Ngày 1/11, Bộ Quốc phòng Nga thông báo đã chính thức hạ thủy tàu ngầm hạt nhân thế hệ mới mang tên Khabarovsk tại nhà máy đóng tàu Sevmash, thành phố Severodvinsk. Dự kiến, các cuộc thử nghiệm trên biển sẽ được tiến hành trong năm 2026, trước khi tàu được biên chế vào Hạm đội Thái Bình Dương của Hải quân Nga cùng năm.
Sự kiện này diễn ra sau khi Tổng thống Vladimir Putin công bố Nga đã thử nghiệm thành công siêu ngư lôi Poseidon. Theo đó, ông Putin cho biết: “Đây là lần đầu tiên chúng ta không chỉ phóng nó từ tàu ngầm, mà ngư lôi còn kích hoạt lò phản ứng hạt nhân và tự hành trong một khoảng thời gian nhất định.”
Khabarovsk là chiếc tàu ngầm thứ hai của Nga có khả năng mang siêu ngư lôi Poseidon, sau chiếc Belgorod được hạ thủy năm 2019 và chính thức biên chế vào tháng 7/2022.
Tuy nhiên, tàu Belgorod ban đầu được thiết kế là tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa hành trình thuộc Đề án 949A. Dự án khởi công từ năm 1992 nhưng bị đình trệ do thiếu kinh phí. Đến năm 2012, nhà máy Sevmash tái khởi động dự án, áp dụng thiết kế mới thuộc Đề án 09852.
Trong khi đó, Khabarovsk là chiếc đầu tiên thuộc Đề án 09851/09853, được phát triển chuyên biệt để trở thành nền tảng mang phóng siêu ngư lôi Poseidon. Nga có kế hoạch đóng từ 3 đến 4 tàu thuộc lớp này, trang bị cho Hạm đội Phương Bắc và Hạm đội Thái Bình Dương. Hai chiếc tiếp theo có thể sẽ mang tên Taganrog và Orenburg.
Tàu ngầm Khabarovsk bắt đầu được khởi đóng từ năm 2014 và dự kiến hạ thủy vào năm 2020. Theo chuyên gia quân sự và tác chiến tàu ngầm H.I. Sutton, dự án bị chậm tiến độ do nhiều yếu tố, bao gồm đại dịch Covid-19, những thay đổi trong thiết kế và nguồn lực ưu tiên cho xung đột ở Ukraine.
Những hình ảnh do Bộ Quốc phòng Nga công bố chỉ hé lộ một phần đuôi và hệ thống đẩy phản lực dòng nước (pump-jet) của tàu ngầm Khabarovsk.
Thiết kế pump-jet mang lại nhiều ưu điểm so với chân vịt truyền thống, bao gồm tốc độ cao hơn và độ ồn thấp hơn, giúp tăng khả năng ẩn mình của tàu ngầm. Hệ thống này cũng hiệu quả hơn ở mọi dải tốc độ và mang lại lợi ích khi hoạt động ở vùng biển nông hoặc gần bờ. Dù vậy, pump-jet thường nặng nề, phức tạp và tốn kém hơn so với động cơ chân vịt thông thường.
Quân đội Nga hiện vẫn chưa công bố thông số kỹ thuật chi tiết của tàu ngầm Khabarovsk. Tuy nhiên, phân tích từ các nguồn mở và ảnh vệ tinh cho thấy tàu có chiều dài khoảng 135 mét, rộng 10 mét và lượng giãn nước khi lặn vào khoảng 10.000 tấn.
Theo ông Sutton, Khabarovsk có nhiều điểm tương đồng với tàu ngầm chiến lược mang tên lửa đạn đạo Đề án 955A, còn được gọi là Borei-A, đặc biệt là ở khung thân và hệ thống động lực. Tuy nhiên, nó nhỏ hơn đáng kể so với tàu ngầm Belgorod và lớp Borei-A do đã loại bỏ khoang chứa tên lửa đạn đạo, đồng thời được tối ưu hóa cho nhiệm vụ mang phóng ngư lôi Poseidon.
Tàu ngầm có thể sử dụng lò phản ứng hạt nhân tương tự lớp Borei-A, đạt tốc độ tối đa 55-60 km/h khi lặn, độ sâu hoạt động lên đến 500 mét và có khả năng hoạt động liên tục từ 90 đến 120 ngày mà không cần tiếp tế. Bên cạnh vũ khí chính là 6 siêu ngư lôi Poseidon, tàu ngầm Khabarovsk còn có thể mang tên lửa hành trình Kalibr, tên lửa diệt hạm siêu thanh Oniks và các loại ngư lôi thông thường.
Nhiều chuyên gia phương Tây nhận định rằng Đề án 09851/09853 và ngư lôi Poseidon sẽ tăng cường đáng kể sức mạnh cho bộ ba răn đe hạt nhân của Nga. Loại vũ khí này có khả năng nhắm vào các thành phố ven biển, nơi sinh sống của khoảng 50% dân số Mỹ, tạo ra một sức răn đe dựa trên khả năng gây ra những tổn thất không thể chấp nhận được.
Ông Sutton nhận định: “Các lá chắn phòng thủ tên lửa hoàn toàn vô hiệu trước Poseidon, khiến nó trở thành một cái chết chậm rãi nhưng không thể tránh khỏi. Nó sẽ giúp đa dạng hóa năng lực răn đe hạt nhân, chứ không phải là phương án thay thế tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm. Nga vẫn duy trì kế hoạch thay thế toàn bộ tàu ngầm chiến lược đời cũ bằng lớp Borei-A tối tân.”
Malcolm Davis, chuyên gia từ Viện Nghiên cứu Chiến lược Australia, cho rằng: “Khabarovsk đại diện cho cách tiếp cận bất đối xứng của Nga, trong đó một khí tài duy nhất có thể thay đổi cán cân sức mạnh dưới biển, buộc phương Tây phải chi những khoản tiền khổng lồ để tìm cách đối phó.”
Admin
Nguồn: VnExpress
