Trong nhiều năm qua, câu hỏi nên học cao đẳng hay đại học vẫn luôn là chủ đề được bàn luận sôi nổi trong xã hội Việt Nam. Mặc dù hệ thống giáo dục ngày càng đa dạng, quan niệm “bằng đại học là thước đo thành công” dường như vẫn còn ăn sâu vào suy nghĩ của nhiều người.
Thực tế cho thấy, thay vì tranh cãi về việc học ở đâu tốt hơn, điều quan trọng hơn là xác định rõ mục tiêu học tập và khả năng áp dụng kiến thức vào thực tế.
Từ lâu, đại học đã được xem là con đường dẫn đến thành công. Nhiều phụ huynh kỳ vọng con cái đỗ vào các trường đại học danh tiếng, tin rằng tấm bằng cử nhân sẽ đảm bảo một tương lai tươi sáng. Tuy nhiên, thực tế không phải lúc nào cũng như vậy. Nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm, phải làm trái ngành hoặc chấp nhận mức lương khởi điểm thấp. Điều này xuất phát từ việc chương trình học nặng về lý thuyết, thiếu kỹ năng thực hành và sự không phù hợp giữa đào tạo và nhu cầu thị trường lao động.
Một người bạn của tôi, tốt nghiệp ngành Quản trị kinh doanh từ một trường đại học có tiếng ở Hà Nội, đã phải mất thêm một năm học nghề Marketing thực tế để tìm được công việc đúng chuyên ngành. Bạn ấy từng chia sẻ rằng: “Nếu ngày xưa mình chọn học cao đẳng thực hành, có lẽ mình đã có kinh nghiệm và đi làm sớm hơn.”
Ngược lại, cao đẳng thường bị xem là lựa chọn “kém hơn”, dành cho những người học lực yếu. Tuy nhiên, định kiến này đã trở nên lạc hậu. Các trường cao đẳng hiện nay tập trung vào việc trang bị kỹ năng nghề nghiệp, thời gian học ngắn hơn, chi phí thấp hơn và sinh viên có thể đi làm sớm hơn. Các ngành kỹ thuật, du lịch, nhà hàng khách sạn hay điều dưỡng là những ví dụ điển hình. Nhiều sinh viên tốt nghiệp cao đẳng có việc làm ổn định với mức thu nhập khá, trong khi nhiều cử nhân đại học vẫn đang loay hoay tìm kiếm cơ hội. Ở các quốc gia phát triển như Đức, Nhật Bản hay Hàn Quốc, giáo dục nghề nghiệp được đánh giá cao tương đương với giáo dục đại học. Người học nghề có thể trở thành chuyên gia kỹ thuật hoặc quản lý trong lĩnh vực của mình.
Vậy tại sao ở Việt Nam, học cao đẳng vẫn chưa được nhìn nhận đúng mức? Có lẽ, chúng ta vẫn quá coi trọng hình thức bằng cấp hơn là năng lực thực tế.
Thế giới đang thay đổi nhanh chóng, và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng đó. Các doanh nghiệp ngày nay chú trọng đến kỹ năng, tư duy và khả năng thích ứng của ứng viên hơn là chỉ nhìn vào tấm bằng. Một kỹ thuật viên giỏi tay nghề, thành thạo công nghệ và có kỹ năng giao tiếp tốt có thể kiếm được thu nhập cao hơn một cử nhân thiếu kinh nghiệm thực tế.
Đã đến lúc phụ huynh, giáo viên và học sinh cần thay đổi tư duy. Bằng cấp nên được xem là công cụ để mở rộng cơ hội, không phải là mục tiêu duy nhất. Nếu bạn muốn có kiến thức chuyên sâu, nghiên cứu hoặc làm việc trong lĩnh vực học thuật, đại học là con đường phù hợp. Nhưng nếu bạn muốn nhanh chóng có nghề nghiệp ổn định hoặc khởi nghiệp bằng kỹ năng thực tế, cao đẳng là một lựa chọn hợp lý và hiệu quả.
Không có câu trả lời tuyệt đối cho câu hỏi “học đại học tốt hơn hay cao đẳng tốt hơn”. Mỗi con đường đều có ưu và nhược điểm riêng. Điều quan trọng là người học có đủ quyết tâm để theo đuổi mục tiêu của mình. Một cử nhân đại học nếu không chịu học hỏi thêm sẽ dễ bị tụt lại phía sau. Ngược lại, một sinh viên cao đẳng nếu biết trau dồi kỹ năng, ngoại ngữ và tích lũy kinh nghiệm thực tế hoàn toàn có thể tiến xa hơn trong sự nghiệp.
Do đó, xã hội cần tạo ra một môi trường công bằng cho cả hai hệ thống giáo dục. Nhà nước cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào hệ thống cao đẳng, kết nối đào tạo với doanh nghiệp và công nhận giá trị của lao động kỹ năng. Khi đó, học sinh sẽ tự tin lựa chọn con đường phù hợp nhất với bản thân, thay vì chịu áp lực phải vào đại học bằng mọi giá.
Câu hỏi “học cao đẳng hay đại học?” có lẽ vẫn sẽ tiếp tục được đặt ra trong nhiều năm tới. Tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta cần thay đổi cách nhìn nhận, xem đó không phải là một cuộc cạnh tranh, mà là hai hướng đi song song cùng dẫn đến mục tiêu chung: tìm được một nghề nghiệp phù hợp, sống có ý nghĩa và hạnh phúc với sự lựa chọn của mình. Suy cho cùng, điều quan trọng nhất không phải là học gì, mà là chúng ta muốn trở thành ai trong tương lai.
Admin
Nguồn: VnExpress
