Ngày 17/10, một hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ thúc đẩy chuyển đổi xanh và phát triển bền vững” đã được tổ chức tại Quảng Trị, do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức.
Hội thảo tập trung thảo luận về các thách thức và giải pháp để Việt Nam có thể đạt được sự phát triển bền vững thông qua chuyển đổi xanh và ứng dụng khoa học công nghệ.
GS.TS Trần Thị Thanh Tú từ Đại học Quốc gia Hà Nội nhận định rằng Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức lớn như suy thoái tài nguyên, ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu. Sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch, hiệu quả sử dụng năng lượng và tài nguyên còn thấp, cùng với cường độ ô nhiễm cao, đang gây áp lực lên sự phát triển bền vững của đất nước.
Bà Tú nhấn mạnh ngành công nghiệp là một trong những tác nhân phát thải khí nhà kính lớn nhất, đồng thời cũng là ngành chịu ảnh hưởng nặng nề từ biến đổi khí hậu và cạn kiệt tài nguyên. Bên cạnh đó, sự thiếu vắng các doanh nghiệp tư nhân trong nước có khả năng cạnh tranh cũng làm giảm năng suất và hiệu quả của ngành công nghiệp. “Hiện tồn tại khoảng cách lớn về công nghệ và quản lý giữa doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp trong nước”, bà Tú cho biết.
PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, Phó chủ tịch Hội kinh tế môi trường Việt Nam, chỉ ra một thách thức khác là nhận thức chưa đầy đủ về chuyển đổi xanh trong xã hội, từ các cấp lãnh đạo đến người dân. Ông cho rằng cần có những giải pháp nâng cao nhận thức cho từng đối tượng cụ thể để quá trình chuyển đổi xanh diễn ra thuận lợi hơn.
Ngoài ra, ông Chinh cũng lưu ý về sự thiếu đồng nhất giữa các chính sách, pháp luật liên quan đến chuyển đổi xanh, đặc biệt là trong việc triển khai các chính sách ưu đãi, hỗ trợ và vay vốn. Do đó, cần rà soát để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho quá trình này.
GS.TS Mai Trọng Nhuận từ Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng Việt Nam là một trong những quốc gia chịu nhiều tổn thương do chiến tranh và biến đổi khí hậu. Nền kinh tế có độ mở lớn, dễ bị tác động bởi các biến động toàn cầu.
Để thực hiện chuyển đổi xanh thành công, theo ông Nhuận, cần có đột phá về thể chế và chính sách, phát triển hạ tầng số và tích hợp “xanh – số”, cũng như xây dựng hệ sinh thái khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo xanh. Ông kiến nghị trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm, đồng thời thu hút và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, tài năng xanh.
Ông Nhuận đề xuất cho phép thử nghiệm các cơ chế mới về phát triển các ngành kinh tế mới, tài chính xanh, thị trường carbon, chuyển giao công nghệ và phát triển các đô thị công nghệ cao xanh. Bên cạnh đó, cần trao quyền tự chủ thực chất cho các tổ chức khoa học công nghệ, đặc biệt là viện nghiên cứu và trường đại học công lập.
Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc triển khai chiến lược quốc gia về thu hút và đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao, tài năng xanh cho các lĩnh vực chuyển đổi xanh và phát triển bền vững, như công nghệ xanh, tuần hoàn và carbon thấp. “Tập trung ngân sách khoa học công nghệ quốc gia vào một số ‘mũi nhọn xanh’ có lợi thế cạnh tranh của Việt Nam như năng lượng hydro, nông nghiệp thông minh, công nghệ tích hợp giám sát hiện trường thời gian thực, công nghệ AI phục vụ chuyển đổi xanh, phát triển bền vững”, ông đề xuất.
Phó trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Huỳnh Thành Đạt kết luận hội nghị bằng cách khẳng định Đảng và Nhà nước đã ban hành tương đối đầy đủ các cơ chế chính sách để tạo điều kiện cho khoa học công nghệ và chuyển đổi xanh. Ông cũng chỉ ra những thách thức mà Việt Nam phải đối mặt, bao gồm biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và các thảm họa thiên tai.
Ông Đạt cho rằng cần tiếp tục xây dựng hành lang pháp lý và thể chế đồng bộ, quy định riêng trong những lĩnh vực mới, đồng thời chia sẻ cơ chế phối hợp giữa các ngành, địa phương. Ông cũng đề xuất hoàn thiện thể chế thử nghiệm và ứng dụng công nghệ mới, tập trung xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trên cơ sở liên kết giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu và trường đại học.
Ông nhấn mạnh vai trò của khoa học công nghệ trong việc kiến tạo và dẫn dắt nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và carbon thấp, đồng thời đề cao vai trò của đội ngũ trí thức, các nhà khoa học và việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
“Củng cố tiềm lực quốc gia, nâng cao vị thế Việt Nam trong cộng đồng quốc tế, tạo dựng quy mô thị trường đủ lớn để thương mại hóa các công nghệ, giải pháp hiệu ứng nhà kính thấp”, ông nói.
Admin
Nguồn: VnExpress
