Tại Diễn đàn Quản lý nguồn nước trong sản xuất công nghiệp Việt Nam 2025, bà Nguyễn Trâm Anh, đại diện UNIDO, đã chỉ ra một thách thức lớn đối với các khu công nghiệp (KCN) trong quá trình chuyển đổi sang mô hình sinh thái: sự thiếu hụt các tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể cho việc tái sử dụng và tuần hoàn nước. Điều này gây khó khăn cho nhiều KCN trong việc đáp ứng các tiêu chí quốc tế về KCN sinh thái.
Theo tiêu chuẩn quốc tế, một KCN sinh thái cần đạt tỷ lệ tuần hoàn nước tối thiểu 20% và tăng thêm 5% mỗi năm. Bà Trâm Anh dẫn chứng trường hợp KCN Amata (Đồng Nai), nơi thải ra 21 triệu m3 nước đạt tiêu chuẩn cao nhất. Mặc dù KCN này đã thiết kế hệ thống hồ chứa để khai thác nước mưa, chống ngập và tái sử dụng nước thải cho mục đích tưới cây (do nước thải đạt chuẩn A), nhưng do thiếu hành lang pháp lý rõ ràng, việc triển khai gặp nhiều trở ngại.
Đại diện Amata từng kiến nghị vấn đề này lên tỉnh Đồng Nai từ hai năm trước. Với diện tích cây xanh gần 70 ha, KCN cần khoảng 1.000 m3 nước mỗi ngày. Việc chưa thể sử dụng nước thải đạt chuẩn để tưới cây khiến họ phải chi thêm khoảng 1,7 tỷ đồng để mua 140.000 m3 nước sạch trong mùa khô (tháng 1-5). Nếu thực hiện được tuần hoàn nước thải, Amata có thể giảm chi phí mua nước và tăng doanh thu từ việc bán nước tưới cho khu vực lân cận.
Mô hình KCN sinh thái mang lại nhiều lợi ích nhờ sử dụng hiệu quả tài nguyên, tăng cường liên kết giữa các doanh nghiệp trong KCN, thúc đẩy phát triển bền vững và giảm thiểu tác động môi trường. Amata là một trong bốn KCN tham gia dự án “Triển khai khu công nghiệp sinh thái tại Việt Nam” do UNIDO và Bộ Tài chính thực hiện, bên cạnh Hiệp Phước (TP HCM), Đình Vũ – Deep C (Hải Phòng) và Hòa Khánh (Đà Nẵng).
Trong ngành dệt may, việc tận dụng nước mưa cũng là một giải pháp tiết kiệm nước hiệu quả. Ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch VITAS, cho biết dệt may là ngành tiêu thụ nhiều nước, do đó việc thu gom nước mưa được xem là một “điểm cộng” với các đối tác, bên cạnh quản lý nguồn nước và xả thải.
Ông Giang nhấn mạnh áp lực từ khách hàng toàn cầu là yếu tố quan trọng nhất thúc đẩy chuyển đổi. Doanh nghiệp không đáp ứng tiêu chuẩn sẽ bị loại khỏi thị trường. Nhiều doanh nghiệp đã chủ động thay đổi, như Tổng công ty May Việt Tiến chuyển từ sử dụng than, củi sang nồi hơi điện, dù chi phí tăng 15%. Đổi lại, họ đạt “thẻ xanh” từ Nike, chứng nhận môi trường và đảm bảo môi trường làm việc tốt cho người lao động.
Tuy nhiên, đầu tư vào hạ tầng xử lý nước và năng lượng sạch vẫn là thách thức lớn, đặc biệt với doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ông Giang đề xuất cơ chế hỗ trợ từ Nhà nước và cộng đồng quốc tế, kỳ vọng Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân sẽ có quy định cụ thể hơn cho khối doanh nghiệp này.
Bà Trâm Anh cũng chỉ ra thủ tục hành chính phức tạp là một trở ngại lớn. Doanh nghiệp muốn tái sử dụng nước thải phải làm lại toàn bộ giấy phép môi trường, tốn nhiều thời gian và gây nản lòng. Bà cho biết thêm, hiện chưa có chính sách khuyến khích tài chính xanh cụ thể để hỗ trợ doanh nghiệp trong lĩnh vực này.
Admin
Nguồn: VnExpress
