Theo Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Quang Huy, công tác tại Khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, bệnh suy thận ngày càng có xu hướng trẻ hóa trong xã hội hiện đại. Mặc dù thường gặp ở người lớn tuổi, suy thận có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là những người có tiền sử bệnh tiểu đường, cao huyết áp hoặc gia đình có người mắc bệnh thận. Nguyên nhân của tình trạng này có thể xuất phát từ những thói quen sinh hoạt hàng ngày không lành mạnh.
Một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu là chế độ ăn uống thiếu khoa học. Việc tiêu thụ quá nhiều đồ ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn chứa hàm lượng muối cao khiến thận phải làm việc quá sức để đào thải lượng muối dư thừa, lâu ngày dẫn đến tổn thương cấu trúc. Bên cạnh đó, việc lạm dụng đồ uống có đường như nước ngọt và trà sữa gây béo phì, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 – một trong những nguyên nhân chính gây suy thận mạn tính. Rượu bia cũng tạo áp lực lớn lên thận trong quá trình chuyển hóa, gây tổn thương trực tiếp đến tế bào thận.
Bác sĩ Huy cũng cảnh báo về nguy cơ từ thực phẩm giả và thực phẩm chứa chất bảo quản không được cấp phép. Các loại thực phẩm này có thể chứa kim loại nặng như chì và cadmium, gây ra các bệnh lý như viêm ống kẽ thận, dẫn đến teo và xơ hóa ống thận, và cuối cùng là suy thận.
Một thói quen có hại khác là uống ít nước và nhịn tiểu. Uống không đủ nước khiến nước tiểu trở nên đặc, làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận và tích tụ độc tố trong cơ thể. Thói quen nhịn tiểu tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, gây nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng lọc của thận và dẫn đến suy thận.
Bác sĩ Huy khuyến cáo người trưởng thành nên uống từ 2 đến 2,5 lít nước lọc mỗi ngày, đồng thời hạn chế đồ uống có đường, tránh xa rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích khác. Thuốc lá và các chất kích thích gây xơ vữa động mạch, co mạch máu, làm giảm lưu lượng máu đến thận, từ đó làm tăng nguy cơ tăng huyết áp và protein niệu.
Việc sử dụng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ cũng là một yếu tố nguy cơ. Nhiều người có thói quen tự ý dùng thuốc giảm đau, kháng sinh khi bị đau đầu, đau cơ hoặc cảm cúm. Bác sĩ Huy lưu ý rằng đây là những loại thuốc có thể gây độc cho thận nếu sử dụng không đúng liều lượng, kéo dài hoặc lạm dụng. Tương tự, việc tự ý sử dụng thực phẩm chức năng hoặc thuốc đông y không rõ nguồn gốc cũng có thể dẫn đến việc cơ thể hấp thụ các chất độc hại mà không hề hay biết.
Lối sống ít vận động cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận. Thiếu hoạt động thể chất có thể dẫn đến béo phì, tiểu đường type 2 và cao huyết áp, tất cả đều là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận. Duy trì vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Thức khuya, thiếu ngủ và căng thẳng kéo dài cũng gây rối loạn nhịp sinh học của cơ thể, ảnh hưởng đến chu kỳ hoạt động và khả năng tự phục hồi của thận, đồng thời làm tăng huyết áp và sản xuất các hormone có hại cho thận.
Bác sĩ Huy cho biết, khi chức năng thận suy giảm, thói quen tiểu tiện sẽ thay đổi, chẳng hạn như tiểu đêm nhiều hơn, lượng nước tiểu ít, nước tiểu có nhiều bọt và màu sắc bất thường. Người bệnh có thể bị phù nề, sưng ở mặt, bàn tay, bàn chân, đặc biệt rõ vào buổi sáng hoặc cuối ngày do thận mất khả năng thải muối và nước. Các triệu chứng khác bao gồm chán ăn, buồn nôn, sụt cân không rõ nguyên nhân, da khô, ngứa, sạm màu và tăng huyết áp bất thường. Cảm giác mệt mỏi, uể oải kéo dài, ngủ nhiều hơn bình thường cũng là dấu hiệu cảnh báo tổn thương hoặc suy giảm chức năng thận.
Ở người trẻ, những dấu hiệu này thường bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với áp lực công việc, học tập hoặc lối sống thiếu khoa học, dẫn đến chậm trễ trong việc khám và phát hiện bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, người bị suy thận mạn tính có thể phải chạy thận nhân tạo định kỳ hoặc ghép thận. Suy thận còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho các cơ quan khác như tim mạch, xương khớp và gây thiếu máu mạn tính.
Để phòng ngừa bệnh thận, bên cạnh việc thay đổi lối sống, bác sĩ Huy khuyến cáo mọi người nên khám sức khỏe định kỳ hàng năm để phát hiện sớm các bất thường ở thận, ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng.
Admin
Nguồn: VnExpress
