Ngành hàng không Trung Quốc đang đối mặt với một “nghịch lý” khi số lượng hành khách tăng trưởng mạnh mẽ, vượt cả mức trước đại dịch, nhưng lợi nhuận lại sụt giảm do cạnh tranh khốc liệt và sự trỗi dậy của mạng lưới đường sắt cao tốc hiện đại.
Theo báo cáo từ hãng sản xuất máy bay Embraer của Brazil, lưu lượng hành khách tại Trung Quốc đã phục hồi ấn tượng, tạo tiền đề cho mục tiêu đạt 1,5 tỷ lượt khách mỗi năm vào năm 2035. Tuy nhiên, các hãng hàng không lại đang phải đối mặt với áp lực giảm giá vé để cạnh tranh trên các tuyến bay phổ biến.
Embraer nhấn mạnh rằng các hãng hàng không Trung Quốc chủ yếu tập trung vào các tuyến trọng điểm đã bão hòa, với nhiều tuyến có sự cạnh tranh của hơn ba hãng. Điều này dẫn đến cuộc chiến về tần suất chuyến bay, gây áp lực lên giá vé và làm giảm lợi nhuận biên.
Thêm vào đó, cơ cấu đội bay cũng góp phần làm phức tạp thêm tình hình. Hơn 80% máy bay thân hẹp của Trung Quốc được thiết kế tối ưu cho việc chở khách số lượng lớn trên các chặng bay ngắn và trung bình, khiến các thị trường có ít khách hơn bị bỏ ngỏ.
Sự phát triển nhanh chóng của mạng lưới đường sắt cao tốc cũng tạo ra thách thức lớn cho ngành hàng không. Mạng lưới này đã thay đổi thói quen di chuyển của người dân, khiến các hãng hàng không phải cạnh tranh gay gắt hơn trên các tuyến bay còn lại có khả năng sinh lời.
Báo cáo của Embraer chỉ ra rằng, trên nhiều chặng dưới 1.000 km, đường sắt cao tốc mang lại lợi thế về thời gian di chuyển từ trung tâm thành phố đến trung tâm thành phố, giá cả cạnh tranh hơn và tần suất cao hơn, làm giảm khả năng định giá của các hãng hàng không.
Ví dụ điển hình là tuyến Quảng Châu – Vũ Hán, nơi giá vé máy bay đã giảm gần 40% sau khi đường sắt cao tốc được đưa vào khai thác từ năm 2009.
Số liệu thống kê cho thấy giá vé nội địa trung bình đã giảm từ 848,6 tệ (120 USD) trong quý I/2024 xuống còn 766,9 tệ (108 USD) trong quý I/2025, tương đương mức giảm 9,6%. Các nhà nghiên cứu dự báo rằng điều này sẽ làm giảm thêm 8,35 điểm phần trăm biên lợi nhuận của các hãng hàng không.
Báo cáo cũng lưu ý rằng giá vé nội địa trong thập kỷ qua tăng chậm hơn so với chỉ số giá tiêu dùng (CPI), cho thấy các hãng hàng không gần như đang trợ giá cho hành khách trong bối cảnh chi phí vận hành ngày càng tăng cao. Việc giảm giá vé để kích cầu và lấp đầy chỗ ngồi không thể bù đắp được phần doanh thu bị mất.
Để giải quyết tình trạng này, Embraer khuyến nghị các hãng hàng không mở rộng sang các thị trường nội địa chưa được khai thác, đặc biệt là tại các thành phố tuyến 3 và 4, nơi quá trình đô thị hóa và tăng trưởng kinh tế khu vực đang tạo ra nhu cầu tiềm năng.
Embraer đã xác định được 797 cặp thành phố hiện không có đường sắt cao tốc, mất hơn 4,5 giờ di chuyển bằng tàu hoặc chưa có chuyến bay thẳng. Trong số này, có 185 cặp thành phố có thể hỗ trợ việc mở các đường bay mới với ít nhất ba chuyến mỗi tuần, thu hút hơn 9 triệu hành khách trong năm 2025.
Ngoài ra, báo cáo cũng khuyến nghị các hãng hàng không phát triển mạng bay quốc tế ngắn, đặc biệt là từ các thành phố lớn trong khu vực như Thành Đô, Vũ Hán, Nam Ninh và Côn Minh đến các điểm đến trong khu vực châu Á.
Embraer cho rằng các hãng hàng không nên sử dụng nhiều hơn các dòng máy bay thân hẹp có sức chứa từ 100 đến 150 chỗ và máy bay khu vực dưới 100 chỗ để giảm chi phí vận hành và khôi phục lợi nhuận.
Mặc dù ngành hàng không dân dụng Trung Quốc đã ghi nhận lợi nhuận trở lại vào năm ngoái sau giai đoạn khó khăn từ năm 2020, với mức giảm lỗ 20,6 tỷ tệ (2,8 tỷ USD) so với năm trước đó và lượng khách tăng 25% (theo Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc), nhưng những thách thức về cạnh tranh và chi phí vẫn đòi hỏi các hãng hàng không phải có những điều chỉnh chiến lược để đảm bảo sự phát triển bền vững trong tương lai.
Admin
Nguồn: VnExpress
