Những vụ tấn công bằng xe vào đám đông đang có xu hướng gia tăng trên thế giới, gây ra những hậu quả nghiêm trọng và đặt ra nhiều thách thức cho công tác an ninh.
Mới đây nhất, vào chiều 26/5, một tài xế đã lao xe vào đám đông đang ăn mừng chức vô địch Ngoại hạng Anh của câu lạc bộ Liverpool trên phố Water, thành phố Liverpool, khiến 65 người bị thương. Nghi phạm, Paul Doyle, 53 tuổi, một cựu đặc nhiệm thủy quân lục chiến Anh, đã bị bắt và đối mặt với 7 cáo buộc, bao gồm lái xe nguy hiểm và cố ý gây thương tích nghiêm trọng. Công tố viên cáo buộc Doyle đã “dùng xe như vũ khí” để tấn công đám đông.
Trước đó, một loạt các vụ việc tương tự đã xảy ra trên khắp thế giới. Tháng 5 vừa qua, tại Vancouver, Canada, một chiếc SUV màu đen đã lao vào đám đông tham gia lễ hội đường phố của cộng đồng người Philippines, khiến ít nhất 11 người thiệt mạng và nhiều người bị thương.
Vào giữa tháng 2, tại Đức, một vụ lao xe vào đám đông biểu tình do một công đoàn tổ chức đã làm 2 người chết và 37 người bị thương. Nghi phạm, một người Afghanistan 24 tuổi đang xin tị nạn ở Đức, được cho là có động cơ liên quan đến Hồi giáo cực đoan.
Tháng 1, một vụ lao xe ở New Orleans, bang Louisiana, Mỹ, khiến ít nhất 15 người chết, được cảnh sát coi là “hành động khủng bố”. Tháng 12/2024, một vụ lao xe vào chợ Giáng sinh ở Magdeburg, Đức, làm 5 người thiệt mạng và hơn 200 người bị thương. Nghi phạm là một bác sĩ 50 tuổi người Arab Saudi, sinh sống ở Đức từ năm 2006 và ủng hộ đảng cực hữu AfD.
Tháng 11/2024, tại Chu Hải, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, một người đàn ông 62 tuổi đã lao xe vào đám đông tập thể dục, khiến 35 người thiệt mạng.
Theo các chuyên gia, việc dễ thực hiện là một trong những nguyên nhân khiến ô tô trở thành lựa chọn để gây thương vong hàng loạt. Viện chính sách toàn cầu phi lợi nhuận RAND đánh giá: “Phương thức này không đòi hỏi phải tập luyện hay có kỹ năng đặc biệt, khó bị phát hiện từ trước”.
Một nghiên cứu của Đại học San Jose State, California, cho thấy số lượng các vụ lao xe vào đám đông đã tăng mạnh trong thập kỷ gần đây. Năm 2016, lao xe là hình thức tấn công gây chết chóc nhất, chiếm hơn nửa số thương vong trong các vụ nghi liên quan khủng bố cùng năm. Thảm kịch lớn nhất xảy ra ở Nice, Pháp, vào tháng 7/2016, khi một người đàn ông lao xe tải vào đám đông mừng quốc khánh, làm 86 người thiệt mạng.
Trung tâm An ninh Giao thông Quốc gia Mỹ cho biết, trong 6 tháng qua, thế giới đã ghi nhận 16 vụ lao xe, làm 71 người chết.
Giáo sư Bart Schuurman, Đại học Leiden, Hà Lan, nhận định: “Một chiếc xe, một con dao – chúng đều là những vật dụng, phương tiện thường ngày. Rất khó xác định ai đó dùng chúng với ý định xấu trước khi quá muộn”. Ông cũng cho biết, trong các vụ tấn công khủng bố có tổ chức, việc sử dụng phương tiện giao thông giúp nghi phạm không cần tìm đến chất nổ và vũ khí, vốn khó tiếp cận do các biện pháp an ninh.
Tuy nhiên, không phải mọi vụ tấn công đều do các nhóm khủng bố lên kế hoạch. Một số trường hợp liên quan đến tình trạng tâm thần hoặc ý thức hệ cá nhân. Ông Schuurman cho biết, những kẻ cực đoan cánh hữu “nhanh chóng áp dụng” phương thức lao xe, và có dấu hiệu cho thấy các phe nhóm đang học theo nhau.
Giới chuyên gia cảnh báo sự đa dạng về thủ phạm và động cơ gây án đặt ra nhiều thách thức cho việc ngăn chặn các vụ lao xe. Nhà xã hội học Vincent Miller, Đại học Kent, Anh, cho rằng những người thực hiện hành vi này thường uất ức, có cảm giác bất công, tức giận, và hành động thường bột phát hoặc lên kế hoạch vội vàng.
Để đối phó với mối đe dọa này, các chuyên gia đề xuất nhiều giải pháp, bao gồm siết quản lý cho thuê xe, thiết kế lại các khu vực đô thị để tách biệt đường cho xe và người đi bộ, lắp đặt các cột chắn. Cơ quan An ninh mạng và hạ tầng, Bộ An ninh Nội địa Mỹ khuyến nghị người dân báo cáo cho giới chức nếu phát hiện các điểm bất thường ở người thuê xe. Khi xảy ra lao xe, người đi bộ cần nhanh chóng tìm nơi trú ẩn an toàn.
Mặc dù đã có nhiều biện pháp được thực hiện, các chuyên gia vẫn cảnh báo rằng không thể đảm bảo an ninh tuyệt đối. Sự gia tăng của các vụ tấn công bằng xe cho thấy đây là một thách thức an ninh toàn cầu đòi hỏi sự hợp tác và các giải pháp toàn diện.
Admin
Nguồn: VnExpress
