Vào cuối những năm 1970, Sanae Takaichi đã phải trải qua hành trình đi lại đầy gian nan, mất đến sáu tiếng mỗi ngày trên xe buýt và tàu hỏa để đến trường đại học từ nhà ở miền tây Nhật Bản. Ước mơ được sống tự lập thôi thúc bà, nhưng mẹ bà kiên quyết phản đối, không cho phép con gái rời khỏi gia đình cho đến khi kết hôn.
“Tôi đã mơ về một lâu đài của riêng mình,” bà viết trong cuốn hồi ký xuất bản năm 1992.
Ngày 21/10 vừa qua, bà Takaichi, hiện 64 tuổi, đã làm nên lịch sử khi được bầu làm Thủ tướng Nhật Bản, trở thành người phụ nữ đầu tiên nắm giữ vị trí này. Sự kiện này đánh dấu đỉnh cao trong sự nghiệp chính trị đầy ấn tượng của bà, đồng thời là một cột mốc quan trọng đối với một quốc gia mà phụ nữ từ lâu đã phải đối mặt với những định kiến giới sâu sắc để khẳng định vị thế của mình.
Bà Takaichi từng thẳng thắn chia sẻ về những thách thức mà phụ nữ gặp phải trong lĩnh vực chính trị. Giờ đây, bà lại nắm giữ vị trí lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do (LDP), một đảng phái bảo thủ truyền thống vốn do nam giới thống trị.
Bà từng bày tỏ lo ngại về sự phụ thuộc của Nhật Bản vào Mỹ, nhưng đồng thời cũng hy vọng sẽ xây dựng mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với Tổng thống Donald Trump. Ngoài chính trị, bà còn là một tay trống nghiệp dư, ngưỡng mộ những ban nhạc rock mạnh mẽ như Iron Maiden và Deep Purple. Tuy nhiên, bà cũng thường xuyên diện những bộ vest xanh để thể hiện sự kính trọng đối với một thần tượng khác của mình, cựu Thủ tướng Anh Margaret Thatcher.
Thủ tướng Takaichi, người từng được cố Thủ tướng Shinzo Abe dìu dắt, được kỳ vọng sẽ đưa Nhật Bản đi theo đường lối cánh hữu hơn. Bà chủ trương các chính sách cứng rắn đối với Trung Quốc, thúc đẩy thông điệp “Nhật Bản đã trở lại”, đồng thời cam kết kiểm soát chặt chẽ hơn vấn đề nhập cư và du lịch.
“Bà ấy muốn Nhật Bản trở nên mạnh mẽ và thịnh vượng hơn, vì lợi ích của người dân Nhật Bản và vì cả thế giới,” Yoshiko Sakurai, một nhà báo và nhà hoạt động nổi tiếng ủng hộ Thủ tướng Takaichi, nhận xét. “Bà ấy cởi mở với thế giới bên ngoài, nhưng cũng hiểu rằng chúng ta phải giữ gìn bản sắc Nhật Bản, hiểu rõ văn hóa, truyền thống, triết lý và lịch sử của chính mình.”
Theo các chuyên gia, thách thức lớn nhất mà Thủ tướng Takaichi phải đối mặt là giải quyết những bất ổn mới trong liên minh quân sự và kinh tế giữa Nhật Bản và Mỹ. Bà dự kiến sẽ gặp Tổng thống Trump tại Tokyo vào tuần tới. Việc ông Trump áp thuế và yêu cầu Tokyo chi trả nhiều hơn cho sự hiện diện quân sự của Mỹ trong khu vực đã gây ra không ít lo lắng cho chính phủ Nhật Bản.
Khác với nhiều chính trị gia Nhật Bản xuất thân từ giới thượng lưu giàu có, bà Takaichi lớn lên trong một gia đình bình thường ở tỉnh Nara, một vùng đất nổi tiếng với những ngôi đền cổ kính, rừng rậm và những ngọn đồi xanh mướt. Mẹ bà làm việc cho sở cảnh sát địa phương, còn cha bà là nhân viên của một công ty sản xuất phụ tùng ô tô.
Motoko Shimada, một người bạn thời thơ ấu của bà Takaichi, nhớ lại rằng bà Takaichi thường chia sẻ cơm nắm tự làm và trứng cuộn với những bạn học quên mang cơm trưa trong các chuyến dã ngoại của trường.
“Bà ấy là một người hay cười và rất kín đáo,” bà Shimada kể. “Bà ấy không có vẻ ngoài của một người phụ nữ mạnh mẽ, nhưng lại có khả năng nhận ra khi ai đó không hòa đồng hoặc đang gặp khó khăn và sẽ giúp đỡ họ.”
Ngay từ khi còn trẻ, bà Takaichi dường như đã ý thức được những áp lực mà phụ nữ Nhật Bản phải đối mặt. Mẹ bà từng khuyên bà hãy trở thành một “bông hồng đỏ thắm, phải giữ nét duyên dáng nữ tính, nhưng vẫn phải có gai nhọn để đối đầu với những điều sai trái,” nữ Thủ tướng kể lại trong cuốn tiểu sử của mình năm 2024.
Cha mẹ bà từng gây áp lực, muốn bà học tại Đại học Kobe, một trường công lập cách nhà khoảng 80km về phía tây bắc, mặc dù bà đã trúng tuyển vào các trường tư thục danh tiếng ở Tokyo.
Thủ tướng Takaichi từng tiết lộ trong một cuộc phỏng vấn rằng cha mẹ bà luôn nghĩ con gái không cần học cao và muốn tiết kiệm tiền cho em trai bà.
Sau khi tốt nghiệp, bà Takaichi theo học Học viện Quản lý và Chính phủ Matsushita, một cơ sở đào tạo danh tiếng cho các chính trị gia và lãnh đạo doanh nghiệp trẻ. Vào cuối những năm 1980, bà bắt đầu quan tâm đến Mỹ, đối thủ kinh tế chính của Nhật Bản lúc bấy giờ, và giành được một suất thực tập tại văn phòng của cựu Hạ nghị sĩ bang Colorado Patricia Schroeder, một thành viên Đảng Dân chủ và là một nhà nữ quyền nhiệt thành.
Bà Takaichi đã vô cùng xúc động trước bài phát biểu của Hạ nghị sĩ Schroeder vào năm 1987 khi bà tuyên bố không tranh cử tổng thống. Bà đã gửi điện tín cho bà Schroeder, khuyến khích bà tranh cử lại trong tương lai và ngỏ ý giúp đỡ.
Tại Washington, bà Takaichi tỏ ra là một người hoạt bát, liên tục đặt câu hỏi với mọi người về cách thức hoạt động của quốc hội Mỹ và chính sách đối ngoại mà nước này theo đuổi. Andrea Camp, cựu trợ lý của nghị sĩ Schroeder, cho biết vào thời điểm đó, bà Takaichi không thể hiện bất kỳ quan điểm bảo thủ nào về các vấn đề xã hội hay quốc phòng.
Khi trở về Nhật Bản, bà tập trung vào viết lách và hoạt động truyền hình, tạo dựng được danh tiếng là một nhà tranh luận sắc sảo. Năm 1993, bà bắt đầu sự nghiệp chính trị, giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào quốc hội Nhật Bản với tư cách là một ứng cử viên độc lập từ tỉnh Nara. Cha bà đã sử dụng tiền tiết kiệm hưu trí để hỗ trợ chiến dịch tranh cử của con gái.
Khi hoạt động tại quốc hội, bà Takaichi sớm nhận ra những khó khăn mà một phụ nữ phải đối mặt trong lĩnh vực chính trị. Các đồng nghiệp nam đôi khi tỏ ra coi thường bà và thường giải quyết công việc ở phòng tắm hơi hoặc các câu lạc bộ tư nhân, những nơi không phù hợp để gặp gỡ các nữ nghị sĩ.
“Rất khó để gặp riêng đàn ông,” bà nói vào năm 1993. “Mọi người sẽ chú ý nếu tôi đến gặp họ, mà tôi lại không muốn bị đồn thổi và cuốn vào những bê bối. Nữ nghị sĩ thường không thể tận dụng thời gian sau 5 giờ chiều.”
Trong những năm đầu ở quốc hội, bà Takaichi đã xây dựng một liên minh vững chắc với ông Abe, một nhà lập pháp xuất thân từ một gia đình tinh hoa theo chủ nghĩa dân tộc. Hai người tìm thấy tiếng nói chung trong các vấn đề như tăng chi tiêu quân sự và đưa thêm các yếu tố yêu nước vào sách giáo khoa lịch sử.
Khi được bầu làm thủ tướng lần đầu tiên vào năm 2006, ông Abe đã bổ nhiệm bà Takaichi vào nội các của mình, đưa bà trở thành một trong những phụ nữ nổi bật nhất trên chính trường Nhật Bản. Ông tái bổ nhiệm bà vào năm 2012, khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai kéo dài 8 năm.
Bà trở thành người bảo vệ kiên định cho các chính sách của ông, như nỗ lực sửa đổi hiến pháp nhằm giải phóng quân đội khỏi những ràng buộc sau nhiều thập kỷ theo chủ nghĩa hòa bình hậu chiến và chương trình kích thích kinh tế do ông Abe dẫn dắt.
Bà Takaichi đã cố gắng thuyết phục ông Abe tái tranh cử vào năm 2021, nhưng ông từ chối và quay sang ủng hộ bà tham gia cuộc đua. “Bà Takaichi là ngôi sao thực sự của phe bảo thủ,” Thủ tướng Abe lúc bấy giờ phát biểu. Tuy nhiên, bà đã thua trong cuộc đua năm đó và thất bại một lần nữa vào năm 2024.
Khi ông Abe bị ám sát bên ngoài một nhà ga ở Nara vào năm 2022, bà Takaichi đã suy sụp, nói rằng bản thân “chưa bao giờ sụp đổ cả về thể chất và tinh thần như vậy.”
“Tôi phải làm việc thật chăm chỉ kể từ hôm nay, nếu không, tôi sẽ phải xin lỗi ông ấy,” bà viết trên mạng xã hội.
Khi Thủ tướng Shigeru Ishiba tuyên bố từ chức vào tháng 9 sau một loạt thất bại bầu cử của đảng LDP, bà Takaichi một lần nữa chạy đua vào vị trí lãnh đạo đảng. Bà đã đánh bại bốn đồng nghiệp nam nhờ làn sóng ủng hộ đối với thông điệp “biến lo lắng của người dân thành hy vọng.”
Danh tiếng tăng lên cũng đồng nghĩa với việc đời tư của bà Takaichi bị chú ý nhiều hơn. Bà kết hôn với Taku Yamamoto, một chính trị gia khác thuộc LDP, vào năm 2004. Hai người ly hôn vào năm 2017, nhưng sau đó tái hợp vào năm 2021. Lần này, ông Yamamoto đã lấy họ của bà, một hành động hiếm thấy trong văn hóa phụ hệ của Nhật Bản.
Tại thành phố Kashihara, tỉnh Nara, quê hương của Thủ tướng Takaichi, bạn bè và người ủng hộ đã cầu nguyện cho bà tại những ngôi đền địa phương và gửi hoa lan trắng, biểu tượng cho may mắn và thịnh vượng, đến văn phòng khu vực của bà.
Yukitoshi Arai, thợ làm tóc của bà Takaichi ở Nara, là người đã giúp bà tạo ra kiểu tóc cắt ngắn đặc trưng. Ông giải thích rằng ông muốn mắt và tai bà lộ rõ để cho thấy bà luôn tập trung nhìn và lắng nghe người đối diện. Arai cho rằng Thủ tướng Takaichi vẫn giữ được những phẩm chất của người dân vùng Kansai ở miền trung Nhật Bản, đó là tính hài hước và lòng khiêm tốn. Ông từng tặng bà một chai dầu gội mà cựu Thủ tướng Anh Thatcher được cho là rất yêu thích khi đến thăm Tokyo.
“Tôi không nghĩ bà ấy là ‘bà đầm thép’,” ông Arai nói, đề cập đến biệt danh mà truyền thông thường gọi cựu Thủ tướng Thatcher. “Bà ấy mang đến cảm giác của một người phụ nữ vùng Kansai.”
Sau chiến thắng của bà Takaichi trong cuộc bầu cử lãnh đạo đảng LDP hồi tháng này, ông Arai đã nhắn tin cho vị khách hàng cũ nổi tiếng của mình để nhắc nhở bà tự chăm sóc bản thân. Hai ngày sau, bà trả lời: “Cuộc chiến bây giờ mới bắt đầu.”
Admin
Nguồn: VnExpress
