Theo dự báo, bão Kalmaegi đang đạt cấp 14, giật cấp 17 và dự kiến sẽ bắt đầu ảnh hưởng đến khu vực Trung Trung Bộ từ chiều ngày 6/11. VnExpress đã có cuộc phỏng vấn với TS. Trương Bá Kiên, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng khí hậu, thuộc Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu, để làm rõ hơn về cơn bão này.
TS. Trương Bá Kiên cho biết, nếu so sánh Kalmaegi với các cơn bão tương tự trong quá khứ như Kyle (1993), Lingling (2001), Damrey (2017) hay Molave (2020), có thể nhận thấy những điểm tương đồng về quỹ đạo và thời điểm xuất hiện. Các cơn bão này đều hình thành ở phía đông Philippines, di chuyển theo hướng tây hoặc tây tây bắc, và ảnh hưởng đến miền Trung Việt Nam vào cuối mùa bão (tháng 10-11). Đặc biệt, giai đoạn này thường có sự tương tác giữa bão, không khí lạnh và dải hội tụ nhiệt đới, gây ra những trận mưa rất lớn.
Tuy nhiên, điểm khác biệt của Kalmaegi là khi tiến vào Biển Đông, bão gặp điều kiện môi trường rất thuận lợi về nhiệt và độ ẩm, với nhiệt độ mặt nước biển cao (29-30 độ C), độ đứt gió thấp, hội tụ mực thấp tốt và phân kỳ trên cao thoáng. Thêm vào đó, Kalmaegi đang trong giai đoạn trưởng thành và nối với dải hội tụ nhiệt đới, giúp bão được tiếp thêm năng lượng mạnh mẽ để tăng cấp, có thể đạt cấp 14, thậm chí gần cấp 15.
Không giống như nhiều cơn bão cuối mùa thường suy yếu nhanh khi gặp không khí lạnh, Kalmaegi lại di chuyển vào Biển Đông trong thời điểm khối không khí lạnh đã suy yếu, ít bị cản trở. Điều này giúp bão duy trì được cường độ mạnh (cấp 14, giật trên cấp 16) trong suốt quá trình di chuyển.
Một yếu tố khác biệt nữa là tốc độ di chuyển của bão khá nhanh, trung bình 25 km/h theo hướng tây tây bắc, cao hơn nhiều so với tốc độ trung bình 15 km/h của các cơn bão khác. Tóm lại, Kalmaegi di chuyển nhanh và gặp điều kiện lý tưởng để tăng cấp, một hiện tượng hiếm gặp vào tháng 11.
Các mô hình dự báo trong nước và quốc tế hiện nay đều khá thống nhất về quỹ đạo và cường độ của bão Kalmaegi. Các dự báo cho thấy bão sẽ di chuyển theo hướng tây tây bắc, ảnh hưởng trực tiếp đến khu vực Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ, đặc biệt là các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa.
Hầu hết các mô hình dự báo đều nhận định rằng bão sẽ giữ hoặc tăng cường độ khi di chuyển trên Biển Đông, đạt cực đại ở cấp 14, giật cấp 16-17, trước khi suy yếu dần khi tiến vào đất liền. Tuy nhiên, tùy thuộc vào tốc độ di chuyển và sự thay đổi của môi trường xung quanh, bão có thể giảm xuống cấp 12-13 khi đổ bộ, nhưng vẫn được đánh giá là một cơn bão rất mạnh so với trung bình nhiều năm.
Theo thông tin mới nhất từ cơ quan khí tượng, bão Kalmaegi sẽ bắt đầu gây ra gió mạnh và sóng lớn ở khu vực giữa Biển Đông, bao gồm vùng biển phía bắc quần đảo Trường Sa, từ đêm ngày 6/11. Gió mạnh cấp 8-11, vùng gần tâm bão có thể đạt cấp 12-14, giật cấp 17, sóng cao từ 5-7 mét, có nơi lên đến 10 mét.
Từ sáng sớm ngày 7/11, vùng biển từ nam Quảng Trị đến Khánh Hòa, bao gồm cả khu vực Lý Sơn và Cù Lao Chàm, sẽ có gió mạnh dần từ cấp 6 đến 11, vùng gần tâm bão có thể đạt cấp 12-14, giật cấp 17.
Trên đất liền, khu vực ven biển từ nam Quảng Trị đến Đà Nẵng và phía đông Quảng Ngãi – Đăk Lăk sẽ bắt đầu có gió cấp 6-7 từ chiều tối ngày 6/11, sau đó tăng lên cấp 8-9, vùng gần tâm bão có thể đạt cấp 10-12, giật cấp 14-15. Trong khi đó, phía tây Quảng Ngãi – Đăk Lăk sẽ có gió cấp 6-7, giật cấp 10.
Như vậy, thời gian bão bắt đầu ảnh hưởng đến đất liền là từ tối ngày 6/11 đến rạng sáng ngày 7/11. Khu vực Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ sẽ chịu tác động mạnh nhất của bão Kalmaegi, cả về gió, mưa và sóng lớn.
TS. Kiên nhấn mạnh rằng, các yếu tố nguy hiểm tổng hợp của bão Kalmaegi bao gồm gió mạnh, sóng lớn và mưa lũ. Trên biển, khu vực giữa Biển Đông và ven bờ Trung Bộ có thể hứng chịu gió cấp 12-14, giật cấp 17, sóng cao 6-10 mét, gây nguy hiểm nghiêm trọng cho tàu thuyền, giàn khoan và các hoạt động trên biển.
Ven bờ, nước dâng do bão có thể đạt 0,3-0,6 mét, kết hợp với sóng lớn dễ gây ngập úng, xói lở bờ biển, tràn sóng qua đê và làm chậm quá trình thoát lũ. Trên đất liền, hoàn lưu bão rộng kết hợp với địa hình đón gió có thể gây ra mưa rất to ở khu vực từ Đà Nẵng đến Đăk Lăk, phổ biến từ 200-300 mm mỗi đợt, cục bộ có nơi trên 500 mm. Khu vực từ TP Huế đến Lâm Đồng – Khánh Hòa có thể có mưa từ 150-200 mm, nơi cao nhất trên 300 mm.
Do đó, bão có thể gây ra đồng thời gió mạnh, sóng lớn và mưa lũ diện rộng. Đặc biệt, mưa lớn sau bão là yếu tố có khả năng gây thiệt hại nghiêm trọng nhất, do đất đã bão hòa nước sau các đợt mưa trước đó.
So với đợt mưa lũ lịch sử vừa qua ở miền Trung, TS. Kiên dự báo lượng mưa lần này có thể thấp hơn và không kéo dài bằng. Tuy nhiên, nguy cơ mưa với cường suất lớn vẫn rất đáng lo ngại, đặc biệt ở Đà Nẵng, Quảng Ngãi và Đăk Lăk, nơi đất đã bão hòa nước. Nếu bão giảm tốc độ di chuyển khi áp sát bờ, lượng mưa có thể tăng lên 300-400 mm, gây lũ lớn trên các sông Vu Gia – Thu Bồn, Trà Khúc, Ba, Kôn và nguy cơ ngập lụt trở lại ở vùng hạ lưu. Mặc dù mức độ có thể không bằng đợt mưa lũ lịch sử, nhưng nguy cơ ngập cục bộ, lũ quét và sạt lở đất ở miền núi vẫn rất cao do đất đã ngấm nước lâu ngày, nền đất yếu và khả năng thoát nước hạn chế.
Trước tình hình này, TS. Trương Bá Kiên khuyến nghị các địa phương từ Quảng Trị đến Khánh Hòa cần chủ động triển khai các phương án ứng phó trong vòng 24-48 giờ tới. Đối với chính quyền, cần hoàn thành việc cấm biển và kêu gọi toàn bộ tàu thuyền vào nơi trú ẩn an toàn trước sáng ngày 6/11. Các địa phương cần rà soát các khu dân cư ven sông, suối, sườn núi dốc để lập kế hoạch sơ tán dân khỏi vùng nguy cơ sạt lở và ngập sâu; kiểm tra, gia cố đê điều, hồ chứa, công trình thủy lợi, hạ tầng ven biển, đảm bảo an toàn hồ đập và hệ thống tiêu thoát lũ.
Đối với người dân, cần theo dõi sát các bản tin dự báo chính thống, tuyệt đối không ra khơi hoặc lưu trú trên lồng bè, chòi canh trong thời gian bão hoạt động; chằng chống nhà cửa, cắt tỉa cây xanh, chuẩn bị đầy đủ lương thực, nước sạch, đèn pin, sạc dự phòng và thuốc men; không di chuyển qua ngầm, tràn hoặc vùng nước xiết và tuân thủ nghiêm lệnh sơ tán khi có yêu cầu.
TS. Kiên nhấn mạnh thông điệp quan trọng nhất lúc này là không chủ quan và hành động sớm để đảm bảo an toàn, vì Kalmaegi là cơn bão di chuyển nhanh, cường độ mạnh và có thể gây mưa lớn, lũ quét, sạt lở đất rất nguy hiểm trong 2-3 ngày tới.
Admin
Nguồn: VnExpress
