Tình trạng lao động Việt Nam bỏ trốn khi làm việc tại Hàn Quốc đang gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng, từ thiệt hại kinh tế cho doanh nghiệp đến ảnh hưởng uy tín quốc gia. Các công ty phái cử lao động và chính quyền địa phương đang đau đầu tìm giải pháp để ngăn chặn tình trạng này.
Công ty Hàng hải Liên Minh (Hải Phòng), một đơn vị có 16 năm kinh nghiệm cung ứng thuyền viên tàu cá cho Hàn Quốc, đã phải xử lý tới 10 vụ việc lao động bỏ trốn. Ông Lê Anh Vũ, Trưởng phòng Hành chính của công ty, chia sẻ về một trường hợp điển hình xảy ra vào năm 2024, khi một thuyền viên quê Thái Bình nhảy xuống biển để trốn vào bờ. Mặc dù được cứu sống, sự việc này đã gây thiệt hại lớn cho công ty, ước tính lên tới 2,2 tỷ đồng, bao gồm chi phí viện phí, đi lại, làm việc với cơ quan chức năng, vé máy bay và lưu tàu.
Ông Vũ cho biết, khi thuyền viên bỏ trốn, tàu thường bị giữ lại để điều tra, gây thiệt hại lớn, có khi lên tới 70.000 USD mỗi ngày. Nghiêm trọng hơn, con tàu có thuyền viên bỏ trốn và công ty sẽ bị đưa vào “danh sách đen” của nhà chức trách sở tại, thậm chí có thể bị cấm nhập cảnh hoặc phải thuê người giám sát với chi phí cao.
Nhiều chủ tàu hiện nay không còn muốn thuê thuyền viên Việt Nam mà chuyển sang thuê thuyền viên Ấn Độ. Theo ông Vũ, nguyên nhân bỏ trốn không chỉ do lương thấp hay môi trường làm việc khắc nghiệt, mà còn do sự dụ dỗ của người quen, đồng hương đã ở lại làm việc bất hợp pháp.
Thực tế đáng lo ngại là tình trạng này kéo dài nhiều năm nhưng chưa có chế tài xử lý hiệu quả. Các công ty không được phép giữ tiền đặt cọc hay ràng buộc trách nhiệm bồi thường với người lao động. Nhiều doanh nghiệp phải cử người về tận quê nhà vận động gia đình kêu gọi con em hồi hương nhưng không phải lúc nào cũng thành công.
Trước tình hình này, ông Vũ kiến nghị nên hình sự hóa hành vi bỏ trốn và buộc người vi phạm bồi thường ở mức cao.
Tình trạng lao động bỏ trốn không chỉ xảy ra với thuyền viên mà còn phổ biến ở các chương trình đưa lao động đi làm thời vụ tại Hàn Quốc. Bà Trương Thị Thanh Hoa, Phó giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Quảng Trị, cho biết địa phương đã ký kết với hai huyện của Hàn Quốc để đưa 101 người đi làm nông nghiệp thời vụ. Tuy nhiên, tại huyện Yeongju, có tới 36 trên tổng số 41 lao động (88%) đã bỏ trốn và cư trú bất hợp pháp.
Theo bà Hoa, chi phí xuất cảnh thấp trong khi thu nhập hấp dẫn (khoảng 40 triệu đồng/tháng) khiến số lượng người đăng ký luôn vượt quá nhu cầu. Mặc dù các khâu tuyển chọn, kiểm tra sức khỏe và định hướng kỹ năng nghề nghiệp được thực hiện chặt chẽ, tình trạng bỏ trốn vẫn xảy ra do ý thức của người lao động và sự lôi kéo của đồng hương.
Chính quyền địa phương đã đến từng gia đình vận động nhưng không thành công. Bà Hoa cho rằng, việc ký quỹ cũng không phải là giải pháp hiệu quả, vì nhiều lao động sẵn sàng bỏ tiền để có cơ hội làm việc lâu dài tại Hàn Quốc với thu nhập cao hơn nhiều.
Bà Hoa đề xuất cần có biện pháp mạnh hơn, đủ sức răn đe như thế chấp tài sản hoặc áp dụng biện pháp hình sự. Bà cũng kiến nghị Bộ Nội vụ trao đổi với phía Hàn Quốc để xử lý nghiêm cả người bỏ trốn lẫn chủ doanh nghiệp tuyển dụng lao động bất hợp pháp, đồng thời đảm bảo quyền lợi cho lao động Việt Nam về lương, đãi ngộ và thời gian làm việc.
Quyền Cục trưởng Quản lý lao động ngoài nước Vũ Trường Giang thừa nhận tỷ lệ lao động bỏ hợp đồng ra ngoài làm việc bất hợp pháp cao đang trở thành điểm nghẽn trong việc đưa lao động đi Hàn Quốc. Cơ quan này sẽ tăng cường giám sát doanh nghiệp trong tuyển chọn, đào tạo và thu phí lao động, đồng thời đề xuất Bộ Nội vụ trao đổi với phía Hàn Quốc để tăng cường quản lý, chống trốn, kiểm tra, xử phạt nghiêm chủ doanh nghiệp tiếp nhận lao động bất hợp pháp và có cơ chế hỗ trợ lao động về nước đúng hạn.
Việt Nam và Hàn Quốc đã có hơn 30 năm hợp tác trong lĩnh vực cung ứng và sử dụng lao động, với mức lương cơ bản từ 1.500-1.800 USD mỗi tháng. Tuy nhiên, tình trạng lao động bỏ trốn đang đe dọa đến sự bền vững của mối quan hệ hợp tác này.
Admin
Nguồn: VnExpress
