Câu hỏi về việc sử dụng điện thoại khi dừng đèn đỏ đang thu hút sự chú ý của nhiều người tham gia giao thông tại Việt Nam, đặc biệt khi hệ thống camera giám sát giao thông tự động được triển khai rộng rãi tại các thành phố lớn. Nhiều tài xế thắc mắc liệu hành vi này có bị phạt nguội hay không.
Theo Nghị định 168/2024, hành vi sử dụng điện thoại hoặc các thiết bị điện tử khác khi lái xe ô tô “trong khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đang di chuyển trên đường bộ” sẽ bị phạt tiền từ 4 đến 6 triệu đồng, đồng thời bị trừ 4 điểm giấy phép lái xe. Nếu hành vi này gây tai nạn, mức phạt sẽ tăng lên 20-22 triệu đồng và trừ 10 điểm. Đối với xe máy, mức phạt tiền cho hành vi tương tự là 800.000 đến 1.000.000 đồng, và 10-14 triệu đồng nếu gây tai nạn, mức trừ điểm không thay đổi. Như vậy, có thể hiểu rằng, nếu người lái xe không di chuyển (đang dừng đèn đỏ), hành vi sử dụng điện thoại có thể không thuộc phạm vi điều chỉnh của nghị định này.
Trên thế giới, xu hướng chung là cấm người lái xe sử dụng điện thoại khi dừng đèn đỏ. Các nghiên cứu chỉ ra rằng việc sử dụng điện thoại gây xao nhãng cho người lái cả trước và sau khi thao tác. Não bộ cần thời gian để chuyển từ việc xử lý thông tin trên điện thoại sang nhận thức tình huống giao thông. Điều này có thể làm chậm phản ứng của tài xế khi đèn chuyển xanh, gây ra khởi hành đột ngột hoặc không nhận diện được các vật cản phía trước.
Các khảo sát của Cơ quan An toàn Giao thông Mỹ (NHTSA) và Tổ chức An toàn Giao thông Châu Âu (ETSC) cho thấy, chỉ vài giây mất tập trung cũng đủ làm tăng đáng kể nguy cơ va chạm, tương đương với việc lái xe trong tình trạng say rượu. Do đó, nhiều quốc gia áp dụng quy định cấm hoàn toàn việc sử dụng điện thoại trong suốt quá trình điều khiển xe, kể cả khi xe đang tạm dừng ở đèn đỏ.
Nhiều quốc gia đã ban hành lệnh cấm tuyệt đối việc sử dụng điện thoại khi lái xe, bao gồm cả thời điểm dừng đèn đỏ. Tại Anh, từ năm 2022, quy định được thắt chặt, người lái xe có thể bị phạt 200 bảng (khoảng 6 triệu đồng) và trừ 6 điểm bằng lái nếu chạm vào điện thoại để chụp ảnh, chơi game, lướt mạng xã hội hoặc kiểm tra danh bạ, ngay cả khi xe đang dừng đèn đỏ. Ngoại lệ duy nhất là khi tài xế cần liên hệ với các số điện thoại khẩn cấp.
Pháp cũng có quy định tương tự, chỉ cho phép sử dụng điện thoại khi xe đã dừng hẳn ở vị trí hợp pháp, tắt máy và kéo phanh tay. Tại Đức, người lái xe chỉ được phép sử dụng điện thoại khi xe đã tắt máy và phanh tay được kích hoạt, tức là xe phải ở trạng thái đỗ, chứ không chỉ tạm dừng ở đèn đỏ.
Nhật Bản đã tăng mạnh mức phạt từ năm 2019, với mức phạt từ 12.000-25.000 yen (2-4 triệu đồng) và trừ 3 điểm bằng lái, tùy thuộc vào loại xe, nếu tài xế sử dụng điện thoại khi lái xe, kể cả khi chờ đèn đỏ. Nếu hành vi này gây nguy hiểm hoặc tai nạn, tài xế có thể bị phạt 100.000 yen (khoảng 17 triệu đồng) hoặc đối mặt với 6 tháng tù giam.
Tại Philippines, “Đạo luật Chống Mất Tập trung khi Lái xe” nghiêm cấm người điều khiển phương tiện sử dụng điện thoại hoặc thiết bị điện tử khi xe đang chạy hoặc tạm dừng tại đèn đỏ, hoặc khi kẹt xe. Mức phạt khởi điểm là 5.000 peso (khoảng 2,2 triệu đồng) và tăng dần theo số lần vi phạm, có thể kèm theo việc tước bằng lái. Ngoại lệ duy nhất là trong các tình huống khẩn cấp, chẳng hạn như khi tài xế cần gọi cấp cứu hoặc vận hành xe cứu hộ. Australia cũng áp dụng các quy định tương tự ở hầu hết các bang, với mức phạt dao động từ 400-1.000 AUD (6,8-17 triệu đồng) và trừ tới 5 điểm bằng lái.
Điểm chung của các quy định này là tài xế vẫn có thể sử dụng các chức năng như dẫn đường trên điện thoại, miễn là điện thoại được gắn trên giá đỡ cố định trên xe và tài xế không dùng tay để điều khiển điện thoại, mà phải sử dụng các chức năng ở chế độ rảnh tay (điều khiển bằng giọng nói hoặc nút bấm trên vô lăng).
Tuy nhiên, một số khu vực lại có quy định khác. Một số bang của Mỹ cho phép tài xế sử dụng điện thoại khi xe đã dừng hoàn toàn tại đèn đỏ, miễn là không gây cản trở giao thông. Tuy nhiên, nhiều cơ quan an toàn vẫn khuyến cáo hạn chế hành vi này để tránh mất tập trung khi xe bắt đầu di chuyển. Ngược lại, một số bang, như Washington, vẫn coi việc sử dụng điện thoại khi dừng đèn đỏ là vi phạm luật.
Tại Singapore, luật chỉ xử phạt khi người lái xe đang điều khiển xe di chuyển mà cầm điện thoại. Việc sử dụng điện thoại khi xe đang dừng hẳn ở đèn đỏ không bị coi là vi phạm, mặc dù cảnh sát giao thông vẫn khuyến cáo không nên làm như vậy vì có thể làm giảm khả năng quan sát và phản ứng khi đèn chuyển xanh.
Admin
Nguồn: VnExpress
