Tại Austin, Texas, Kelly, một nhân viên 55 tuổi, bàng hoàng nhận ra thẻ ra vào công ty và tài khoản máy tính của mình đã bị vô hiệu hóa. Cô nằm trong số 14.000 nhân viên Amazon vừa bị sa thải và có 90 ngày để tìm kiếm một công việc mới. Hành lý cá nhân của cô sẽ được gửi trả qua đường bưu điện.
Kelly không đơn độc. UPS cũng đã cắt giảm 14.000 vị trí quản lý trong vòng 22 tháng qua, và chỉ vài ngày trước, Target tuyên bố loại bỏ 1.800 vị trí tương tự. Những nhà tuyển dụng lớn nhất nước Mỹ đang gửi đi một thông điệp rõ ràng: “Chúng tôi không còn cần nhiều nhân viên văn phòng như trước.”
Một “trạng thái bình thường mới” đang dần hình thành trên thị trường lao động Mỹ. Các công ty lớn đang cắt giảm sâu các vị trí văn phòng, thu hẹp cơ hội việc làm cho cả những người có kinh nghiệm lẫn những người mới vào nghề. Dữ liệu gần đây cho thấy gần hai triệu người Mỹ đã rơi vào tình trạng thất nghiệp kéo dài từ sáu tháng trở lên.
Một trong những yếu tố chính thúc đẩy làn sóng sa thải này là sự trỗi dậy của trí tuệ nhân tạo (AI). Các nhà quản lý kỳ vọng AI sẽ đảm nhận nhiều công việc vốn do nhân viên văn phòng có mức lương cao thực hiện. Đồng thời, các nhà đầu tư cũng gây áp lực buộc ban lãnh đạo các công ty phải hoạt động hiệu quả hơn với số lượng nhân viên ít hơn.
Điều này đang định hình lại bộ mặt của công việc văn phòng tại Mỹ. Các nhà quản lý phải giám sát số lượng nhân viên lớn hơn, trong khi những người còn giữ được việc làm phải gánh vác khối lượng công việc nặng nề hơn. Tình trạng tái cấu trúc liên tục tạo ra cảm giác bất ổn và thu hẹp các lựa chọn cho người tìm việc.
Ngược lại, cơ hội việc làm cho lao động chân tay và lao động kỹ thuật tay nghề cao lại đang tăng lên. Các công ty cho biết họ đang thiếu hụt thợ lành nghề, nhân viên y tế, nhân viên khách sạn và công nhân xây dựng, trong khi tạm dừng tuyển dụng các vị trí tư vấn và quản lý. Họ cũng đang triển khai AI để đảm nhận các công việc như kế toán và giám sát gian lận.
Sau 10 tháng tìm việc безуспешно, Chris Reed, 33 tuổi ở Texas, trụ cột của gia đình có ba con nhỏ, buộc phải chấp nhận công việc bán ô tô. “Tôi có kinh nghiệm và đủ trình độ trong ngành công nghệ, но не могу найти работу”, Reed chia sẻ.
Để trang trải chi phí sinh hoạt trong khi nộp đơn xin việc, anh đã rút cạn quỹ hưu trí, bán hết cổ phiếu, tiền điện tử và thậm chí cả bộ sưu tập thẻ Pokémon của hai cha con. Cuối cùng, Reed mất khả năng trả nợ và bị ngân hàng tịch thu nhà.
Hiện tại, anh phải làm việc tại một đại lý ô tô, mất hơn hai giờ di chuyển mỗi ngày và thường làm việc từ 8h30 sáng đến 9h tối. Sự mất cân bằng giữa công việc và cuộc sống khiến anh kiệt sức.
Công việc văn phòng từng là mục tiêu phấn đấu của nhiều người Mỹ. Họ chi trả một khoản tiền lớn cho bằng đại học để có được những công việc thoải mái như quản lý nhân sự hoặc kỹ sư bậc trung. Giờ đây, những vị trí từng được coi là ổn định này lại giống như một quả bom hẹn giờ.
Các nhà kinh tế tại Ngân hàng Dự trữ Liên bang Philadelphia phát hiện ra rằng những công việc lương cao, đòi hỏi bằng cử nhân lại là những công việc dễ bị AI thay thế nhất. Ngay cả khi nền kinh tế tăng trưởng, hoạt động tuyển dụng vẫn yếu đi và các công ty trở nên kén chọn hơn.
Điều này đang bóp nghẹt cơ hội của sinh viên mới ra trường. Theo Hiệp hội các trường Đại học và Nhà tuyển dụng Quốc gia, sinh viên tốt nghiệp năm 2025 nộp nhiều đơn xin việc hơn so với năm 2024, но получили меньше предложений.
“Tôi cảm thấy như đang cố gắng leo lên một chiếc thang vừa bị rút mất”, Kobe Baker, 23 tuổi, chia sẻ. Anh bắt đầu tìm việc từ tháng 1 năm 2025 sau khi tốt nghiệp Đại học Baylor, но chỉ nhận được sự im lặng. Baker hy vọng vào thị trường việc làm ở New York, но cuối cùng phải chấp nhận một công việc dịch vụ khách hàng vào cuối tháng 9.
Trong khi đó, các CEO khẳng định hiệu quả hoạt động của công ty đã tăng vọt. Mike Hoffman, CEO của công ty tư vấn SBI, cho biết công ty đã cắt giảm 80% đội ngũ phát triển phần mềm trong sáu tháng qua, но năng suất lại tăng lên. “AI của chúng tôi tự viết mã Python”, ông nói.
Hôm thứ Hai, công ty học trực tuyến Chegg cũng thông báo cắt giảm 388 việc làm (khoảng 45% lực lượng lao động) khi chuyển sang mô hình AI tự động trả lời câu hỏi của sinh viên.
Admin
Nguồn: VnExpress
