. Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu sử liệu, ông nhận thấy nhiều thông tin còn vắn tắt, thiếu chi tiết và có nhiều “điểm mờ.” Vì vậy, khi viết tiểu thuyết, ông tôn trọng những sự kiện lịch sử đã được xác định rõ ràng, đồng thời sử dụng trí tưởng tượng và hư cấu một cách logic để giải thích những “điểm mờ” này. Chẳng hạn, sử sách ghi lại việc Trần Quốc Tuấn nhảy qua tường vào phủ Trung Thành Vương gặp công chúa Thiên Thành. Trần Thanh Cảnh cho rằng hành động này phải có sự đồng ý của công chúa, nếu không quân lính sẽ xuất hiện. Do đó, ông đã sáng tạo thêm câu chuyện tình yêu giữa Quốc Tuấn và Thiên Thành. “Hư cấu có thể không có giới hạn, nhưng phải hợp lý để độc giả chấp nhận,” nhà văn nhấn mạnh.
Nhà văn Nguyễn Văn Hùng nhận xét Trần Thanh Cảnh là “nhà thám hiểm cuộc sống,” dám dấn thân vào những khoảng trống của sử liệu để phân tích các bí ẩn lịch sử và khám phá số phận nhân vật. “Từ góc nhìn đời tư, thế sự và nhân văn, ông đã soi rọi và khám phá nhiều khía cạnh mới mẻ trong cuộc đời Trần Quốc Tuấn. Nhà văn thấy được ở con người vĩ đại này không chỉ phẩm chất thần thánh và sứ mệnh thiên định, mà còn có những khoảnh khắc rất đời, rất người,” ông Nguyễn Văn Hùng đánh giá.
Ông Trần Thanh Cảnh, sinh năm 1958 tại Bắc Ninh, tốt nghiệp Đại học Dược. Ông bắt đầu sự nghiệp văn chương từ năm 2013, với tác phẩm đầu tay ra mắt ở tuổi 50. Các tác phẩm của ông, như “Đại gia” (2013), “Kỳ nhân làng Ngọc” (2015), và “Mỹ nhân làng Ngọc” (2016), đều mang đậm dấu ấn về quê hương. Năm 2015, ông được vinh danh tại giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam ở hạng mục văn xuôi. Từ năm 2018 đến 2021, ông liên tiếp ra mắt ba cuốn tiểu thuyết lịch sử về ba nhân vật xuất chúng của dòng họ Trần: “Trần Thủ Độ” (2020), “Trần Quốc Tuấn” (2018), và “Trần Nguyên Hãn” (2021).
Admin
Nguồn: VnExpress
