Một cuộc chiến pháp lý quan trọng đã chính thức bắt đầu tại Tòa án Cấp cao London vào ngày 13/10, xoay quanh cáo buộc gian lận khí thải đối với năm nhà sản xuất ô tô lớn. Vụ kiện có thể ảnh hưởng đến 1,6 triệu chủ xe, được các luật sư mô tả là “vụ kiện tập thể lớn nhất trong lịch sử pháp lý Anh và xứ Wales”.
Các nhà sản xuất ô tô bị cáo buộc sử dụng phần mềm để giảm lượng khí thải độc hại trong quá trình thử nghiệm. Cả năm công ty liên quan, bao gồm Mercedes, Ford, Peugeot/Citroën, Renault và Nissan, đều kiên quyết phủ nhận các cáo buộc này.
Hiện tại, có 968.813 đơn khiếu nại đã được đệ trình lên tòa án, đại diện cho 846.466 người. Các luật sư ước tính giá trị các khiếu nại này lên đến khoảng 6 tỷ bảng Anh. Tòa án đã chọn năm công ty này làm bị đơn chính trong phiên tòa đầu tiên. Kết quả của vụ kiện này sẽ có ảnh hưởng đến 9 nhà sản xuất ô tô khác đang đối mặt với các khiếu nại tương tự, bao gồm Opel và Vauxhall, Volkswagen và Porsche, Jaguar Land Rover, BMW, FCA và Suzuki, Volvo, Hyundai/Kia, Toyota và Mazda.
Bê bối “dieselgate” bùng nổ vào tháng 9/2015, khi Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) cáo buộc Volkswagen cài đặt phần mềm trên xe chạy dầu diesel để giảm lượng khí thải nitơ oxit (NOx). NOx là một loại khí gây hại, có thể dẫn đến các vấn đề về hô hấp. Năm 2020, Tòa án Cấp cao đã phán quyết rằng Volkswagen đã sử dụng “thiết bị gian lận”, vi phạm các yêu cầu của Liên minh châu Âu về thử nghiệm khí thải. Volkswagen sau đó thừa nhận đã sử dụng các thiết bị gian lận một cách có chủ đích để vượt qua các bài kiểm tra khí thải tại Mỹ, và chúng đã được lắp đặt trên khoảng 11 triệu xe trên toàn thế giới. Hậu quả là hãng xe này đã phải trả khoảng 26 tỷ bảng Anh tiền phạt và bồi thường.
Trong phiên tòa hiện tại, Tòa án Cấp cao sẽ xem xét liệu các hệ thống được lắp đặt trên xe chạy dầu diesel của năm hãng sản xuất ô tô lớn có được thiết kế tương tự để lách luật về khí thải hay không. Các công ty này bị cáo buộc đã sử dụng các thiết bị gian lận để xe có thể nhận biết khi nào đang trải qua các cuộc kiểm tra khí thải chính thức. Khi đó, xe sẽ kích hoạt các hệ thống được thiết kế để chạy ở mức công suất thấp hơn, đồng nghĩa với việc nồng độ NOx được ghi nhận thấp hơn. Tuy nhiên, khi xe lưu thông trên đường, các hệ thống này sẽ bị tắt để cải thiện hiệu suất, dẫn đến mức độ ô nhiễm cao hơn đáng kể so với số liệu chính thức.
Phán quyết của tòa dự kiến sẽ được đưa ra vào mùa hè năm 2026. Nếu phán quyết bất lợi cho các nhà sản xuất ô tô, phiên tòa tiếp theo để xác định khoản bồi thường cho những người bị ảnh hưởng có thể diễn ra vào mùa thu năm 2026.
Luật sư Martyn Day của Leigh Day, một trong 22 công ty luật đại diện cho các chủ xe, nhấn mạnh rằng nếu tòa án chấp nhận các cáo buộc chống lại các công ty ô tô, điều đó “sẽ chứng minh một trong những hành vi vi phạm lòng tin doanh nghiệp nghiêm trọng nhất trong thời hiện đại”. Ông cũng cảnh báo về những hệ lụy sức khỏe cộng đồng: “Điều này cũng có nghĩa là người dân trên khắp Vương quốc Anh đang hít phải lượng khí thải độc hại từ những chiếc xe này nhiều hơn mức họ được biết, có khả năng gây nguy hiểm cho sức khỏe của hàng triệu người”.
Luật sư Thomas De La Mare, đại diện cho chủ xe, chỉ trích các công ty ô tô đã đặt lợi nhuận lên trên việc bảo vệ môi trường. Ông dẫn chứng một báo cáo cho thấy lượng khí thải NOx dư thừa từ động cơ diesel đã gây ra 124.000 ca tử vong sớm và 98.000 ca mắc bệnh hen suyễn mới ở trẻ em tại Anh và châu Âu trong giai đoạn 2009-2024.
Đáp lại các cáo buộc, các công ty liên quan đều khẳng định chúng là vô căn cứ. Người phát ngôn của Mercedes tuyên bố rằng các cơ chế được sử dụng trong các cuộc thử nghiệm là “chính đáng về mặt kỹ thuật và pháp lý”. Renault và Stellantis, công ty sở hữu Peugeot và Citroen, cho biết những chiếc xe họ bán đều tuân thủ quy định vào thời điểm đó. Ford cho biết những cáo buộc “không có căn cứ” và Nissan bày tỏ “cam kết tuân thủ tại mọi thị trường mà chúng tôi hoạt động”.
Admin
Nguồn: VnExpress
