Tổng thống Donald Trump đã lên tiếng cảnh báo về những hệ lụy nghiêm trọng đối với nước Mỹ nếu Tòa án Tối cao đưa ra phán quyết bất lợi liên quan đến chính sách thuế nhập khẩu mà ông đang theo đuổi. Phát biểu trước báo giới hôm 7/11, ông Trump nhấn mạnh một phán quyết bất lợi sẽ là “thảm họa” cho quốc gia.
Trong bối cảnh đó, khả năng Tòa án Tối cao đưa ra phán quyết bất lợi đang ngày càng hiện hữu, đặc biệt sau những lo ngại về tính pháp lý của thuế nhập khẩu được nhiều thẩm phán bày tỏ trong phiên điều trần đầu tiên của tuần.
Trước tình hình này, Tổng thống Trump cho biết chính quyền của ông đã chuẩn bị “kế hoạch hai” để đối phó với khả năng trên.
Ông Trump là tổng thống đầu tiên sử dụng Đạo luật Quyền Kinh tế Khẩn cấp (IEEPA) để áp thuế nhập khẩu lên các đối tác thương mại. Lý do được ông đưa ra là sự mất cân bằng thương mại của Mỹ, sự suy giảm năng lực sản xuất trong nước và nhu cầu ngăn chặn dòng chảy ma túy qua biên giới. Trong quá khứ, có thời điểm ông Trump đã áp mức thuế lên tới 145% đối với hàng hóa Trung Quốc. Hiện tại, Ấn Độ và Brazil là hai quốc gia chịu mức thuế cao nhất, ở mức 50%.
Theo số liệu từ Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP), tính đến cuối tháng 9, thuế nhập khẩu đã mang về gần 90 tỷ USD cho ngân sách quốc gia.
Giới phân tích nhận định rằng chính quyền Trump khó có khả năng từ bỏ việc áp thuế, bởi đây được xem là một trụ cột quan trọng trong chính sách kinh tế của ông. Các nhà kinh tế của Goldman Sachs nhận định rằng chính quyền có thể sẽ tìm đến các quyền hạn khác để áp dụng các mức thuế tương tự, và các đối tác thương mại lớn có thể sẽ không thấy sự thay đổi đáng kể nào.
Sự thay đổi, nếu có, có thể chỉ nằm ở hình thức mà các mức thuế này được áp dụng. Chính quyền ông Trump có thể lựa chọn viện dẫn các điều luật khác để duy trì chính sách thuế của mình. Dưới đây là một số lựa chọn tiềm năng:
Đạo luật này cho phép Tổng thống áp mức thuế tối đa 15% trong vòng 150 ngày để giải quyết tình trạng “thâm hụt cán cân thanh toán lớn và nghiêm trọng” của Mỹ. Sau thời gian này, việc gia hạn thuế cần được Quốc hội phê chuẩn. Ưu điểm của Mục 122 là không yêu cầu điều tra trước, cho phép ông Trump áp thuế mới ngay lập tức lên hàng nhập khẩu.
Quy định này trao quyền cho Tổng thống áp mức thuế cao hơn vì lý do an ninh quốc gia. Tuy nhiên, nó chỉ có thể được áp dụng với các ngành cụ thể và yêu cầu Bộ Thương mại Mỹ tiến hành điều tra trước khi áp thuế. Trong năm nay, ông Trump đã sử dụng mục này để áp thuế lên thép, nhôm, đồng, gỗ, đồ nội thất, ô tô và linh kiện ô tô. Hiện tại, ông cũng đang yêu cầu điều tra đối với nhiều mặt hàng khác như khoáng sản chiến lược, sản phẩm bán dẫn, thiết bị y tế và robot.
Quy định này cho phép Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) điều tra các quốc gia có khả năng vi phạm các thỏa thuận thương mại hoặc thực hiện các hành vi “vô lý” gây ra “sức ép hoặc sự hạn chế” đối với doanh nghiệp Mỹ. Tháng trước, Đại diện Thương mại Jamieson Greer đã mở cuộc điều tra về việc Trung Quốc có tuân thủ các điều khoản trong thỏa thuận thương mại đã ký với Mỹ trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump hay không. Quá trình này có thể kéo dài nhiều tuần hoặc nhiều tháng do yêu cầu lấy ý kiến công chúng. Mặc dù tốn thời gian hơn so với các biện pháp thuế gần đây, Mục 301 lại không giới hạn mức thuế hoặc thời hạn áp dụng, khác với Mục 122.
Dù chưa từng được tổng thống nào sử dụng, đạo luật này có thể được ông Trump viện dẫn để áp thuế lên tới 50% đối với hàng nhập khẩu từ các quốc gia mà ông cho rằng có hành vi thương mại phân biệt đối xử với Mỹ. Tuy nhiên, động thái này có thể vi phạm các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và dẫn đến các biện pháp trả đũa mạnh tay từ các quốc gia bị ảnh hưởng.
Admin
Nguồn: VnExpress
