Tại thủ đô Caracas của Venezuela, người dân đang phải đối mặt với một vòng xoáy tăng giá mới, gợi lại ký ức về thời kỳ siêu lạm phát kinh hoàng trước đây. “Giá cả leo thang mỗi ngày”, Yon Michael Hernandez, 25 tuổi, một tài xế xe ôm sống tại khu ổ chuột Petare, than thở về tình hình hiện tại. Anh cho biết giá bột ngô, nguyên liệu chính để làm món arepas quen thuộc, liên tục tăng chóng mặt. Chỉ trong vòng 15 ngày, giá một túi bột ngô đã tăng từ 1 đô la Mỹ lên 3 đô la Mỹ.
Tình trạng này khiến nhiều người dân Venezuela phải vật lộn để mua những nhu yếu phẩm cơ bản nhất. Jacinto Moreno, 64 tuổi, một người bán hàng rong ở trung tâm Caracas, chia sẻ: “Chúng tôi kiếm được 20 bolivar nhưng lại cần đến 50 bolivar để chi tiêu. Giá cả tăng lên từng ngày.” Để mua một kg cà chua, người dân phải bỏ ra số tiền tương đương 1 đô la Mỹ, trong khi mức lương trung bình hàng tháng chỉ vào khoảng vài trăm đô la.
Venezuela từng trải qua giai đoạn lạm phát kỷ lục vào năm 2018, với mức tăng giá lên tới 130.000% so với năm trước. Mặc dù giai đoạn này đã kết thúc vào năm 2021, nó đã đẩy hàng triệu người dân Venezuela phải rời bỏ quê hương để tìm kiếm cuộc sống tốt đẹp hơn ở nước ngoài.
Tổng thống Nicolas Maduro từng công bố mức lạm phát năm 2024 là 48%, nhưng Ngân hàng Trung ương Venezuela đã ngừng công bố số liệu lạm phát từ tháng 10 năm ngoái. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo lạm phát ở Venezuela có thể lên tới 548% vào năm 2025 và 629% vào năm 2026.
Norma Guzman, 66 tuổi, một nhân viên tạp vụ văn phòng, cho biết bà không còn đủ khả năng mua thực phẩm theo tháng hoặc theo tuần. Rời khỏi một cửa hàng với chỉ ba quả cà chua trong túi, bà chia sẻ rằng chồng và con trai bà đang phải chật vật kiếm tiền để mua thức ăn.
Đồng bolivar đã mất giá khoảng 70% so với đồng đô la Mỹ kể từ khi Lầu Năm Góc triển khai tàu chiến và máy bay đến vùng biển Caribe trong một chiến dịch mà Mỹ tuyên bố là nhằm vào các đối tượng buôn bán ma túy từ Venezuela. Trên thị trường chợ đen, mức giảm giá trị của đồng bolivar cũng tương tự. Tỷ giá hối đoái chính thức là khoảng 231 bolivar đổi một đô la Mỹ, nhưng trên thị trường chợ đen, một đô la Mỹ có giá cao hơn tới 33%. Chính phủ Venezuela đã cấm công bố tỷ giá hối đoái trên thị trường chợ đen.
Lạm phát gia tăng một phần do các lệnh trừng phạt kinh tế kéo dài gần một thập kỷ của Bộ Tài chính Mỹ đối với chính phủ của Tổng thống Maduro, đặc biệt là những căng thẳng gia tăng dưới thời chính quyền của Tổng thống Donald Trump.
Tổng thống Maduro cho rằng các lệnh trừng phạt của Mỹ là nguyên nhân chính đẩy nền kinh tế Venezuela vào tình trạng khó khăn. Ông cũng cáo buộc chiến dịch chống ma túy trên biển của Washington là một nỗ lực nhằm lật đổ ông và chiếm đoạt các mỏ dầu khổng lồ của Venezuela. Mặc dù IMF ước tính mức tăng trưởng GDP của Venezuela năm 2025 chỉ khoảng 0,5%, Tổng thống Maduro tuyên bố rằng Venezuela sẽ đạt mức tăng trưởng trên 9%.
Nhà kinh tế học người Venezuela Oscar Torrealba, hiện đang làm việc tại Colombia, dự đoán lạm phát có thể vượt quá 800%, cao hơn nhiều so với dự báo của IMF. Ông cảnh báo: “Tỷ lệ này chắc chắn sẽ đẩy chúng ta đến gần hơn với kịch bản siêu lạm phát.”
Venezuela đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt dự trữ đô la Mỹ, đồng tiền được sử dụng cho phần lớn các giao dịch nhập khẩu và cũng là loại tiền mà nhiều người Venezuela cố gắng tích trữ để bảo vệ mình khỏi sự mất giá của đồng bolivar. Liên Hợp Quốc cho biết Venezuela không sản xuất đủ lương thực để đáp ứng nhu cầu trong nước, và nhiều sản phẩm phải được nhập khẩu từ nước ngoài và thanh toán bằng ngoại tệ. Điều này có nghĩa là thị trường sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi đồng bolivar mất giá.
Marjorie Yanez, 40 tuổi, một người bán đồ ăn đường phố ở Caracas, cho biết: “Dạo này ít người mua sắm hơn. Những người có điều kiện thì cố gắng mua càng ít càng tốt. Đồng đô la Mỹ ngày càng tăng giá, và điều này không tốt cho những người bán lẻ như chúng tôi, vì chúng tôi cũng phải tăng giá theo.”
Một bữa sáng thông thường với bánh sừng bò và cà phê sữa hiện có giá khoảng 8-10 đô la Mỹ tại một tiệm bánh ở Caracas. Ngay cả dòng kiều hối từ hơn 7 triệu người Venezuela ở nước ngoài cũng không đủ để giúp đỡ người thân của họ. Diego Mejias, 35 tuổi, một kiến trúc sư đang làm việc tại Colombia, chia sẻ: “Tôi phải tăng số tiền gửi về cho bố mẹ hàng tháng, nhưng dù vậy vẫn không đủ. Họ gần như không đủ sống.”
Tình trạng tăng giá mạnh hiện tại chưa dẫn đến tình trạng thiếu hàng hóa nghiêm trọng như những năm trước, khi người dân phải xếp hàng nhiều giờ để mua một túi nhỏ cà phê hoặc đường. Vào thời điểm đó, Tổng thống Maduro đã hợp pháp hóa việc sử dụng đồng đô la Mỹ, ngừng in tiền và nới lỏng kiểm soát hối đoái.
Nguồn thu ngoại tệ chính của Venezuela trước đây là từ tập đoàn dầu khí Mỹ Chevron. Mặc dù vẫn hoạt động theo giấy phép đặc biệt, Chevron đã thay đổi phương thức thanh toán phí khai thác, chuyển từ thanh toán bằng đô la Mỹ sang dầu thô. Chính phủ Venezuela buộc phải bán rẻ số dầu này để thu tiền về, dẫn đến tình trạng khan hiếm đô la Mỹ trên thị trường và đẩy khoảng cách giữa tỷ giá chính thức và tỷ giá chợ đen lên tới hơn 60%.
“Gửi tiền về Venezuela luôn là một vấn đề nan giải,” Mejias, kiến trúc sư ở Colombia, than thở. “Giờ đây, việc phân biệt tỷ giá nào là tốt, tỷ giá nào không, lại càng trở nên khó khăn hơn, đặc biệt là đối với những người lớn tuổi như bố mẹ tôi.”
Admin
Nguồn: VnExpress
